Amerikalı Ünlülerden 'Endometriosis' Mesajı

Türk bilim adamının kurduğu EFA Vakfı'na destek için düzenlenen galaya Amerikalı ünlülerden büyük destek. ABD'de yaşayan Türk bilim adamı Tamer Seçkin ve Hint model, yazar Salman Rüşdi'nin eski eşi Padma Lakshmi'nin birlikte kurdukları EFA Vakfı (The Endometriosis Foundation Of America) dünyada her 100 kadından 10'unda görülen endometriosis hastalığına karşı mücadelede umut ışığı oldu.

Jinekolog ve laparoskopi uzmanı doktor Tamer Seçkin ile Padma Lakshmi'nin ev sahipliğinde, New York Halk Kütüphanesi'nin görkemli balo salonunda düzenlenen EFA Bahar Balosu, yıldızların akınına uğradı. EFA, gün içinde de Türkiye'de 'çikolata kistleri' olarak bilinen endometriosis hastalığı ile ilgili uluslararası bir konferans düzenledi. Dünyanın değişik ülkelerinden bilim adamlarını bir araya getiren konferansın ardından düzenlenen baloya, aralarında Susan Serandon, Tyra Banks, Elsa Hosk, Deborah Harry'nin de bulunduğu Hollywood ünlüleri, mankenler, yazarlar ve televizyon yıldızları da katıldı. EFA'nin gecesine, Aslıhan Koruyan Sabancı eşi Demir Sabancı ile katıldı.

TAMER SEÇKİN: ANNE OLMA ARZUSUNUN ÖNÜNDE DURAN EN BÜYÜK HASTALIK

Tamer Seçkin, yaptığı açıklamada, Türkiye'de 'çikolata kistleri' olarak bilinen endometriosis hastalığının, kadınlar için en önemli konu olan anne olma arzusunun önünde duran en büyük hastalık olduğunu söyledi. Seçkin, "Aynı zamanda kadınların iş kaybına neden olan en büyük hastalık. Belki kadınlar için en önemli hastalık, fakat az konuşulan bir hastalık. Onun için biz bu hastalığa ilişkin bilgi ve bulguları yayıyoruz, konuşuyoruz. Bugün çok büyük bir konferans yaptık, dünyanın her yerinden önemli insanlar geldi, hastalığın tedavisine yönelik yeni gelişmeler, yeni genetik buluşlar konuşuldu. Biz tedavinin kalitesini artırmaya çalışıyoruz. Bunu özel bir hekimlik branşı haline getirmek istiyoruz ve hastalardan, herkesten aldığımız tepkilere bakılırsa da güzel bir yaptığımızı düşünüyorum. Bu sene dördüncü senemiz. Bize yapılan bağışları, üniversitelerde araştırmaya yönlendiriyoruz" dedi.

PADMA LAKSHMİ: GENÇ KIZLARIN BEDENLERİNİ, YAŞAMLARINI KORUMAK İSTİYORUZ

Türk Doktor Tamer Seçkin ile birlikte EFA'nın kurucularından olan Padma Lakshmi de açıklama yaptı. Lakshmi, "Bütün kadınların endometriosis muayenesinden geçmesini, tedavi edilmesini sağlamak amacımız. Tedavisi kesinlikle mümkün olan bu hastalığa karşı, kadınların, genç kızların bedenlerini, yaşamlarını korumak istiyoruz. Bu akşamdan elde edeceğimiz gelir, bizim yıllık operasyonlarımızı sürdürmeye yarayacak. Bu hastalık öyle bir illet ki, eğer kadında ya da genç kızda varsa, tüm aile, bunun acısını çekiyor, herkesi etkiliyor. Bu kadar çok insanin bizi desteklediğini görmek çok güzel. Doktor Seçkin ile gurur duyuyoruz başka birçok kadının olduğu gibi, benim hastalığımı teşhis edip sonra da tedavi ettiği için kendisine hayatim boyunca müteşekkir olacağım. Kendisi harika bir doktor" dedi.

ASLIHAN KORUYAN SABANCI: HASTALARIYLA BİZZAT İLGİLENİYOR

Tamer Seçkin'in kendi doktoru olduğunu kaydeden Aslıhan Koruyan Sabancı, kendi yazdığı ve 'çikolata kistleri' hastalığının diyet yaparak önlenmesini ve sağlıklı bağışıklık sistemi gelişimini sağlamaya yönelik diyetlerin anlatıldığı 'Akdeniz Gurme Yemekleri' kitabını tüm katılımcılara armağan etti. Sabancı, "Tamer Bey benim doktorum. Onun çalışmalarını çok beğeniyorum ve çok destekliyorum. Yaptığı çalışmalara çok inanıyorum, çünkü hastalarıyla teker teker bizzat ilgileniyor. Benim de doktorum olduğu için bilhassa buna şahit oldum. Burada olmaktan dolayı ve yardım edebilmekten dolayı çok mutluyum' diye konuştu.

SUSAN SERANDON: ABD'DE 10 MİLYONDAN FAZLA ENDOMETRİOSİS HASTASI VAR

Amerikalı Hollywood yıldızı Susan Serandon da EFA'nın balosuna katılan ünlüler arasında yer aldı. Kendisinin de 'çikolata kistleri' hastalığı tedavisi gördüğünü belirten Serandon, yaptığı açıklamada, "Buradayım çünkü yalnızca ABD'de 10 milyondan fazla kadın endometriosis hastası. Ama hastalık hakkında fazla konuşulmadığı için, çok bilinmiyor. Hastalık konusunda eğitim ve erken teşhis çok önemli. Padma'nın yaptığı çok önemli bir iş ve onu desteklemek istiyorum. Genç kızlar, kadınlar, bu hastalığın daha çok konuşulmaya başlanmasıyla farkına varacaklar ki o ağrıları çekmek zorunda değiller. Ben de endometriosis hastasıydım, o yüzden hastalığın ne olduğunu biliyorum" dedi.

TYRA BANKS: ARKADAŞIM OLDUĞU İÇİN ONU DESTEKLEMEYE GELDİM

Ünlü top modellerden Tyra Banks, Doğan Haber Ajansı'nın Türkiye merkezli uluslararası bir haber ajansı olduğunu öğrenince "Türkiye'den mi? Keşke Türkçe konuşabilseydim" diye başladığı konuşmasında, "Ben de Padma'nın en büyük destekçilerindenim. Kadının üreme sağlığı konusunda konuşabilmesi bana çok cesurca geliyor. Biliyorsunuz, birçok kadın bu konularda konuşmaya çekiniyor, utanıyor, kendini yalnız, daha az kadınsı hissediyor. Padma, tersini yapıyor, konuşuyor, yardım ediyor, bu müthiş bir şey. Arkadaşım olduğu için onu desteklemeye geldim. Kendisini de sahneye ben davet edeceğim" dedi.

Tyra Banks, açıklamasında, "Türkiye merhaba, daha önce ülkenizde bulundum. Çok güzel bir ülkede yaşıyorsunuz" diye kınuştu. Banks, ABD'de kendisinin hazırlayıp sunduğu 'Amerika'nın bir sonraki top modeli' programını Türkiye'de uyarlamayı düşündüklerini de söyledi. Tyra Banks, sahnede sunuculuk yaparken izleyicileri esprileriyle de güldürdü. Baloda yapılan konuşmalarda, 'çikolata kistleri' hastalığının adet dönemlerinde şiddetli ağrılara yol açan ve gebe kalmayı engelleyen, bu hastalığa yakalanan kadınların, kendi sorunlarından habersiz olduklarını, doktorların da bu hastalığın tanısında yeterli ve gerekli özeni göstermedikleri belirtildi. Ayrıca, bu konuda tıp okullarındaki eğitimlerin yetersiz kaldığı da vurgulandı.

Konuşmalarda, dünyadaki kadınların yaklaşık yüzde onunda, çocuk sahibi olmakta güçlük çeken kadınların da yüzde 50'lere varan oranlarda endometriozis varlığı saptandığının da altı çizildi. Kadınlarda her adet döneminde kanayan kist içerisinde uzun süre kalan kanı süreç içinde pıhtılaşıp eriyerek, çikolata rengi ve kıvamında sıvı halini alması nedeniyle Türkiye'de 'çikolata kisti' olarak anılan endometriosis hastalığına yakalandığı için yıllarca dayanılması güç ağrılar çeken Hintli eski manken Padma Lakshmi, hastalığı yenmesini Türk Doktor Tamer Seçkin'e borçlu olduğunu söyledi. Tedavi olduktan sonra hamile kalıp bir kız çocuğu dünyaya getirdiğine değinen Padma Lakshmi, yaşamı boyunca her gün Türk Doktor Tamer Seçkin için duacı olacağını söyledi.

Gecede, hastalığın tanı ve tedavisinde gösterdikleri, geleceğe yönelik basarili çalışmaları dolayısı ile Yale Üniversitesi Tip Fakültesi Profesörlerinden Hugh Taylor ile laparoscopic ameliyat konusunda cigir acan doktor olan Charles Koh'a ödül verildi.

-----KUTU-----

ENDOMETRİOSİS NEDİR?

Rahim içerisinde yer alan; her ay gebeliğe ev sahipliği yapacak şekilde hazırlanan ve gebelik olmadığı zaman, yeterli hormon desteğinden yoksun kalması nedeniyle menstruasyon kanaması halinde dökülen özel hücre tabakası 'endometrium' olarak adlandırılıyor. Bu hücre tabakası vücutta sadece rahim içerisinde yer alıyor. Bu hücrelerin vücutta rahim dışında başka bir alanda yer alması 'endometriozis' hastalığı olarak tanımlanıyor. Bu durum en sık olarak yumurtalıklarda, rahim arkası boşlukta (Douglas boşluğu), vajen ile bağırsağın son bölümü arasında, bağırsakların yüzeyinde, tüplerin üzerinde veya çevresinde, rahmi tutan bağların ve mesanenin üzerinde, veya karın zarı yüzeylerinde gözleniyor. Endometriosis odakları, hormonların adet dönemi boyunca neden olduğu değişimleri aynen yaşar ve adet döneminde bu hücrelerde de kanama ve dökülme oluyor. Karın iç boşluğunda kanamayı sınırlamaya yönelik iltihabi savunma hücreleri, endometriozis odaklarını kuşatıyor. Bu bölgede iltihabi cevabın neden olduğu bir süreç başlıyor. İyileşme sırasında çevre dokulara yapışıklıklar oluşur ve her adet döneminde bu durum tekrarlanarak devam ediyor.

Endometriyozis tüplerde yumurtanın taşınmasından yumurtlama fonksiyonun bozulmasına, döllenen embrionun rahim içine yuvalanmasındaki bozukluklara kadar pek çok etkilerle kısırlık oluşturabiliyor. Kadınlarda kısırlık dışında ilişkinin sancılı olması (disparuni), sancılı adet görme (dismenore) ve kronik kasık ağrısı (pelvik ağrı) nedeni olarak kabul ediliyor. Ayrıca endometriotik odaklar yumurtalık (overy) içerisinde yer aldığında, her ay hormonların etkisi ile rahim iç zarına benzer şekilde kanamaya neden olduklarından, 'endometrioma' adı verilen yumurtalık kistlerine yol açıyor.

Endometriozis herkeste farklı derecede hastalık yapar. Kimi durumda neredeyse kanserden ayrılamayacak derecede genital organlara, alt karın boşluğuna ve komşu organlara (barsak, idrar kesesi gibi) zarar verebilir. Bazen sadece hafif bir kistik hastalık veya minik odaklar şeklinde görülebilir. Kimde nasıl bir tablo yaratacağı önceden kestirilemez. Çok şiddetli ve yaygın endometrioziste şiddetli belirtiler olmayabileceği gibi, çok hafif hastalık durumunda şikayetler ciddi ve dayanılmaz olabiliyor. Endometriozis tahmin edilenden daha sık gözlenen bir rahatsızlık.

Endometriozisin bilinen bir genetik bir kökene sahip olmadığı bilinmekle birlikte ailesel yatkınlık gösteren bir hastalık olması dikkat çekiyor. Endometriosis hastalığına hangi faktörlerin sebep olduğu bilinmiyor. Nedeni açıklamaya yönelik çeşitli teoriler öne sürülmekte. En çok kabul gören görüş; genetik olarak yatkınlığı bulunan kadınlarda, karın içerisinde yer alan belirli yüzeylerde veya dokularda hücrelerin yapısal değişikliğe uğraması, endometrium dokusunun menstruasyon sırasında tüpler vasıtası ile karın boşluğuna geçmesinin bu değişimi kolaylaştırması ile yeni endometriozis odaklarının oluşması teorisi olarak biliniyor. Ayrıca immünolojik kökenli olarak kişinin bağışıklık sisteminin zayıf olmasının da endometriosise neden olabileceği ifade ediliyor.

Kadında endometriozis şüphesi yaratan en önemli şikayetler Sancılı adet görme, (Dismenore, ağrılı menstruasyon) ağrılı cinsel birleşme (disparuni) ve infertilite şikayetleridir. Özellikle adet görme döneminin başladığı yaşlardan daha sonra ortaya çıkan ve artan şiddeti zaman içerisinde artan adet ağrıları endometriozis konusunda uyarıcıdır. Endometriozisin tek başına muayene ile tanımlanması oldukça zor. Vajen ile rektum arasındaki dokuda yer alan odakların saptanması şiddetli bir endometriozis varlığını düşündürür.

Yapılan ultrason incelemeleri ile de endometriosis tanısı konulamaz. Bu şekilde yalnızca endometriosusa bağlı olarak gelişmiş overy kisti olan endometrioma (çikolata kistleri) görülebilir. Endometrioziste kesin tanı ancak laparoskopi ile direkt olarak görülerek konulmaktadır. 'Çikolata kistleri', rahmin içini döşeyen 'endometrium' adı verilen zar tabakasının yumurtalıklarda bulunması ve her adet döneminde kanayarak kistleşmesi sonucunda oluşuyor.