Amerika'nın Ulusal Güvenlik Stratejisi" Paneli

Altınbaş Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Çağrı Erhan, "Amerika'nın Ulusal Güvenlik Stratejisi Belgesi, Trump'ın göreve geldiği günden beri kullandığı retorikle uyumlu." dedi.

Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı'nda (SETA) düzenlenen, "Amerika'nın Ulusal Güvenlik Stratejisi: Kapsamı, Hedefleri ve Açmazları" konulu panelde konuşan Erhan, belgenin beklenenin aksine daha çok iç politikaya yönelik olduğunu söyledi.

Donald Trump'ın, görev süresinin ilk yılında Ulusal Güvenlik Strateji Belgesi açıklayan ilk başkan olduğuna dikkati çeken Erhan, "Ticaret ve ekonomi bölümleri, Trump'ın popülist retoriği ile uyumlu, seçim kampanyasındaki 'Amerika'yı yeniden büyük yapacağız' sözü etrafından kurgulanmış. Dışarıya olduğu kadar, iç politikaya yönelik de ifadeler var. Trump'ın 'ilkeli realizm' olarak adlandırdığı yaklaşım hakim. Yeni anlayış; güçlü egemen devletler, huzurlu bir dünya için en büyük umut. 'Önce Amerika' söylemi öne çıkıyor." ifadelerini kullandı.

Erhan, belgenin toplam 68 sayfa, dört sütun ve ilave bir bölümden oluştuğunu belirterek, şöyle konuştu:

"Trump, Çin ve Rusya'ya karşı ekonomik yaptırımlar uygulayabileceği sinyalini veriyor. 'Çin ve Rusya'nın ekonomik, ticari ihlal, aldatma ve saldırganlıklarına göz yumulmayacak' deniyor. 'Bu iki ülke Amerika gücüne meydan okuyor' ifadeleri kullanılıyor. Çin'e karşı 2018'in başından itibaren ticari yaptırım konusunda aksiyon alabilir. Rusya'ya da yeni yaptırımlar gelebilir."

Ulusal Güvenlik Stratejisi Belgesinin, Trump'ın göreve geldiği günden beri kullandığı retorikle uyumlu olduğunu vurgulayan Erhan, Obama dönemiyle farkları hakkında ise, "Trump, büyük güç rekabetini Amerikan dış politikasının düzenleyici ilkesi yaptı. Önceki belgenin vurgusu; demokrasi, özgürlük, insan hakları ve karşılıklı bağımlılık idi. İklim değişikliği konusu da milli güvenlik tehdidi olmaktan çıktı. Obama döneminde iklim değişiliği konusu önemliydi." değerlendirmesini yaptı.

Çağrı Erhan, belgede yazılanlarla Trump'ın uygulamaları arasında çelişkiler olduğuna dikkati çekerek, Rusya ve İran karşıtlığı belirtildiği halde Suriye'de bu iki devletle karşı karşıya gelmek istemediğini ve alanı onlara bıraktığını söyledi.

İstinye Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Öğretim üyesi Doç. Dr. Aylin Ünver Noi ise Amerika'nın Ulusal Güvenlik Stratejisini 2016'da yayımlanan Avrupa Güvenlik Stratejisi ile kıyaslayarak, hem ciddi benzerlikler hem de ciddi ayrışmalar olduğunu söyledi.

Noi, "AB'nin strateji belgesinde 'principled pragmatism' diye bir ifade geçiyor. ABD'nin belgesinde geçen 'principled realism' kavramı bunu hatırlatıyor. Belge, Amerikan değerlerinin savunulması gerektiğini ancak empoze edilmemesi gerektiğini belirtiyor. Belgede ekonomik meselelere de oldukça fazla yer verilmiş olduğunu görüyoruz." dedi.

SETA Strateji Araştırmaları Direktörü Doç. Dr. Hasan Basri Yalçın da ulusal güvenlik belgesini çok ciddiye aldığını belirterek, "Ulusal güvenlik strateji belgeleri Amerikan devletine yön veren, sahada da karşılığı olabilen belgelerdir." ifadelerini kullandı.

Belgede yazılan her şeyin uygulanmama durumu olduğunu ama uygulansın diye yazıldığına dikkati çeken Yalçın, şöyle konuştu:

"Trump'ın işini içeride kolaylaştırmak için yazılmış popülizm ürünü bir belge izlenimi vermektedir. Her ulusal güvenlik belgesinin üç temel unsuru vardır: amacı, aracı ve yöntemi. Trump'ın belgesine baktığımız zaman amaçlar geniş, araçlar fazlaca ve somut bir şekilde belirlenmişken, yöntemler net olarak ifade edilmemiş. Araçlar konusunda 'önce güç kullanımı, sonra diplomasi' vurgusu var. Normalde tam tersi olması beklenir. Trump'ın belgesinde tanımladığı tehditlere karşı saldırgan mı yoksa savunmacı yöntemlerin mi kullanılacağı konusunda bir belirsizlik var."