Ağaçtan Sabuna Zeytinin Hikayesi

ZUHAL UZUNDERE KOCALAR - Türkiye'nin önemli zeytin üretim merkezlerinden Gaziantep'in Nizip ilçesinde ağaçlardan toplanıp fabrikalara getirilen zeytinler, çeşitli işlemlerden geçtikten sonra doğal zeytinyağlı Nizip sabunlarına dönüşüyor. İçerisinde kimyasal madde bulunmayan, kozmetik sektöründe de önemli bir yer tutan doğal zeytinyağlı sabunlar, Türkiye'nin yanı sıra özellikle Ortadoğu ülkelerinde de büyük ilgi görüyor.

Zeytin diyarı olarak da bilinen Gaziantep'in Nizip ilçesinde çiftçilerin ekim ve kasım aylarında binbir emekle ağaçtan topladıkları zeytinler, sofraları olduğu kadar banyoları da süslüyor.

Toplandıktan sonra araçlarla getirildikleri fabrikalarda özel makinelerde yağları çıkarılan zeytinlerden arta kalan posalar, tekrar araçlara yüklenerek sabun fabrikalarına götürülüyor.

Burada zeytin posalarından "pirina yağı" elde edilmesiyle başlayan işlem, büyük kazanlara konulan yağın "kostik" denilen sodyum hidroksit eklenerek yaklaşık 2 gün boyunca kaynatılmasıyla devam ediyor.

Karışım, istenilen kıvama geldikten sonra kovalarla fabrikanın özel hazırlanmış bölümünde yere seriliyor. Bir günlük soğutmanın ardından 6 işçi tarafından önce dikine, sonra da enine kesilerek dilimlenen sabun, daha sonra damgalanarak toplanıyor ve kubbe şeklinde duvar gibi örülerek 6 ay boyunca kurumaya bırakılıyor.

Geleneksel yöntemlerle üretilen zeytinyağlı Nizip sabunu, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri ağırlıklı olmak üzere Türkiye'nin dört bir yanındaki müşterilere ulaştırılıyor. Sabunlar Türkiye'nin yanı sıra Ortadoğu ülkelerinde de yoğun ilgi görüyor.

Kaynatılarak içindeki yabancı maddelerden arındırılıyor

Nizip'teki bir fabrikada 20 yıldır ustabaşı olarak çalışan Celal Gül, AA muhabirine yaptığı açıklamada, fabrikada sabun ve zeytinyağı üretimi yaptıklarını, geleneksel yöntemlerle elde ettikleri sabunların sağlıklı olduklarını söyledi.

Çiftçilerin getirdikleri zeytinlerden öncelikle zeytinyağı çıkarıldığını, ardından da kalan posaları değerlendirerek tekrar yağ elde ettiklerini anlatan Gül, pirina adı verilen bu yağı kazanlara koyup kostik ilave ederek kaynattıklarını ve sabun yaptıklarını dile getirdi. Gül, şöyle devam etti:

"İsteğe göre bunu çeşitlendirebiliyoruz da. 2 gün boyunca kaynatılarak pişirilir. Bu sırada içindeki yabancı maddelerden arıtılır. Daha sora serilerek soğumaya bırakılır. Soğuyan sabun tamamen insan gücüyle kesilir ve damgalanır, ardından da kafes denilen kuleler şeklinde örülerek 6 ay kurumaya bırakılıyor. Kuruduktan sonra paketlenir."

Son dönemlerde vatandaşların doğal ürünlere yöneldiğini aktaran Gül, bu nedenle halk arasında "yeşil sabun" olarak da bilinen "Nizip sabunu"na da ilginin arttığını ifade etti.

Zeytinyağlı sabunu deneyenlerin vazgeçemediğini anlatan Gül, vücut ve yüz temizliğinin yanı sıra pek çok kişinin saçlarını da bu sabunlarla yıkadığını belirtti.

Nizip sabununun Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde sıkça kullanıldığına işaret eden Gül, sabunun ayrıca başta Ortadoğu olmak üzere dünyanın birçok ülkesine de ihraç edildiğini kaydetti.