Adanalı Müftünün İdamına İsyan Kitabı

Araştırmacı Tarihçi Cezmi Yurtsever, Bahçe Müftüsü İsmail Hakkı'nın 1909 yılında yaşanan Türk-Ermeni olaylarından sorumlu tutularak savunması dahi alınmadan idam edildiğini söyledi.

Yurtsever, yaptığı açıklamada, 2009 yılı içinde Ermeni Diasporası'nın 1909 Adana olaylarının 100. Yıldönümünü dünyanın gündemine getirdiğini, bu konuda yoğun çalışmalar yapıldığını, propaganda ortamında 1909 Adana olaylarının Ermenilere yapılan soykırım olarak tanıtıldığını, Erivan'daki Soykırım Müzesinde Adana olayları için özel bir bölüm açıldığını belirtti.

1909 yılında Adana'da yaşanan Türk-Ermeni iç savaşının sebep ve sonuçlarını birinci elden tarihi kaynaklara inerek araştırmak üzere Osmanlı Arşivinde gizliliği ortadan kalkan dosyalardaki binlerce belgeyi gördüğünü ifade eden Yurtsever, "14-27 Nisan 1909 tarihleri süresince devam eden Adana İç Savaşı sonrasında Adana şehrinin yüzde 40'ı harabeye dönmüş, karşılıklı çatışmalarda binlerce insan ölmüştü. Adana'da iç savaşın çıkmasında sorumlu olarak görülen Ermeni Hınçak Komite militanlarından aynı zamanda Adana Ermeni Kilisesi görevlisi Papaz Muşeg Serobyan Mısır'a kaçtığı için hakkında idam cezası verilmiş olmasına rağmen Avrupa'dan gelen yoğun baskılar sonrası idam cezası işleme konmadı" dedi.

"BAHÇE MÜFTÜSÜ İSMAİL HAKKI, SAVUNMASI ALINMADAN İDAM EDİLDİ"

Dönemin Adana vilayetine bağlı Cebelibereket sancağı Bahçe Müftüsü İsmail Hakkı ve kardeşi Belediye Başkanı Yusuf Ziya'nın, 1909 yılı Mayıs ayında askeri soruşturma heyeti tarafından iki kere ifadeleri alınarak serbest bırakıldığını ifade eden Yurtsever, "Ancak Haziran 1909 içinde Ermeni milletvekili ve kilise heyetinin tek yanlı soruşturma evrakları düzenleyerek dünya basınında Bahçe Müftüsü'nü olaylardan sorumlu göstermeleri üzerine işbaşındaki İttihat ve Terakki Hükümeti Avrupa'dan gelen yoğun baskılar sonrası önce Müftü İsmail Hakkı tutuklandı. 6 ay kadar cezaevinde tutuklu kaldı. 11 Aralık 1909 tarihinde Müftü'nün "savunmasının alınması ve adil yargılama yapılması" isteği işleme konmayarak 17 Aralık tarihinde 13 kişi ile birlikte Erzin ilçe merkezinde idam edildi" diye konuştu.

Osmanlı Arşivinde bulduğu yaklaşık 1000 dosya içinde yer alan belgelere dayanarak Bahçe Müftüsü İsmail Hakkı'nın idam edilmesi olayının vicdanları sızlatan hukuk adına sergilenen bir cinayet olduğunu söyleyen Yurtsever, "Osmanlı Arşivinden elde ettiğim tarihi bilgileri "Müftüyü İdam Ettiler" başlığı altında yayınlayarak hukuk adına sergilenen tarihi cinayetin ibret verici sonuçlarını insanlığın vicdanına sunmak istedim" dedi. - ADANA