ABD tarihinde başkanlık ve yardımcılığı için yarışan kadın aday sayısı sınırlı kaldı

ABD'de başkanlık seçimleri arifesinde, Başkan Yardımcısı Kamala Harris'in ülkenin ilk kadın başkanı olma ihtimali, daha önce başkanlık ve yardımcılığına aday olan diğer kadın siyasetçilerin durumunu gündeme getirdi.

ABD Başkanı Joe Biden'ın adaylığını geri çekmesinin ardından Demokratlar, Beyaz Saray için Başkan Yardımcısı Harris'i aday gösterdi.

5 Kasım'daki seçimleri kazanması durumunda Harris, ülke tarihinin ilk kadın başkanı olacak.

Ülke tarihinde birçok kadın ABD başkanı ya da başkan yardımcısı olmak için girişimde bulunsa da bu kadınların birçoğu daha küçük partilerden aday olması ve kamuoyunda öne çıkamaması nedeniyle başkanlık yarışında kendine yer bulamadı.

ABD siyasi tarihinde, Demokratların başkan adayı Harris gibi başkanlık ve başkan yardımcılığı için isimleri geçen, az sayıda kadın siyasetçiden ipi göğüslemeye yakın isim Hillary Clinton oldu.

ABD'de son yıllarda kadın liderlerin siyaset arenasındaki varlıkları giderek arttı. 2024 başkan seçimi, kadın adaylarının yükselen performansının ne kadar ileriye taşınabileceğini gözler önüne serecek.

ABD'nin ilk kadın Başkan Yardımcısı Harris

Hint asıllı anne ile Jamaika asıllı babanın kızı olan 1964 doğumlu Harris'in kariyeri, ilklerle dolu. Harris, hukuk fakültesinden derecesini almasının ardından Alameda bölgesinde savcı olarak kariyerine başladı.

Harris, 2003'te San Francisco'nun ilk kadın bölge savcısı, 2010'da da California eyaletinin ilk kadın başsavcısı seçildi.

Kamala Harris, 2017'de de tarihteki ikinci Afrikalı-Amerikalı kadın ve ilk Güney Asyalı-Amerikalı senatör olarak California Senatörü seçilerek kariyerine devam etti.

O dönemde Senatör Harris, siyasi kariyerine 2019'da Demokrat Partiden ABD Başkanlığı yarışına girerek devam etti. Başlarda başarılı bir kampanya yürüten Harris, daha sonra anketlerde düşüşe geçti ve yılın sonunda yarıştan çekildiğini açıkladı.

Harris, sonrasında o dönemde Demokrat Parti içinde öne çıkan Joe Biden'ı destekleyeceğini duyurdu.

Biden da ön seçimlerde adaylığını kesinleştirdikten sonra bir kadını başkan yardımcısı olarak aday göstereceği sözünü verdi. Biden, Ağustos 2019'da Harris'i başkan yardımcısı adayı olarak seçti. Biden'ın kasımda seçimi kazanmasının ardından Harris, bu zaferle ABD'nin başkan yardımcılığı görevine gelen ilk kadın, ilk siyahi ve ilk Güney Asyalı Amerikalı oldu.

Demokratların ilk kadın başkan adayı Clinton

ABD'de 1947'de dünyaya gelen Hillary Clinton, siyasi hayatına Cumhuriyetçi Parti saflarında başladı. Clinton, belli bir dönem Cumhuriyetçileri desteklese de 1968'de Cumhuriyetçi Parti ile bağlarını kopardı.

Yale Üniversitesinde tanıştığı Bill Clinton ile mezuniyetinden sonra evlenen Clinton, eşinin ilk Arkansas Valisi, ardından 1992'de ABD Başkanı olmasıyla Beyaz Saray'a girdi.

Siyasi kariyerini aktif şekilde sürdüren Clinton, 2000'de New York Senatörü seçilerek bu bölgenin ilk kadın senatörü oldu. Hillary Clinton, 2006'da yeniden New York'tan senatör seçildi.

Clinton, 2008'de başkanlık için yarışsa da o dönemin güçlü adaylarından rakibi Barack Obama'ya kaybetti. Clinton, 2009'da Senato'daki görevinden istifa ederek Obama hükümetinin dışişleri bakanı olarak siyasi kariyerine devam etti.

Hillary Clinton, başkanlık seçimleri için 2015'te yeniden partisinden aday adayı oldu. Ön seçimlerde çoğunluğu sağlayan Clinton, Demokrat Parti tarafından seçim için resmen aday gösterilerek büyük bir ABD siyasi partisi tarafından başkanlığa aday gösterilen ilk kadın oldu.

Clinton, 2016'da halk oylamasını kazanırken Seçiciler Kurulu'nda Cumhuriyetçi Parti rakibi Donald Trump'a kaybetti.

İlk kadın başkan yardımcısı adayı Geraldine Ferraro

ABD'de 1935'te New York'ta doğan Geraldine Ferraro, ülkede büyük bir siyasi parti tarafından başkan yardımcılığına aday gösterilen ilk kadın Demokrat siyasetçi olarak öne çıkıyor.

Ferraro, 1984'teki başkanlık seçimlerinde başkan adayı Walter Mondale'in yardımcısı olarak kampanyasını sürdürdü.

Mondale ve Ferraro ikilisi, nihayetinde Cumhuriyetçi adaylar Ronald Reagan ve George H.W. Bush'a karşı seçimi kaybetti. Ferraro ayrıca 1979'ten 1985'e kadar ABD Temsilciler Meclisinde görev aldı.

Cumhuriyetçilerin ilk kadın başkan adayı Smith

ABD'de 1897'de Maine'de doğan Margaret Chase Smith, 1940'ta eşi Clyde Smith'in ölümünün ardından onun yerine ABD Temsilciler Meclisine seçildi.

Smith, 4 dönemin ardından 1948'de Senatoya girerek Kongrenin her iki kanadında görev yapan ilk kadın oldu.

Kadın hakları, eğitim ve sağlık alanlarında çalışan Smith, 1964'te Cumhuriyetçi Partiden ABD başkanlığına aday olan ilk kadın olarak tarihe geçti.

Cumhuriyetçi Parti'nin ilk kadın yardımcı adayı Palin

Eski Alaska Valisi Sarah Palin, Cumhuriyetçilerin başkan yardımcısı adayı olarak John McCain ile 2008'deki seçimlerde yarıştı.

Ancak Palin-McCain ikilisi, Demokrat rakipleri Barack Obama ve Joe Biden'a yenildi.

Palin, Cumhuriyetçilerin ilk, ABD'de büyük bir partinin ise ikinci kadın başkan yardımcısı adayı olarak tarihe geçti.

İlk siyahi kadın başkan adayı Shirley Chisholm

ABD'nin ilk siyahi kadın Kongre üyesi Shirley Chisholm, 1924'te New York'ta doğdu.

Chisholm; eşitlik, sosyal adalet ve yoksullukla mücadele gibi konulara odaklanarak siyasete girerek 1968'de New York'tan ABD Temsilciler Meclisine seçildi.

Shirley Chisholm, 1972'deki başkanlık seçiminde Demokrat Partiden adaylığını koyan ilk siyahi kadın olarak tarih yazdı.

Seçim kampanyasını "Unbought and Unbossed" (Satın Alınmamış ve Boyun Eğmeyen) sloganıyla sürdüren Chisholm'un bu süreçte televizyonda yayınlanan tartışmalara katılması engellendi.

Chisholm, ancak yasal işlem başlattıktan sonra televizyonda sadece bir kez konuşma yapabildi. Chisholm, adaylığıyla diğer siyahi kadın siyasetçilere de ilham oldu.

İlk kadın başkan adayı Woodhull

ABD'de 1838'de doğan Victoria Woodhull, kadın hakları savunucusu olarak ABD'de önemli sosyal ve politik değişimlere öncülük eden bir figür olarak tarihe adını yazdırdı.

Woodhull, adaylığı ve kadın hakları alanındaki mücadelesiyle birçok kadının çeşitli alanlarda eşit haklara sahip olabilmesi için yol açtı.

Ülkede 1872'de başkanlık seçimlerine adaylığını koyan Woodhull, tarihte ABD başkanlığına aday olan ilk kadın olarak biliniyor.

Ancak o dönemde ABD'de kadınların seçme ve seçimle hakkı olmamasından dolayı Woodhull'un adaylığı yalnızca sembolik olarak önem taşıyor.