ABD'deki İzleme Skandalı

ABD Başkanı Barack Obama, eski bir gizli servis çalışanı tarafından basına sızdırılan ABD Ulusal Güvenlik Ajansı'nın (NSA) yürüttüğü, internet izleme ve telefon dinlenemelerine ilişkin programlarının yasalara uygun ve şeffaf olduğunu söyledi.

Obama, G-8 zirvesine katılmak üzere bulunduğu Kuzey İrlanda'da, Kamu Yayın Servisi'nden (PBS) Charlie Rose'a verdiği mülakattta, "Bu faaliyetlere ilişkin yetkilendirme gizli olarak yapılmış olsa da bu programlar yasalara uygun ve şeffaftır" dedi.

Sözkonusu programlar, ABD'deki telefon kayıtlarının ve bu ülkedeki internet hizmet servislerinden yararlanan, terörizmle ilişkisi bulunduğundan şüphelenilen yabancıların izlenmesini içeren iki ayrı casusluk programından oluşuyor. Bu programlara ilişkin yetkilendirme, ABD'deki Yabancı İstihbarat İzleme Kanunu (FISA) uyarınca yapılmıştı. Bu konuda denetim yapmak amacıyla  ayrıca FISA tarafından gizli bir mahkeme oluşturulmuştu.

Verdiği mülakatta, sözkonusu mahkemeye atıfta bulunan Obama, bu mahkemenin, programların şeffaf ve yasalara uygun yürütülmesi amacıyla oluşturulduğnu ifade etti.  Bu amaçla ayrıca özel hayatın gizliliği ve temel haklar konularını denetleyecek bir kurul oluşturulduğunu ve hükümetin veri toplama konusunda ne kadar ileri gitmesi gerektiği tartışmalarına  yardımcı olmak üzere bu kurula temsilciler gönderdiğini anlatan Obama, "Halka, telefonlarının dinlenmediği, kısa mesajlarının izlenmediği ve e-postalarının bir yerlerdeki bir büyük birader tarafından okunmadığı bir denetim ve dengenin devrede olduğu konusunda teminat verecek yollar bulacağız" dedi.

"Programlar, terörizm karşıtı meşru araç"

Obama, sözkonusu açıklamayı, ABD'nin casusluk programları hakkındaki bilgileri Guardian ve Washignton Post gazetelerine sızdırarak sözkonusu faaliyetlerin açığa çıkmasını sağlayan eski NSA sistem analizcisi Edward Snowden'in Guardian gazetesine internet sitesine bıraktığı mesajın ardından yaptı.

ABD Kongresi üyeleri ve yetkililerinin, veri toplama programlarının başarısını abarttıklarını öne süren Snowden, örneğin bu sayede 2009'da New York metrosunu bombalı saldırı planı yaparken yakalanan Najibullah Zazi'nin daha dar kapsamlı ve hedef odaklı bir izleme programıyla da yakalanabileceğini savunmuştu.

Verdiği mülakatta bu konuya da değinen Obama, "Zazi'yi başka yollarla da yakalayabilirdik. New York'taki bir polisin Zazi'nin davranışlarını fark etmesi sayesinde de bu saldırıya engel olabilirdik. Belki de çok acemi biri olduğu ortaya çıkardı ve bomba da patlamazdı. Ancak bu programlar vasıtasıyla böylesi bir faaleketi önleme şanslarımızı uç noktalarda artırıyoruz" dedi.

Programların meşru karşı terörizm aracı olduğu ve terörle bağlantısı olmayanlar için rahatsızlık verici hiç bir yönünün bulunmadığına ilişkin görüşlerini tekrarlayan Obama, bu konuyu, özel hayatın gizliliği ve temel hakların korunmasını denetlemek amacıyla oluşturduğu kurulda görüşmeyi ümit ettiğini dile getirdi. Obama, "Kendileriyle görüşeceğim. Yapmak istediğim, sadece bu programlara ilişkin değil, veri ve geniş çaplı veri demetlerine ilişkin genel sorun konusunda ulusal çapta bir söyleşi hazırlamak ve yapılandırmak olacak. Çünkü bu sadece devlet oluşumlarıyla sınırlı olmayacak" dedi.

Associated Press ajansına konuşan üst düzey bir ABD'li yetkili, Obama'nın bu amaçla gelecek günler içinde yeni özel hayatın gizliliğ ve temel hakların korunması amacıyla oluşturduğu kurul ile bir araya geleceğini belirtti.

Snowden, Guardian'ın internet sitesinde gönderdiği mesajında, kendisi tarafından açığa çıkarılan casusluk programlarından Prizma'ya yer vermişti. Snowden, NSA'yı,bu program aracılığıya, "ABD Kongresi'nin savaş ilan etmediği, büyük bir çoğunluğu da ABD'nin müttefiki olan ülkeleri hedef alan ve milyonlarca masum kişiyi etkileyen internet ağı operasyonları" yürütmekle suçlamıştı.

Prizma programı, ABD'deki en büyük 9 internet sağlayıcısından geçen tüm dünya üzerindeki internet kullanımına ilişkin verileri topluyor. Program sayesinde ABD vatandaşı olmayanların tüm internet faaliyetlerini inceleme imkanı elde eden NSA, programın ABD vatandaşlarını hedef almadığını savunuyor. - Washington DC