ABD Başkanlık Seçimleri... Trump-Harris Çekişmesi Bugün Son Buluyor, ABD Seçim Gününü Nasıl Geçirecek

Haber: Hande Öztürk

(ANKARA) - Amerikalı seçmenler, yeni başkanlarını seçmek üzere bugün sandık başına gidiyor. ABD'de saatler eyalete göre değişiyor. 15 eyalette iki farklı saat dilimine giren bölgeler bulunuyor. Eyaletler arasında saat farkı olduğundan; seçim sonuçları, eyaletlerdeki sandıkların kapanış saatinden sonra bildirilmeye başlanacak. "Yedi salıncak eyaletin" belirleyici olacağı bu seçimde, iki aday arasındaki seçim yarışının başa baş ve çekişmeli geçmesi nedeniyle sonuçların açıklanmasının gecikebileceği belirtiliyor. Başkan adaylarının seçim gecesini nerede geçireceği de merak konusu olurken; Donald Trump, seçim gününü Florida'nın West Palm Beach kentinde geçirecek; Kamala Harris ise Washington'daki Howard Üniversitesi'nde olacak.

ABD medyasında yer alan haberlerde, seçim sonuçları çoğu zaman sandıklar kapandıktan birkaç saat sonra açıklanırken; bu yılki çekişmeli seçim yarışıyla sonuçların birkaç gün veya hafta geç açıklanması bekleniyor. Donald Trump ve Kamala Harris arasındaki rekabet, anketlerde haftalardır başa baş sürüyor. Seçimin sonucunu salıncak olarak ifade edilen, yarışın bıçak sırtında sürdüğü eyaletlerden gelecek oyların belirlemesi bekleniyor. Bu yıl 81 milyondan Amerikalı fazla seçmen, 47 eyalet ve Columbia Bölgesi'nde (DC), oylarını erken kullandı.

ABD'de sandıklar ABD yerel saatine göre en erken 05.00'da açılırken akşam 18.00'da kapanacak

Bugün sandıkların ilk açılışı ABD yerel saatine göre, Doğu Yakası'nda bulunan Vermont eyaletinde saat 05.00'de (TSİ 13.00) gerçekleşecek. ABD yerel saatine göre, sandıklar en erken saat 18.00'da (TSİ 01.00) kapanacak ve en son sandık kapanışı Alaska'da saat 01.00'da (TSİ 07.00) olacak. Özellikle "yedi salıncak eyaletin" bu seçimde belirleyici olacağı söyleniyor. Bu eyaletler Kuzey Carolina, Georgia, Michigan, Pensilvanya, Wisconsin, Arizona ve Neveda.

Salıncak eyaletlerde sandıklar Türkiye saatiyle en erken Kuzey Carolina'da 6 Kasım Çarşamba günü saat 03.30 ile en geç ise Nevada'da 6 Kasım Çarşamba günü saat 11.00 arasında kapanacak. Özellikle Harris ve Trump'ın seçim kampanyaları boyunca ziyaret ettikleri ve önem verdikleri Pensilvanya eyaletinde, sandıkların kapanışı TSİ 04.00'de olacak.

ABD seçim sistemi

Sandıklar kapandıktan sonra oy sayımları ilk olarak seçim günü oy kullanılan sandıklar için yapılacak, ardından erken ve posta yoluyla gelen oylar, itiraz edilenler ve daha sonra da denizaşırı bölgeler ve asker oyları sayılacak. Her geçerli oy nihai sonuçlara dahil edildikten sonra, "seçim kurulu üyeleri" belirlenecek.

ABD başkanlık seçimlerinde, sandığa giden seçmen önce seçici kurul için delege üyelerini belirliyor. Her eyaletin nüfus büyüklüğüne göre seçici kurul üyesi değişiyor ve herhangi bir eyalette yüzde 50'den fazla oy alan başkan adayı, tüm delege oylarını kazanıyor. Buna göre, toplamda 538 seçici delege bulunurken, bunlardan en az 270 delegeyi garantileyen aday seçilmiş sayılacak. Bu üyeler 17 Aralık'ta başkent Washington'da toplanarak seçmenin iradesi doğrultusunda kendi oylamasını yaparak başkanı ilan edecek.

Kıl payı edinilen zaferlerde de yeniden sayım yapılabiliyor. Seçimde belirleyici eyaletlerden biri olarak görülen Pensilvanya eyaletinde, kazanan ve kaybeden adaylar arasındaki oylarda yüzde yarım puanlık bir fark varsa eyalet çapında yeniden sayım yapılması gerekecek. Bu fark 2020'de yüzde 1,1 puan düzeyindeydi.

Kazananın ilanı gecikebilir

ABD'de 2020'de yapılan başkanlık seçimleri, 3 Kasım Salı günü yapılmış ancak ABD medyası, Pennsylvania'daki sonuçların netleşmesinin ardından 7 Kasım Cumartesi günü sabah geç saatlere kadar Joe Biden'ın kazandığına dair kesin bir bilgi vermemişti. 2016 yılında yapılan başkanlık seçimlerinde Trump'un başkanlığı erketi gün ilan edilmişti. Barack Obama'nın ikinci kez başkanlık koltuğuna oturduğu 2012 yılında ise Obama'nın zaferi seçim günü gece yarısından önce tahmin edilmişti.

2000 yılında George W. Bush ve Al Gore arasında yapılan seçimde, oylama 7 Kasım'da yapıldı ancak seçim sonuçları 12 Aralık'a kadar kesinleşmemişti. ABD Yüksek Mahkemesi, eyaletlerin yeniden sayım sürecini sonlandırarak, Bush'u kazanan olarak ilan etmişti.

Adaylar, seçim gününü nerede geçirecek?

Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump, seçim günü Florida'nın West Palm Beach kentinde olacak ve bir seçim gecesi izleme partisi düzenleyecek. Kapanış mitingini dün Pittsburgh'da yapan Trump, "Geçtiğimiz dört yıl boyunca Amerikalılar birbiri ardına feci başarısızlıklar, ihanetler ve aşağılanmalar yaşadı. Zayıflığa, beceriksizliğe, gerilemeye ve çürümeye razı olmak zorunda değiliz. Yarın vereceğiniz oylarla ülkemizin karşı karşıya olduğu her bir sorunu çözebilir ve Amerika'yı, hatta tüm dünyayı yeni zaferlere taşıyabiliriz" diye konuştu.

Demokratların başkan adayı Kamala Harris ise seçim gecesini Washington'daki siyahların tarihi üniversitesi olan ve kendisinin kimliği ve avukat olma isteği üzerinde büyük etkisi olduğunu söylediği Howard Üniversitesi'nde geçirecek. Harris, dün Pennsylvania'da seçmenlerine "Pennsylvania'daki herkesin oy kullanmasına ihtiyacımız var. Bu seçimde farkı siz yaratacaksınız" dedi. Kamala Harris, daha sonra Philadelphia'da son mitingini düzenledi.