600 Gün Sonra Romanya'da Yakalanan Kızılgerdan Kuşu, Türkiye'deki Göç Yollarını Aydınlatıyor
Samsun'daki OMÜ Kuş Halkalama İstasyonu'nda 600 gün önce halkalanan Kızılgerdan kuşu, Romanya'daki bir halkalama istasyonunda tekrar yakalandı. Prof. Dr. Yavuz, kuşun göç yolları ve yaşam döngüsü hakkında bilgiler sağladıklarını belirtti.
Samsun'da Kızılırmak Deltası'nda bulunan Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Kuş Halkalama İstasyonu'nda yaklaşık 600 gün önce halkalanan Kızılgerdan kuşu Romanya'daki Agigea (Açıçay) İstasyonu'nda ağlara takıldı.
Kızılırmak Deltası Kuş Halkalama İstasyonu'nda 29 Ekim 2023 tarihinde yakalanan ve üzerine 'TR' kodlu halka takılan Kızılgerdan kuşu, 27 Mart 2025 tarihinde Samsun'dan kuş uçuşu 665 kilometre uzakta bulunan Romanya'daki Agigea Halkalama İstasyonu'ndaki ağlarda bulundu.
Romanya'daki görevliler, OMÜ Ornitoloji Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Kiraz Erciyas Yavuz ile irtibata geçerek, kuşun yakalandığını bildirdi.
Prof. Dr. Yavuz, AA muhabirine, Kızılgerdan kuşlarıyla ilgili yeterli araştırma olmadığı için halkalama ve göç araştırmaları yapılmadan önce Türkiye'de yerli olduğu ve sadece irtifa göç yaptığının düşünüldüğünü hatırlattı.
Ancak halkalama çalışmalarından sonra yayınlanan "Avrupa Göç Atlası"nda bulunduğu bölgeye göre kısa mesafe ve orta mesafe göç yaptıklarını gördüklerini anlatan Prof. Dr. Yavuz, şöyle devam etti:
"Göç atlasına göre Kuzey Avrupa'dan Akdeniz'e kadar indiği oluyor. Türkiye'nin kuzeyinden, Türkiye'nin güneyine kadar ya da Afrika'ya kadar, Karadeniz'den Türkiye'ye kadar indiği oluyor. Bizim de halkaladığımız bir Kızılgerdan 600 gün sonra kuş uçuşu 665 kilometre mesafedeki Romanya'da bir halkalama istasyonunda tekrar yakalandı. Orada ölçümleri alındı. Bizim ölçümlerimizle aynı benzerlik gösterdiği görüldü. Orada da yine aynı bizim yaptığımız gibi kanat, kuyruk ölçümü, ağırlık, yağ değişimi skorları alındı. Bu şekilde bizim halkaladığımız kuşlar başka ülkelerde tekrar yakalanabiliyor. Böylelikle biz kuşun hangi göç güzergahını izleyerek nerelerde kışladığı, nerelerde konakladığı, nerelerde ürediğiyle ilgili bilgiler toplayabiliyoruz. Yaşam döngüsünün bir parçasını öğrenebiliyoruz."
Avrupa Kuş Halkalama Birliği halkalamayla ilgili iletişim ağı oluşturuyor
Prof. Dr. Yavuz, halkaların bir verici olmadığını ancak üzerinde "TR" kodlu bir kimlik numarası olduğunu belirterek, "O kimlik numarası bize kuşun nerede, hangi zamanda, kim tarafından halkalandığı bilgisini veriyor. Türkiye Kuş Halkalama Programı yürütücülüğü Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştiriliyor ve doğal olarak Avrupa Kuş Halkalama Birliğinin bir üyesi. Bu birlik sayesinde dünyadaki bütün halkalama programları ve halkalama istasyonları arasında oluşan iletişim ağı sayesinde biz de diğer istasyonlarla iletişim ve bilgi alışverişinde bulunuyoruz. Kuşun nerede hangi tarihte halkalandığı, nerede hangi tarihte bulunduğu, kim tarafından hangi koşullarda bulunduğu bilgilerini içeren bir geri bildirim raporu oluşturuluyor. Orada hangi yönde, kaç kilometre mesafe kat ettiği ve kaç gün sonra tekrar yakalandığı bilgilerini elde edebiliyoruz." diye konuştu.
"Özür dileriz, kuşunuzu yedik"
Bazen halkalanan kuşların geri bildirimleriyle ilgili üzücü dönüşler aldıklarını da belirten Prof. Dr. Yavuz, özellikle Kıbrıs ve Lübnan'da kuşların vuruldukları, öldürüldükleri bilgilerini aldıklarını aktardı. Yavuz, Lübnan'dan gelen bir geri bildirimde öldürülen bir Karabaşlı ötleğen kuşuna dair gelen mesajda "Özür dileriz, kuşunuzu yedik" ifadelerinin yer aldığını sözlerine ekledi.
