2 Bin 500 Yıllık Nekropol Müzeye Dönüşüyor

HATİCE ÖZDEMİR TOSUN - Antalya Doğu Garajı Kültür Merkezi inşaatı için başlatılan kazı çalışmalarında ortaya çıkan ve kentin tarihini MÖ 4. yüzyıla kadar aydınlatan 2 bin 500 yıllık nekropol (mezarlık) ile arkeolojik eserler, müze konseptiyle kültür turizmine hizmet edecek.

Geçen yıl tüm zamanların rekorunu kırarak 13 milyon 642 turist ağırlayan dünyanın önemli turizm destinasyonlarından Antalya'da, turizmi çeşitlendirecek, yerli ve yabancı turistlere alternatif alanlar sunacak çalışmalara devam ediliyor.

2 bin 500 yıllık tarih ortaya çıktı

Antalya Büyükşehir Belediyesince 2008 yılında başlatılan Doğu Garajı Kültür Merkezi inşaat çalışmasında yapılan kazılarda sürpriz olarak ortaya çıkan nekropol, kültür merkezi projesini değiştirdi.

Antalya Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Bedrullah Erçin, Doğu Garajı Kültür Merkezi ve Nekropol Projesi olarak hayata geçirilen çalışma hakkında AA muhabirine açıklamada bulundu.

İnşaat çalışmasında mezarların ortaya çıkmasıyla Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun devreye girdiğini, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Müze Müdürlüğü, Akdeniz Üniversitesi Arkeoloji Bölümü iş birliğinde farklı bir proje hazırlandığını anlatan Erçin, "Hazırlanan projeyi en az 8 kez Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kuruluna sunduk, onların onayını alarak bugünkü projeye başladık." dedi.

9 bin 136 metrekarelik bir alanda 2 bin 500 yıllık mezarların yerli ve yabancı turistlerce gezilebilmesini amaçlayan bir proje hazırladıklarını dile getiren Erçin, inşaat çalışmalarının şubat ayında tamamlanabileceğini ancak arkeolojik kazıların devam edeceğini belirtti.

Alanda yaşayan bir müze oluşturacaklarını anlatan Erçin, şunları söyledi:

"Mezarlıklar arasında oluşturulan yürüyüş bantları ile ziyaretçiler alanı gezebilecek. Alanda tarihi argümanlar sergilenecek, dinleti, konferans salonu olacak. Doğu Garajı Kültür Merkezi ile Nekropol arasında henüz kazılmamış mezarlar var, buralarda kazı çalışmaları devam edecek. Bir tarafta mevcut mezarların restorasyonu, bir tarafta kazı çalışmaları, bir taraftan da sergi faaliyetleri gerçekleştirilecek. Antalya ve Türkiye için çok farklı, alternatifi olmayan bir proje diyebiliriz. Antalyamıza ve ülkemize kazandırdığımız en önemli müze konseptli bir proje."

Müzenin mart ayında açılması planlanıyor

Doğu Garajı Kültür Merkezi'nde büyük bir tiyatro, konservatuvar olacağını, bölgedeki Ali Çetinkaya Caddesi'nde de nekropolden çıkan eserlerin sergileneceğini ifade eden Erçin, müzenin mart ayında ziyarete açılmasının planlandığını ancak sergi ve tasarım kısmındaki çalışmaların ise bir yıl sürebileceğini aktardı.

Projenin 20 milyon lira değerinde olduğunu dile getiren Erçin, bunun 13 milyon lirasının Antalya Valiliğinden karşılandığını belirtti.

Antalya'nın Anadolu'daki en eski yerleşim yerlerinden biri olduğunu söyleyen Erçin, Antalya'yı dünya markası bir kent yapma yolunda emin adımlarla ilerlediklerini bildirdi.

Bine yakın mezar gün yüzüne çıktı

Antalya Büyükşehir Belediyesi Nekropol Müzesi Sorumlusu Arkeolog Mehmet Şengül de alanın Attaleia Antik Kenti'nin mezarlık bölümüne ait olduğunu söyledi.

Kazı çalışmalarında bine yakın mezarı gün yüzüne çıkardıklarını dile getiren Şengül, mezarların her birinde tek bir gömü olmadığını, bazılarında 300, 400 bireyin defnedildiğinin görüldüğünü kaydetti.

Mezar yapıları ortaya çıktığında bölgenin birinci derece arkeolojik sit alanı ilan edildiğini anlatan Şengül, bölgenin 2 bin 500 yıllık bir geçmişi barındırdığını, kazılarda MÖ 4. yüzyılın sonuna kadar eserlerin bulunduğunu dile getirdi.

Şengül, Helenistik dönemden kalıntılar barındıran nekropolün kesintisiz olarak Ortaçağa kadar mezarlık alanı olarak kullanıldığını ifade etti.

Ortaya çıkan nekropolün kültür turizmine kazandırılması için Türkiye'de ve dünyada benzeri olmayan bir projenin hayata geçirildiğini anlatan Şengül, "Nekropol, çıkan mezarların antik dönemdeki ritüellerinin, ölü geleneklerinin ve arkeolojik malzemelerinin sergileneceği bir müze oluşturuluyor. İnşaat çalışması devam ediyor, çalışma bittikten sonra restorasyon ve konservasyon çalışmaları gerçekleştirilecek. Akabinde alan müzeleştirilecek." diye konuştu.

Nekropol alanında ziyaretçiler için yürüyüş yolları oluşturulduğunu söyleyen Şengül, ziyaretçilerin camdan yapılan yollardan yürüyerek mezarları, arkeolojik eserleri görebileceklerini, antik dönem hakkında bilgilerin yer alacağı alanları gezebileceklerini kaydetti.

Kopyaları ile sergilenecek

Mezarların sandık tipi, ana kayaya yapılan dikdörtgen şeklindeki çukurlar halinde olduğunu ve bunların içinde definlerin ortaya çıktığını dile getiren Şengül, şunları söyledi:

"Mezarlarda insan iskeletleri, hediyeler ve arkeolojik malzemeler vardı. Bunlar alındı, bir kısmı Antalya Arkeoloji Müzesi'nde sergileniyor, geri kalanları da depoda muhafaza ediliyor. Müze açıldığında bu malzemeler buraya taşınacak. Eserlerin ve iskeletlerin kopyalarını, buradaki mezarların bir kısmına buluntu durumlarına göre yerleştireceğiz. İnsanlar yürüyüş yollarından gezerken ilk bulunduğu halleriyle izleme şansı bulacaklar, tabi kopya eserlerle. Orijinalleri kapalı sergi salonunda sergilenecek. Mezarlar imitasyon eserlerle doldurularak, buluntu zamanları gösterilecek. Aynı zamanda heykellerle antik dönemde bir cenaze merasiminin nasıl yapıldığı, bir mezara defin işleminin nasıl gerçekleştirildiği de canlandırmalarla ziyaretçilere anlatılacak. Buradaki kayaçlar çok sağlam değil, zamanla kaybolmaya başlayacak. Burayı korurken gizlemek olmaz."

Antalya'ya gelenlerin bu değeri görmesi gerektiğini vurgulayan Şengül, sözlerini şöyle tamamladı:

"Kullanmadığınız bir yerin korunması çok mümkün olmuyor. Koruyarak kullanmamız, kullanarak da korumamız gerekiyor. Bu dengeyi tutturduğumuz zaman amacımıza ulaşabiliyoruz. Müze projesi bunu gerçekleştirecek."