Ulusal Kiraz Vişne Çalışma Grubu 18. Toplantısı"

Uludağ Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği (UYMSİB) Yönetim Kurulu Başkanı Salih Çalı, "Özellikle son haftalarda başlayan yağışla ilgili problemlerimiz kiraz üreticileri bakımından gerçekten çok içler acısı. Burada gerçekten ağlamaklı olunabilecek manzaralarla karşılaştığımızı ifade etmek istiyorum. Yağmur nedeniyle kirazda oluşan çatlaklar üreticileri ve dolayısıyla ihracatçıları da son derece güç durumda bırakmıştır" dedi.

Çalı, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından Mudanya ilçesindeki bir otelde düzenlenen "Ulusal Kiraz Vişne Çalışma Grubu 18. Toplantısı"nın açılışında yaptığı konuşmada, Türkiye'nin, kiraz üretiminde dünyada birinci olduğunu, ihracatta da birinciliği hedeflediğini söyledi.

Çin'e yaş meyve sebze ihracatı konusunda son aylarda olumlu gelişmeler olduğunu, bu çerçevede bakanlık yetkililerinin gerekli ihracat izinlerinin alınması konusunda çalışmalarda bulunduklarını ifade eden Çalı, "Biz de UYMSİB olarak özellikle uzak doğuya, tabii bu arada Çin'e pazarın açılması için elimizden geldiği kadar gayret ediyoruz, önem veriyoruz. Nüfusu yaklaşık 1,4 milyar olan, alanı da 9 milyon 500 bin metrekare olan çok geniş, büyük bir ülke. 10 trilyon dolara yakın gayri safi milli hasılası var ve kişi başına da 7 bin 500 dolar. Oldukça iyi bir tüketici topluluğu" diye konuştu.

Çalı, kiraz ihracatında Türkiye'nin önemli rakiplerinden Şili'nin, Çin ile imzaladığı serbest ticaret anlaşmasıyla çok büyük avantaj sağladığını vurgulayarak, Türkiye'nin de bu girişimi örnek alması gerektiğini belirtti. Şili'den sonra, ABD, Yeni Zelanda ve Avusturalya'nın Çin'e kiraz ihracatı yaptığını anlatan Çalı, Türkiye'nin toplam kiraz ihracatına ilişkin bilgiler verdi:

"Türkiye geçen yıl, 2013 yılında 55 bin ton ve yaklaşık 155 milyon dolarlık ihracatla, bir önceki yıla göre, bir nebze düşüş olmuş ama yine de oldukça iyi bir seviyede. Şili ve ABD bizim kirazda ihracat bakımından rakibimiz. Özellikle kalite ve gıda güvenliği bakımından da biz üzerimize düşeni yapmaya çalışıyoruz. Türkiye geneli kiraz ihracatının birim kilogram bedeli, yaklaşık 2,8 dolar. Burada biraz övüneceğiz, gurur duyuyoruz, UYMSİB üzerinden ihracat yapan bu bölgedeki firmalarımız sayesinde kilogram fiyatı yaklaşık 4,80 dolar. Hep ihracatta katma değeri yüksek ürünler olsun diye çaba sarf ediyoruz, bunu bir yerde birlik olarak gerçekleştirmiş oluyoruz bu da bize gurur veriyor. Katma değer olarak yaklaşık yüzde 80-90 gibi bir artımız var."

"Gerçekten ağlamaklı olunabilecek manzaralar"

Çalı, olumsuz hava koşulları yüzünden kiraz üretim ve ihracatının büyük darbe aldığına da değinerek, şunları dile getirdi:

"Özellikle son haftalarda başlayan yağışla ilgili problemlerimiz kiraz üreticileri bakımından gerçekten çok içler acısı. Burada gerçekten ağlamaklı olunabilecek manzaralarla karşılaştığımızı ifade etmek istiyorum. Yağmur nedeniyle kirazda oluşan çatlaklar üreticileri ve dolayısıyla ihracatçıları da son derece güç durumda bırakmıştır. Bunu yaşıyoruz. Buradan vermek istediğim en önemli mesaj TARSİM, kurulduğundan beri sigorta yönüyle üreticinin yanında ve bakanlığımızın inisiyatifinde çok güzel çalışmalar yapıyor ve sürekli sigorta kapsamının genişletilmesiyle ilgili talepler var. Yalnız bu kirazdaki yağmur çatlağı konusunun da mutlaka bu sigorta kapsamına alınması gerekiyor. TARSİM ile beraber bakanlığımız Hazine Müsteşarlığımız ve Bakanlar Kurulu'na kadar gidiyor, Bakanlar Kurulu'nun bu konuda karar vermesi için hem birlik olarak hem de sizlerle bir konsensüs oluşturup, bunun üzerine gitmemiz gerekiyor. İhracatta da tabii çok büyük sorun var, kalite yönüyle, artı ürünün nispeten azalması ve uluslararası piyasada rekabet gücümüzü azaltması bakımından da bu konu son derece önemli."

Kirazda yeni çeşit geliştirmeye yönelik çalışmalar

Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) Bahçe Bitkileri Araştırmaları Daire Başkanı Dr. Necdet Kaplan da Türkiye'nin 2013 yılında 55 bin ton kiraz ihraç ettiğini ve 155 milyon dolar döviz girdisi sağlandığını bildirdi. Kaplan, doğal afetler ve verim problemlerinin, üretim ve ihracatı doğrudan etkilediğini vurgulayarak, şunları kaydetti:

"Gerek bu yıl yaşadığımız tarımsal afetler, gerek ana çeşidimiz olan '0900 Ziraat'in verim problemleri nedeniyle kiraz yetiştiriciliğimizde dalgalanmalar oluyor ve bu doğal olarak da bizim kiraz ihracatımızı etkiliyor. Bu yüzden enstitülerimiz yeni kiraz çeşitlerinin geliştirilmesi yönünde yoğun gayret sarf ediyorlar. Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitümüz ve Eğirdir'deki Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonumuz, yoğun olarak kirazda yeni çeşit geliştirmeye yönelik çalışmaları var. Somutlaşmış şeyler var; tescil edilmiş ve tescil aşamasından olan çeşitler var. Yeni yetiştirme tekniği çalışmalarımız var. Türkiye'de kiraz hasat periyodu oldukça kısa, biz bunu mümkün olduğunca uzatmaya çalışıyoruz. Bakanlık olarak buna da gayret ediyoruz. Konya Hadim gibi Artvin'in yüksek kesimleri gibi çok geç hasat edilebilecek yörelerde kiraz yetiştiriciliğini teşvik ediyoruz. Bu sayede hasat dönemini uzatmaya, dolayısıyla ihracat sezonunu da artırmaya çalışıyoruz." - Bursa