Türkler Putin'in Gözünün İçine Bakıyor

Küresel finans krizi öncesinde yatırımcılar açısından dünyanın en güvenli limanlarından birisi olarak gösterilen Rusya'dan son haftalarda pek iç açıcı haberler gelmiyor.

Ülkede yaşanan ekonomik kaos sadece Rus şirketlerini ve halkını değil bu pazarda önemli yatırımları bulunan çok syaıda Türk şirketini de tedirgin ediyor, hesap-kitap yapmaya ve önlem almaya zorluyor. 

Referans Gazetesi'nin haberine göre, Rus ekonomisinin ana damarı olan petrolde fiyat düşüşü gelirlerin azalmasına neden olurken, ağustos ayı başında 597.5 milyar dolarla dünyanın üçüncü büyüğü olan Rus döviz rezervleri 515.7 milyar dolara geriledi. Kredi derecelendirme kuruluşu Standard & Poors, Rusya'nın yatırım notunu "istikrarlı"dan "durağan"a çevirirken, Moody's ise "pozitif" olan genel notu değiştirmedi. Ekonomiyi ayakta tutmak için 210 milyar dolarlık kurtarma paketi hazırlandı ve bu paket perşembe günü Duma'da onaylandı. Duma'nın cuma günkü toplantısında devlet bütçesinde yeni düzenlemelerin yanı sıra, Merkez Bankası'nın yetkilerinde değişiklik yapan kararlar kabul edildi. Merkez Bankası dolar karşısında kan kaybı yaşayan para birimi rubleyi desteklemek için çarşamba günü piyasalara 4.5 milyar dolar sürdü.

Türk şirketleri tedbirli

Rusya'yı etkisi altına alan kriz havası, bu ülkede önemli yatırımları olan Türk şirketleri için de oldukça önemli. Her ne kadar Rusya'ya güvenseler de tedirgin oluyor ve tedbiri elden bırakmıyorlar. Referans'a konuşan Türk-Rus İş konseyi eski Başkanı Turgut Gür, Türk şirketlerinin, finans piyasalarında yaşanan fırtınadan en az şekilde etkilenmek için hesap kitap yapmaya başladıklarını belirtti. Özellikle Rus bankalarından teminat mektubu alan Türk inşaat şirketlerinin çözüm arayışında olduğunu belirten Türk-Rus İş Konseyi eski başkanı Turgut Gür, Rusya'da krizin etkisiyle piyasada duraklama hissedildiğini ve para dolaşımının durduğunu da ifade etti. Rusya'da gerekli önlemlerin alınmasına rağmen ödemelerde sorunlar yaşandığını belirten Gür, yeni dönemde finans gücü zayıf olanların işinin çok zor olduğunu söyledi.

Rusya'da 10 milyar doların üzerinde yatırımı bulunan etkin hazır giyim markalarından Balizza Yönetim Kurulu Başkanı Rutkay Çakırkaya ise henüz Rusya pazarında olumsuz bir durum yaşamadıklarını ancak piyasada nakit sıkıntısı yaşandığını açıkladı. Çakırkaya, Rusya kapısının artık kendilerine kapanmasının mümkün olmadığını, Türkiye'ye mecbur olduklarını vurguladı.

Colin's'in Rusya'ya güveni tam

Colin's markası ile 12 yıldır faaliyet gösterdiği Rusya pazarında 36 mağaza ve 118 satış noktasına ulaşan Eroğlu Grubu'nun Başkanı Nurettin Eroğlu ise ülkede büyümeye devam edeceklerini ve planlarını hiç bir şekilde değiştirmeyeceklerini söyledi. "En güvendiğimiz ve en sağlam bulduğumuz ülke Rusya. Kesinlikle küçülmüyoruz, yatırımlarımıza devam edeceğiz" diyen Eroğlu, krizin etkisini satışlarında hissetmediklerine işaret etti.

Rusya 'da ve Türkiye'de alışveriş merkezleri geliştiren Rönesans İnşaat ise Rusya'daki sıkıntı nedeniyle faaliyetlerini alternatif pazarlara kaydırma kararı aldı. Yatırımını Hindistan, Libya ve Körfez ülkelerine taşımayı planlayan Rönesans, bir kaç yıl içinde dünyanın ilk 5 büyük inşaat firmasıyla da stratejik ortaklığa hazırlanıyor. Rusya 'da daralacaklarını ancak bu ülkeyi terk etmeyeceklerini belirten Rönesans İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Erman Ilıcak, "Rusya'da bankacılık sektöründe yaşanan sıkıntılardan dolayı kredi imkanları daraldı ve birçok proje durdu. Birkaç projemiz devam ediyor" dedi.

Oligarklar borç kuyruğunda

Hızlı büyüme döneminde aşırı borç yükü altına giren ve borsalardaki sert dalgalanmalar nedeniyle servetlerinin 230 milyar dolarlık kısmını kaybeden oligarklar devlet kapısında borç kuyruğuna girerken, devlet garantisi kapsamına alınan şirket borçlarının 190 milyar doları bulduğu belirtiliyor. Ekonominin can damarı olan petrolün fiyatının yüzde 50'den fazla gerilemesi nedeniyle gelirlerin azaldığı bu dönemde Rus yetkililer üretimi kısıtlamadan petrol rezervini büyütüp fiyatları etkilemeyi tartışıyor. Mayıs ayında zirve yaptıktan sonra bugüne kadar yüzde 70'e varan değer kaybı yaşadığı belirtilen. cuma günü de yüzde 10'luk düşüşle 2004 sonlarından bu yana en düşük seviyeye geriledikten sonra işlemlere ara verilen Rus borsalarında RTS ve MICEX endekslerinin birleştirilmesi dahi gündemde. 1990'lı yıllarda yaşanan krizde çok büyük sıkıntılar yaşayan Rusların önemli bir bölümü bankadaki tasarruflarını kaybetme endişesi yaşarken, rublede devalüasyon korkusu da dile getiriliyor. Farklı kamuoyu araştırmalarına göre ise Rus halkının büyük bir bölümü bu durumun geçici olduğunu düşünüyor ve korkmuyor.

Komisyoncular türedi

The Moscow Times gazetesinde dün yayımlanan bir habere göre, yatırım ajansı statüsünde olan ve bankacılık lisansı bulunmayan Vneşekonombank, devletin banka ve şirketlere borç ödemelerini kolaylaştırmak üzere vereceği 74 milyar doları haftaya dağıtmaya başlayacak. Bunun 50 milyar doları büyük şirketlere, 17.3 milyar doları büyük bankalara, 6.7 milyar doları da borsadaki devlet destekli şirketlere verilecek. Bununla birlikte Vneşekonombank'tan para almak isteyenlerin talebi şimdiden 100 milyar doları aştı. Turkrus.com sitesinin haberinde de talebin yüksekliği nedeniyle para almak isteyenler arasında ölümcül bir mücadele yaşandığı, hükümetin ise adımlarını dikkatli attığı belirtildi. Haberde bazı kişilerin bankalar ve şirketlere uygun şartlarda borç bulmak vaadiyle yüzde 10'lara varan komisyon talep ettikleri de kaydedildi.

Borsalar birleşebilir

Bu ortamda Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev, perşembe günü piyasaları rahatlatmaya yönelik bir açıklama yaparak, küresel finans sektöründe yaşanan çalkantılara rağmen ülkesinin krizden kaçınabileceğini ve daha etkin bir ekonomi olarak kendisini gösterebileceğini söyledi. Yaşanan finans sıkışıklığının reel ekonomiyi etkilemeyeceğini ve işten çıkarmalar olmayacağını belirten Medvedev, hükümetin bankacılık sektörünün yanısıra ekonominin altı kilit sektörü olan perakende, tarım, inşaat, makine üretimi, savunma ve küçük ölçekli işletmeleri destekleyeceğini dile getirdi.

Bazı kesimler küresel krizin, Rusya'nın öngelen ekonomilerden biri olarak uluslararası alanda daha etkin bir rol üstlenme politikasını etkileyeceğini söylerken, bu fikre katılmayan Medvedev, krizin Rus ekonomisinin modernizasyonu ve daha kuvvetli bir uluslararası rol fırsatı yarattığını ileri sürdü. Bu açıklamada dikkat çeken bir diğer nokta da varlıklarının konsolide edilmesi yoluyla Rus şirketlerin rekabet gücünün artırılmasıydı. Bu ifade Başbakan Vladimir Putin'in devlet başkanlığı döneminde izlediği stratejik önem taşıyan şirketleri tek çatı altında toplama politikasının devam edeceği anlamına geliyor. Aynı gün Kommersant gazetesinde yayımlanan bir haberde Rus borsaları RTS ve MICEX arasındaki ortaklığın gelecekte birleşmeyle sonuçlanabileceği belirtildi. ZAO MICEX Başkanı Konstantin Korischenko altyapı konusundaki işbirliğinin konsolidasyonla sonuçlanabileceğini söyledi.