Türkiye Büyüme Tahminlerini Aştı

TUBA ŞAHİN - Türkiye'nin bu yılın üçüncü çeyreğinde gösterdiği yüzde 11,1'lik büyüme performansı, uluslararası kurum ve kuruluşların ülke ekonomisine yönelik tahminlerinde yeniden revizyonu gündeme getirdi.

Bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 5,3, ikinci çeyrekte yüzde 5,4 büyüyen Türkiye ekonomisinin, üçüncü çeyrekte yüzde 11,1 ile 2011'nin üçüncü çeyreğinden sonraki en yüksek büyüme performansını göstermesi, gözleri yeniden uluslararası kurum ve kuruluşlara çevirdi.

Güçlü büyüme performansı, Türkiye ekonomisine ilişkin tahminlerini yükselten uluslararası kurum ve kuruluşların, tahminlerinde bir kez daha revizyona gidip gitmeyeceği sorusunu beraberinde getirdi.

Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) Ekonomi Araştırmaları Direktörü Doç. Dr. Nurullah Gür, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, yılın başında yapılan büyüme tahminlerinin yılın sonuna doğru küçük oranlarda revize edilmesinin anlaşılabilir olduğunu ancak bu yıl uluslararası kurum ve kuruluşların Türkiye ekonomisine dair büyüme beklentilerindeki sapmanın anlayışla karşılanamayacağını söyledi.

Başta kredi derecelendirme kuruluşları olmak üzere birçok uluslararası kurumun yıl içinde Türkiye ekonomisine yönelik büyüme tahminlerini ciddi ölçüde yukarı çekmek zorunda kaldığına dikkati çeken Gür, şöyle devam etti:

"Bazı kurumlar büyüme tahminlerini iki kat artırdı. Bu durum, büyüme tahminlerine temel teşkil eden modellerin yanlış bir şekilde kurgulandığı ve yanlış varsayımlara sahip olduğu yönünde güçlü bir izlenim bırakmakta. Bu kurumlar, Türkiye ekonomisinin dinamik yapısını, şoklara karşı artan direncini ve uygulamaya konulan politikaların olası etkilerini görmezden gelerek tahminde bulunmaktadır. Bazı uluslararası kurumların revize edilmiş tahminleri bile gerçeğin çok uzağında kaldı."

Gür, öncü göstergelerin Türkiye ekonomisinin dördüncü çeyrekte de büyümeye devam edeceğini gösterdiğini belirterek, bazı kurumların üçüncü çeyrek büyüme verisi sonrası gelecek günlerde büyüme tahminlerini yeniden revize edebileceklerini söyledi.

Uluslararası kurum ve kuruluşların yılın başında ve ortasındaki tahminlerini daha gerçekçi yapmaları gerektiğini ifade eden Gür, "Bunu yapmadıkları veya yapamadıkları için yatırımcıların bu kurumlara olan güveni sarsılıyor." dedi.

"Yüzde 6'nın altındaki tahminler revize edilmeli"

Ziraat Bankası ekonomisti Bora Tamer Yılmaz da dönemsel gayrisafi yurt içi hasıla rakamları açıklandıkça yıl sonuna ilişkin büyüme tahminlerinin de şekillendiğini belirterek, "Üçüncü çeyreğin açıklanmasıyla ülke ekonomisinin ilgili yıldaki büyüme oranı neredeyse belli olur. Son çeyrekte Türkiye ekonomisi büyümese bile yüzde 6,6 oranında yıllık büyümeden bahsedilebilir." değerlendirmesinde bulundu.

Uluslararası kurum ve kredi derecelendirme kuruluşlarının büyüme tahminlerine işaret eden Yılmaz, "Yüzde 6'nın altında kalan beklentilerin artırılmasını bekleyebiliriz." ifadesini kullandı.

Türkiye'nin büyümesine kayıtsız kalamamışlardı

Türkiye'nin 2017'ye ilişkin öncü göstergelerin ortaya çıkması ve yılın ilk iki çeyreğindeki büyüme rakamları, öngörülerini düşük tutan uluslararası kurum ve kuruluşların büyüme tahminlerinde yukarı yönlü revizyon yapmasına neden olmuştu.

Türkiye'ye ilişkin büyüme tahminlerini yüzde 1,8 olarak belirleyen ABD'nin yatırım bankacılığı devlerinden Goldman Sachs mart sonunda tahminini yüzde 2,3'e, JP Morgan Chase ise yüzde 2,6'ya yükseltmişti.

İkinci çeyrek büyüme verilerinin açıklanmasının ardından Goldman Sachs eylülde yayımladığı raporda, Türkiye ekonomisinin yıl sonunda yüzde 5 büyümesi yönündeki tahminini koruduğunu, yılın üçüncü çeyreğinde de geniş baz etkisiyle büyümenin yüzde 7 civarında gerçekleşebileceğini belirtmişti.

Türkiye'ye ilişkin 2017 yılı büyüme tahminini ilk olarak nisan ayında yüzde 2,2'den yüzde 2,6'ya yükselen uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, bunu ağustosta 3,7'ye çıkardığını duyurdu.

Diğer bir uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings de ilk çeyrek büyüme rakamının açıklanmasının ardından, Türkiye'ye dair ekonomik büyüme oranlarının yukarı yönlü revize edildiğini açıkladı.

Daha önce Türkiye'nin bu yıl ve 2018 büyüme oranı beklentilerini sırasıyla yüzde 2,3 ve yüzde 1,3 olarak açıklayan Fitch Ratings, rakamları bu yıl için yüzde 4,7, gelecek yıl için yüzde 4,1 olarak güncelledi. Fitch Ratings, bu yılın ikinci çeyrek büyüme verilerinin açıklanmasından sonra da Türkiye'nin 2017'ye ilişkin büyüme tahminini ekimde 4,7'den yüzde 5,5'e çıkardı.

Dünya Bankası, Türkiye ekonomisinin bu yıla ilişkin büyüme beklentisini haziranda 0,5 puan artırarak yüzde 3,5'e çıkarmış, 2018 ve 2019 büyüme tahminleri ise sırasıyla yüzde 3,9 ve yüzde 4,1'e revize etmişti. Banka, ekimde yayımladığı Avrupa ve Orta Asya'da Göç ve Hareketlilik başlıklı raporunda ise Türkiye'nin büyüme tahmini bu yıl için yüzde 4'e revize etmişti.

ABD'li uluslararası finansal hizmetler ve yatırım bankacılığı kuruluşu Morgan Stanley de Türkiye ekonomisinde bu sene için öngördüğü büyüme oranını eylülde yüzde 3,3'ten yüzde 4,3'e yükselttiğini duyurdu.

Japon finans kuruluşu Nomura, aynı dönemde Türkiye'nin bu yıla ilişkin büyüme tahminini yüzde 4,2'den yüzde 5,5'e çıkardı.

Amerikalı yatırım bankası J.P. Morgan ise Türkiye'ye ilişkin 2017 büyüme tahminini yüzde 4,6'dan yüzde 5,3'e yükseltirken, gelecek yıla ilişkin büyüme beklentisini değiştirmeyerek yüzde 3,1 seviyesinde tutmuştu.

Uluslararası Para Fonu da ekim raporunda Türkiye'ye yönelik büyüme beklentisini 2017 için yüzde 2,5'ten yüzde 5,1'e, 2018 için yüzde 3,3'ten yüzde 3,5'e yükseltti.

Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası, kasımda yayımladığı raporda Türkiye'ye ilişkin yıl sonu büyüme tahminini yaklaşık iki katına çıkararak yüzde 5,1 olarak açıkladı.

Avrupa Birliği ise Türkiye'nin büyüme tahminini bu yıl için yüzde 3'den yüzde 5,3'e, 2018 için yüzde 3,3'den yüzde 4'e yükseltti.

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü, Türkiye için 2017 yılı büyüme beklentisini yüzde 3,4'ten yüzde 6,1'e, gelecek yıl için de yüzde 3,5'ten yüzde 4,9'a revize etti.