Türk Yapı Sektörü Raporu 2013

Ekonomist Can Fuat Gürlesel,  2013 yılının 9 aylık döneminde toplam 862 bin 651 konut satışının gerçekleştiğini belirterek, "2012 yılının ilk dokuz ayında 488 bin 693 olarak kaydedilen konut satışları ile karşılaştırıldığında yüzde 76 oranında ciddi bir yükselme yaşandığı gözlendi" dedi.

Yapı-Endüstri Merkezi tarafından hazırlanan "Türk Yapı Sektörü Raporu 2013" açıklandı. "Türk Yapı Sektörü Analizi ve Yakın Coğrafyalarda Fırsatlar" başlığıyla düzenlenen toplantıda sunulan raporda sektör, büyüme ivmesi, gayrimenkul sektörü, üretim, tüketim, ihracat ve ithalat büyüklükleri gibi çok çeşitli veri ve etkenler ışığında, önceki yıllarla karşılaştırmalı olarak analiz edildi.

Raporu açıklayan Ekonomist Dr. Can Fuat Gürlesel, 2013 yılının 9  aylık döneminde toplam konut satışlarının 862 bin 651 olarak gerçekleştiğini ifade ederek, 2012 yılının aynı döneminde 488 bin 693 olarak kaydedilen konut satışları ile karşılaştırıldığında yüzde 76 oranında ciddi bir yükselme yaşandığını kaydetti.

Gürlesel, kamu inşaat harcamalarının 2013'te inşaat sektörünü ayağa kaldırdığını vurgulayarak, 2013 yılında inşaat sektörünün gösterdiği büyüme performansında, kamu inşaat harcamalarındaki sıçramanın büyük rol üstlendiğini dile getirdi.

Türkiye'de inşaat sektörünün 2010 yılında yüzde 18,3 ve 2011 yılında yüzde 11,3 gibi yüksek hızlarla büyüdükten sonra 2012 yılında sadece yüzde 0,6 oranında büyüme gösterdiğini hatırlatan Gürlesel,  ekonomik yavaşlamaya bağlı olarak inşaat sektörünün büyüme performansında da önemli bir yavaşlamanın ortaya çıktığını söyledi.

Gürlesel, ancak 2013 yılında inşaat sektöründeki büyümenin özellikle kamu inşaat harcamalarındaki önemli sıçrama ile yeniden hızlandığına işaret ederek, "2013 yılının ilk 9 ayında inşaat sektörü yüzde 7,4 oranında büyüme gösterdi. Aynı dönemde kamu inşaat harcamaları reel olarak yüzde 38,8 oranında büyürken özel sektör inşaat harcamalarının yüzde 3,5 oranında küçülmesi dikkati çekti" diye konuştu.

2013'te inşaat sektörünü  etkileyen önemli gelişmeler

Gürlesel, 2013 yılında inşaat sektörünü doğrudan etkileyen beş önemli gelişmeden birinin, kamu inşaat harcamalarındaki sıçramayı yaratan ve kentsel dönüşüm yasası çıkarıldıktan sonra 2013 yılında fiili uygulamaların artmaya başlaması ile ivme kazanan çoğu büyük ölçekli olan kamu altyapı yatırımları olduğunu belirtti.

Bir diğer gelişmenin de 2B arazilerinin satışları olduğuna dikkati çeken Gürlesel, şöyle konuştu:

" Ancak satışlar beklentilerin altında kaldı ve inşaat sektörüne etkisi sınırlı oldu. Sektörü etkileyen bir diğer gelişme de yabancılara gayrimenkul satışında mütekabiliyet koşulunu kaldıran yasanın hayata geçirilmesi oldu. Böylece yabancıların gayrimenkul alımları da kademeli olarak artmaya başladı. Konutlardaki KDV uygulamalarındaki belirsizliğin ortadan kalkması da diğer bir etken olarak öne çıktı. Yüzde 1 KDV oranı olanağından yararlanmak isteyenlerin yarattığı ilave bir talep oluştu. Ayrıca 2013 yılında konut satışlarında gerçekleşen artış ile birlikte konut üreticileri yeni konut ruhsatları  alımlarını artırdı."

Gürlesel, inşaat sektörünün kullandığı kredilerde büyümenin hızlandığına değinerek, 2013 yılında inşaat sektöründe, hem nakdi kredilerde hem de gayri nakdi kredilerde büyümenin yeniden hızlandığını ifade etti.

2013 yılının 11 ayında inşaat sektörünün kullandığı nakdi kredilerin yüzde 42,9, gayri nakdi kredilerin ise yüzde 32,7 oranında artış gösterdiğini vurgulayan Gürlesel,  "İnşaat sektörünün kullandığı nakdi krediler kasım ayı sonu itibariyle 65 milyar 700 milyon liraya ulaştı. Küresel inşaat harcamaları  2013'te 8 trilyona yaklaştı. Dünya inşaat sektörünün büyüme performansına dair verilen rakamlara göre ise küresel inşaat sektörü 2009 daralmasının ardından 2010 ve 2011 yıllarını durağan geçirdi. 2012 yılında ise küresel inşaat harcamalarında yüzde 4 oranında büyüme yaşandı" ifadelerini kullandı.

"2014'te Avrupa pazarından umutluyuz"

Gürlesel, dünya inşaat sektöründe 2012 ve 2013 yıllarında toparlanmanın devam ettiğini belirterek, "Yıl kapanışına dair tahminlerle 2013 yılında dünya inşaat sektöründeki büyüme oranının 4,5 olarak kaydedileceği ve küresel inşaat harcamalarının da 7 trilyon 850 milyar dolara ulaşacağı öngörülüyor" dedi.

Türkiye'de inşaat sektörünün her zaman genel büyümenin üzerinde büyüdüğüne işaret eden Gürlesel,  "2014'te inşaat sektöründe özel sektöre çok iş düşecek. Çünkü 2013'teki büyümenin ardında kamu yatırımları vardı. 2014'te ise beklenti özel sektörden. 2013'ü inşaat sektörünün yüzde 6'lık bir büyüme ile  kapatacağı tahmin ediliyor. 2014'te ise yüzde 5'lik bir büyüme olacağı ön görülüyor" değerlendirmesinde bulundu.

Can Fuat Gürlesel, kurdaki artışın sektöre olan yansımalarının mayıs ayından sonra anlaşılabileceğine işaret ederek, dövizde eski rakamları görmenin pek mümkün olmadığını söyledi.

2014'te Avrupa pazarından umutlu olduklarını belirten Gürlesel, "Avrupa'ya ihracatımızda daha kuvvetli artışlar olacak. Irak önemli bir pazar olmaya devam edecek. İran, Birleşik Arap Emirlikleri ve Körfez ülkeleri inşaat malzemeleri konusunda önemli pazar olacak" diye konuştu.

Dünya ekonomisine de değinen Gürlesel, Avrupa'nın 2014'te toparlanacağını beklediklerini, Türkiye ekonomisinde ise yılın başında yaşanan siyasi olayların ardından mayıs ayından sonra bir düzelme öngördüklerini kaydetti. - İstanbul