'Türk Tişörtü' Babasını Kaybetti

Uşak, Karahallı’da dokuma tezgahlarında çalışarak ailesini geçindirmeye başlayan, Sultanhamam’da sırtında mal taşıdığını övünerek anlatan, Türkiye’nin modern tekstil üretimine geçişinde öncü olan Hasan Gürel vefat etti. Türkiye’nin ilk penye üreten şirketi Penyelüks’ün kurucusu Gürel, bir hippinin üzerinde gördükten sonra Türkiye’nin ilk tişörtünü üretmişti.

TIRNAKLARIYLA kazıyarak zirveye çıkmanın somut örneklerinden olan, Türkiye’nin ilk penye şirketi Penyelüks’ün kurucusu Hasan Gürel vefat etti. Uşak, Karahallı’da dokuma tezgahlarında çalışarak ailesini geçindiren Hasan Gürel, Sultanhamam’da sırtında mal taşıdığını sık sık övünerek anlatırdı. Sultanhamam’da bir ekol olan Hasan Gürel, modern tekstil üretimine geçen ilk isimlerden biri olarak Türk tekstil sektöründe bugün faaliyet gösteren pek çok kişinin de öğretmeni oldu.

Liseyi yarım bıraktı

Karahallı’daki Boğaz Camii’nin imamı Hafız Şerif Efendi ile Ümmühan Hanımın dördüncü erkek çocuğu olarak 1920’de doğan Hasan Gürel, kalabalık ailesinin geçimini sağlamak zorunda kalınca gittiği Kütahya lisesini yarım bıraktı. Askerlik çağına kadar kardeşleri ve babasıyla dokuma tezgahlarında çalıştı. Askerliği İkinci Dünya Savaşı’na rastladı. Ailesinden kaçarak cebinde 5 kuruş olmadan geldiği İstanbul’da, savaşın ardından yaşanan sıkıntılı günlerde yaşam mücadelesi verdi.

Dikkati hayatını değiştirdi

Sultanhamam’ilk ayak bastığında ne yapacağını bilmeyen Hasan Gürel’in hayatı, Büyük Postahane’nin karşısında lastik ayakkabı satan bir dükkanın önünde değişti. Gürel, ayakkabıların içinde kırmızı astar bir bez olduğunu görünce dükkana girip "Ben bu bezden üretmek istiyorum" dedi. Dükkanın sahibi Abdullah Binatlı babacan bir tavırla "Peki üret de getir" karşılığını verdi. Uşak’tan getirttiği ham bezi, Mahmutpaşa’da Ermeni bir ustaya boyattı. Binatlı, elinde kumaşla gelen Gürel’i öperek kutladı, kasacısına "Bu oğlan ne getirirse al" diye tembihledi. Hasan Gürel’in, Türkiye’nin en büyük sanayicilerinden birisi olmasına uzanan başarı öyküsü böyle başlamıştı. Dikkatiyle ilk önemli işini yapan Hasan Gürel, yaşamı boyunca bu özelliği sayesinde önemli ve öncü işler yaptı.

Gaz tenekesinde tişört

Tişörtte Türkiye’de insanların diline yerleşen ’penye’ kelimesi, Hasan Gürel’den çıktı. Henüz 20’li yaşlarındayken, Sultanhamam’da çalıştığı dükkanın önünde vitrinleri inceleyen bir hippiyi görüp üzerindeki batik tişörte dikkat kesildi. Ambalaj ipliği, gaz tenekesi, sıcak su ve 50 gram suyla, bir erkek fanilasını boyayarak Türkiye’nin ilk tişörtünü üretti. Etrafını saran esnaf, Hasan Gürel’in ne yaptığını anlamaya çalışıyordu. Fanilayı ambalaj ipiyle bağlayıp, kahveciden aldığı sıcak suyu doldurduğu gaz tenekesinde yaptığı deney başarıyla sonuçlanmıştı.Örme Sanayicileri Derneği (ÖRSAD) eski Başkanı Erdinç Erdoğan, Hasan Gürel’in sektördeki herkes için bir örnek olduğunu belirterek, Türk tekstilinin bugün geldiği noktada çok katkısı bulunduğunu söyledi. Dün Zicirlikuyu Mezarlığı’nda aile kabristanına defnedilen Hasan Gürel’in 4 oğlu bulunuyor.

Yaptırdığı okulu iki yıl önce görmeye gitti

90 yaşında vefat eden Hasan Gürel, doğduğu Karahallı’da 1966’da yaptırdığı kendi ismini taşıyan okulu iki yıl önce ziyaret etti. Yardımseverliğiyle de bilinen ve çok sayıda bağış yapan Gürel’in vefatı ismini taşıyan okulda büyük üzüntüye neden oldu. Okul Müdürü Sakip Alayont, Gürel’in vefatını öğrencilere duyurup, anısına küçük bir tören yaptıklarını söyledi. Hasan Gürel, 1986’da Penyelüks fabrikasının bulunduğu Sefaköy’de de bir okul yaptırdı.

Tekstilin okulu gibiydi Türkiye için çığır açtı

ORKA Group Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Orakçıoğlu, Hasan Gürel’in örme ve penye imalatında çığır açtığını, pek çok ilke imza attığını söyledi. Orakçıoğlu "Sektörün duayeni... Onun yanında çalışan insanlar başka şirketler kurdu. Çok insan yetiştirdi. Okul gibiydi. Değişime öncülük etti. Entegre tesis kurdu. Tasarımı sektöre ilk sokandır. İplikten kumaşa, renk çeşitliliğinin artmasında öncüydü. Çok vizyoner bir insandı" dedi.

Sultanhamam’da ekoldü, çalışkan ve vizyonerdi

VERDİ Tekstil’in sahibi Recep Tanrıverdi, Hasan Gürel’in 20 yıl önce Sultanhamam’da bir ekol olduğunu belirterek şöyle konuştu: "Çok düzgün bir abimizdi. Çalışkan, disiplinli ve vizyonerdi. Sırtında malları taşıyıp, tırnaklarıyla zirveye çıktığını anlatırdı. Türkiye’nin ilk penye fabrikası, Penyelüks’ü 1970’lerde kurdu. Bir çığır açtı. Kendi elleriyle dokuma yapmış, kefen bezi bile dokumuş bir insan... Sonradan sanayiye girdi, Türkiye’nin devlerinden biri oldu. Koca bir imparatorluğa dönüşmüşlerdi ama sonraki yıllarda yaşı da ilerleyince işler değişti. Sefaköy’de fabrikaların, tesislerin bulunduğu arazileri Turgay Ciner’e sattılar. Herkesin çok şey öğrendiği bu duayendi. Herkes ondan mutlaka bir şeyler öğrenmiş, istifade etmiştir. Sektöre, ülkesine, insanlara son derece faydalı bir insandı."

Hazır giyimde ilk ihracatı yapanlardan biriydi

TÜRKİYE İhracatçılar Meclisi (TİM) eski Başkanı ve Polaris Tekstil’in sahibi Oğuz Satıcı, Türkiye’de hazır giyim sektörünün kurulmasının önemli saç ayaklarından, kilometre taşlarından birinin Hasan Gürel olduğunu söyledi. "Bir devrin başlangıcı bir devrin bitişidir Hasan Gürel" diyen Satıcı, sözlerini şöyle sürdürüdü: "Hayatı tekstil sektörünün gelişimiyle dolu. Sektör için çok önemli biriydi. Türk tekstilinin romanı yazılsa Hasan Gürel başrol oyuncularından biri olur. Türkiye’de tüm şirketlerin lideri, öncüsüydü; herkesin örnek aldığı bir isimdi. Hazır giyimde ilk ihracat yapan bir kaç kişiden birisidir."