TÜBİTAK, MareNostrum 5 ile dünyadaki 8. süper bilgisayarın ortağı oldu

TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, Türkiye'nin MareNostrum 5 ile dünyadaki 8. süper bilgisayarın ortağı olduğunu belirterek, "Burada elde edeceğimiz yapının en etkin şekilde bilim ve teknoloji misyonuna dönüşmesi gerekiyor. " dedi.

Süper Bilgisayar Odaklı Çözümlerde Yeni İmkanlar ve Fırsatlar: MareNostrum 5 ve Türk Ulusal Bilim e-Altyapısı (TRUBA) Toplantısı çevrim içi gerçekleştirildi.

Mandal, burada yaptığı konuşmada, aşırı hava olayları, yer sisteminde kritik değişikliklerle diğer çevresel, jeopolitik, ekonomik, teknolojik ve toplumsal durumların hem kısa hem de uzun vadede en şiddetli küresel riskler arasında bulunduğunu söyledi.

Yer sisteminde kritik değişikliklerin diğer risklerle etkileşime girdiğine dikkati çeken Mandal, doğal kaynaklar, biyolojik çeşitlilik, aşırı hava olayları ve çevre kirliliğinin, gıda arz güvenliği, sağlık, düzensiz göç ve ekonomiyle ilişkili olduğunu ancak bu ilişkinin karmaşık, değişken ve dinamik bir yapıda gerçekleştiğini anlattı.

Mandal, bu kritik değişikliklerin önlenmesi için AR-GE'nin önemli bir fırsat alanı oluşturduğunu ifade ederek, çözüm tabanlı eylemler için finansal araçlar, ulusal ve yerel düzenlemeler, kurumsal stratejiler ve halkın bilinçlendirilmesinin öne çıktığını kaydetti.

"TRUBA ulusal altyapımızla artık dünyada ilk 300'deyiz"

Mandal, TÜBİTAK olarak 2018'de doğal afetler, iklim değişikliği, sanayi 5.0, dijitalleşme, salgın hastalıklar gibi öncelikler belirlediklerini belirterek, Türkiye'nin 2053 net sıfır hedeflerine ulaşması açısından insan kaynağının önemini vurguladı.

Türkiye'nin 2018'den bu yana üyesi olduğu "Avrupa Yüksek Performanslı Hesaplama Ortaklık Girişimi (Euro HPC)" kapsamında kurulan "MareNostrum5" adlı süper bilgisayara ilişkin de konuşan Mandal, bunun yeni bilimsel atılımlara olanak sağlayacak yeteneklere sahip bir bilgisayar olduğunu söyledi.

Dünya sıralamasında 8. sıraya yerleşen söz konusu bilgisayarın, yapay zeka, iklim değişikliği, yenilenebilir enerji ve sağlık bilimleri başta olmak üzere pek çok konuda bilim insanlarına ve endüstriye hizmet edeceğini anlatan Mandal, MareNostrum 5'in bilgi işlem kapasitesinin 380 bin dizüstü bilgisayara eşit olduğunu ve bir dizüstü bilgisayarın 46 yılda yapacağı işlemi 1 saatte gerçekleştirebileceğini bildirdi.

Mandal, TRUBA ile 2023 sonu itibarıyla 180 farklı kuruma ve 6 binden fazla araştırmacıya hizmet verdiklerinin altını çizerek, şunları kaydetti:

"Kapasitesi artırılan TRUBA ulusal altyapımızla artık dünyada ilk 300'deyiz. Bu yıl yapılacak yatırımımızla birlikte ilk 100'de olacağız. MareNostrum 5 ile de dünyadaki 8. süper bilgisayarın ortağıyız. Bunun için kaynak ayıran bir ülkeyiz. Burada elde edeceğimiz yapının en etkin şekilde bilim ve teknoloji misyonuna dönüşmesi gerekiyor. Yüksek başarımlı hesaplamalar; iklim değişikliği, yenilenebilir enerji, ilaç ve aşı geliştirme, virüs yayılımı simülasyonları, yapay zeka ve büyük veri uygulamalarına katkı sağlayacak."

Mandal, Türkiye'nin artık takip eden değil öncülük eden, "sorunları birisi çözsün" diye bekleyen değil o sorunların çözümünde direkt aktör olan bir ülkeye dönüştüğünü belirterek, "Türkiye Yüzyılı'yla bilim ve teknoloji temelli çözümlerin gelişimi içinde yer alacağımızı düşünüyorum. Konu; çevre de yaşam da toplumsal sorunların giderilmesi de teknolojik dijital dönüşüm de olsa Türkiye varlığını sadece söylemde değil eylemde de sürdürmeye devam edecek." dedi.