TOKİ 10 Yılda Sektöre 57 Milyar Lira Kaynak Ayırdı

SEMRA ORKAN - Başbakanlık Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanı Ahmet Haluk Karabel, TOKİ'nin son 10 yıl içinde konut sektörüne yaklaşık 57 milyar lira kaynak aktardığını dile getirerek, "2023'e kadar hedefimiz 1 milyon konut üretmek" dedi.

AA muhabirine TOKİ'nin konut sektörüne sunduğu katkı hakkında bilgi veren Karabel, 1924'te yaşanan depremler sonrasında konut sorununa çözüm bulmak için Emlak ve Eytam Bankası'nın kurulduğunu ve kamunun yapı sektörüne ve imar faaliyetlerine fiilen destek olmaya başladığını söyledi.

Karabel, 1984'te Toplu Konut Kanunu'nun yürürlüğe girmesinden sonra Emlak Bankası ve TOKİ tarafından Ankara, İstanbul, İzmir gibi ülkenin çeşitli bölgelerinde devlet eliyle başlatılan konut yapımının, 2002'de 58'inci hükümetle birlikte "Konut Seferberliğine" dönüştürüldüğünü, son 10 yıl içinde konut sektörüne kamunun desteğinin en üst seviyeye çıktığını kaydetti.

Artan gecekondulaşma yığınlarının ıslahı, nüfus artışı, konut ve kira fiyatlarının yükselmesinin konut seferberliğinde etkin bir rol oynadığını vurgulayan Karabel, yaklaşık 15 milyon vatandaşın kiracı statüsünde bulunmasının konut seferberliğinin büyümesine, 81 il ve  900 ilçeden "çığ gibi" konut yapım taleplerinin gelmesine neden olduğunu ifade etti.

Karabel, TOKİ'nin son 10 yılda İstanbul'da 120 bin, Ankara'da 70 bin , Bursa'da 19 bin , Konya'da 15 bin, Van'da 24 bin 320, Adana, Kayseri ve İzmir'de  14 biner adet,  Diyarbakır'da 10 bin 720 adet konut yapılmasının  büyük şehirlerdeki konut stokunu artırdığını, gayrimenkul ve kira fiyatlarının belirli bir dengede tutulmasını sağladığını söyledi.

Bu durumun  Ankara'da 300-400 liraya kiralık ev bulmayı mümkün hale getirdiğini belirten Karabel, şöyle konuştu:

"Konutun yanı sıra 4 bin 882 adet sosyal donatı üretildi. Özellikle kamunun konut üretiminde gelir düzeyi orta ve düşük vatandaşlarımız için uzun vadeli, kira öder gibi konut sahibi olmalarını sağlayan konut politikası faydalı sonuçlar verdi. Son 10 yıl içinde TOKİ tarafından üretilen konutların yaklaşık 500 bini sosyal konut niteliğinde. Hatta bu konutların 43 bini de tamamen yoksul olarak nitelendirilebilecek vatandaşlarımız için üretilen ve uzun vadeli olarak verilen konutlardır."

"2012'de Türkiye genelinde kullandırılan konut kredisinin büyüklüğü yaklaşık 86 milyar lira oldu"

Karabel, kamunun konut üretimindeki bir başka rolünün de özel sektör konut üreticileri ile finans sektörü üzerindeki gelişmelerde görmenin mümkün olduğunu belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"TOKİ'nin uzun vadeli konut satış politikasını geliştirmesinden sonra özellikle büyük şehirlerde aynı usulle konut yapımcılarının ortaya çıkması ve uzun vadeli konut satmaları olumlu bir gelişme olarak karşımıza çıkıyor. Bilindiği gibi Türkiye'de konut üretiminin yaklaşık yüzde 90'ı özel sektör eliyle gerçekleştiriliyor. Yani son 9 yılda alınan yapı ruhsatı sayısı 596 bin. Kamu bu rakamın ancak yüzde 10'unu üretebiliyor. Türkiye'de inşaat sektörünün 2012 büyüklüğü ise 70,6 milyar dolar. Bu rakamın yüzde 65'i de yine özel sektör tarafından gerçekleştiriliyor."

Karabel, Türkiye'deki  siyasi ve ekonomik istikrarla birlikte bankaların 20 yıla kadar konut kredisi kullandırmalarının bu stratejinin olumlu bir parçası olduğunu, 2012'de Türkiye genelinde kullandırılan konut kredisinin büyüklüğünün yaklaşık 86 milyar lira olduğunu belirterek,  2023'e kadar bu rakamın, yüzde 5 büyüme gerçekleşmesi halinde 166,8 milyara çıkmasının öngörüldüğünü kaydetti.

Kamunun, afetler sonrasında konut yapımında da etkin bir rol üstlenerek, kısa sürede afetzedelerin mağduriyetini gidermeyi başardığını anlatan Karabel, özellikle Van ve Erciş'te 23 Ekim ve 9 Kasım 2011'de meydana gelen deprem sonrasında 300 günde 15 bin 341 kalıcı konutun teslim edildiğini söyledi.

Afet kapsamında 10 yıl içinde 37 bin 688 afet konut üretildiğini, bunun da TOKİ'nin toplam konut üretimi içinde yüzde 6,47'sine tekabül ettiğini ifade eden Karabel, kamunun sorumluluk hissettiği bir başka alanın da yıpranmış tarihi eserlerin iyileştirilmesi ve yeniden kazandırılması olduğunu söyledi.

Karabel, bu amaçla Kültür ve Turizm Bakanlığı ile TOKİ arasında geliştirilen işbirliğiyle bakıma muhtaç tescilli binaların restorasyonuna 2013'e kadar toplamda 40 milyon lira kredi açıldığını ifade ederek, şunları kaydetti:

"500'e yakın tarihi eser tekrar kazanıldı. TOKİ, 2013 itibariyle her tescilli binanın restorasyonu için 115 bin liraya kadar kredi vermeye başladı. Kamunun konut üretiminde dikkate alınmayan, fakat önemli bir unsur olarak geliştirdiği bir başka model de şehirlerin çevrelerinde yeni şehir adacıkları oluşturularak, çevreyle uyumlu yerleşim alanları inşa etmek. Böylece büyükşehirlerin nefes almasına imkan sağlandı. İstanbul'da Kayabaşı, Ankara'da Turkuaz, Yapracık ve Gölbaşı konutları gibi..."

"2012'de inşaat yatırımlarının büyüklüğü 70,6 milyar dolara yükseldi"

Karabel, en güvenilir yatırım aracının, gayrimenkul ve altın olduğuna vurgu yaparak, bunun da konut sektörüne aktarılacak kaynağın devam etmesi anlamına geldiğini belirterek, "Türkiye'de konut ihtiyacı her geçen gün artıyor. Türkiye'de 2012-2023 yılları arasında12 yıllık dönem için 7,56 milyon konut üretileceği öngörülüyor" dedi.

Bu ihtiyacın yaklaşık 4,84 milyonunun nüfus artışı ve kentleşmeden kaynaklanacağına dikkati çeken Karabel, "Ayrıca kullanımdan çıkan konut sayısının 2000-2011 yılları arasında yaklaşık 215 bin daire olduğunu, her yıl 90 bin konutun da yenileme ihtiyacı olacağını ve 2023'e kadar 50 yaş ve üzerindeki bina sayısının 3,1 milyonu bulacağı düşünüldüğünde Türkiye'nin konut üretimini her yıl artırarak devam ettirmesi gerekiyor. Bu çerçevede ihtiyaç görülen konut miktarı yaklaşık 7,56 milyon civarında" diye konuştu.

Karabel, 2012'de inşaat yatırımlarının büyüklüğünün 70,6 milyar dolara yükseldiğini, bu rakamın içinde kamu ve özel sektör tarafından gerçekleştirilen tüm yatırımların bulunduğunu, Türkiye'de inşaat sektörünün içinde konut sektörünün büyüklüğünün yüzde 54 olarak kabul edildiğini kaydetti.

TOKİ'nin son 10 yıl içinde konut sektörüne yaklaşık 57 milyar kaynak aktardığını bildiren Karabel,  2023'e kadar hedeflerinin 1 milyon konut üretmek olduğunu söyledi.

Hükümetin önünde 2023'e kadar büyük inşaat yatırımları bulunduğunu  belirten Karabel, "Bunlar; İstanbul Kanal projesi, İstanbul'un Avrupa ve Anadolu yakasında 500'er bin konutluk iki şehir, Ankara'ya 500 bin konutluk yeni bir şehir ve İstanbul 2020 Olimpiyatlarının Türkiye'ye verilmesi halinde yapılması öngörülen olimpiyat köyüne ilişkin yatırımlar. Sadece olimpiyatlar için öngörülen yatırım miktarı genel altyapı da dahil 19,4 milyar dolar" şeklinde konuştu. - İstanbul