Taş Baskı Zeytinyağının 40 Yıllık Torbacısı - Balıkesir

HAKAN FİRİK - Balıkesir'in Havran ilçesinde 40 yıldır, taş baskı zeytinyağı üretiminde kullanılan "tasir torba" imal eden 63 yaşındaki Ömer Şar, babasından devraldığı mesleği kızına bırakmaya hazırlanıyor.

Tasir torba, yaklaşık bin yıllık taş baskı ve soğuk sıkım yöntemiyle yapılan sızma zeytinyağı üretiminde önemli yer tutuyor.

Hem kendi ekseni hem de bulunduğu haznede dairesel dönen 1,5 tonluk iki taşın altında 25 dakika ezilen zeytinlerden çekirdeğiyle birlikte elde edilen hamurlar, bu torbaların içine dolduruluyor.

Üst üste konulan ve pres uygulanan bu torbaların arasından zeytinyağı, damlalar halinde süzülüyor.

Havran Sanayi Sitesi'ndeki iş yerinde "tasir torba" üreten Şar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, son yıllarda taş baskıya ilginin artmasıyla ayakta kaldıklarını söyledi.

Hindistan cevizinin dış kabuklarından elde edilen "koko ipi"nden, zeytinyağı, pirina ve ayçiçeği yağı fabrikalarında kullanılmak üzere 6 farklı tasir torba hazırladığını anlatan Şar, bazen naylon ip ve misina da tercih edebildiklerini belirtti.

Torbaları 100 yıllık makinesinde dokuduğunu kaydeden Şar, "Makinem, Avrupa'daki sanayi devriminde ilk yapılan dokuma makinelerinden. Dünyada örneğinin de kaldığını sanmıyorum." dedi.

Babasından devraldığı işi 40 yıldır yaptığını dile getiren Şar, "1949'da babam Nusret Şar bu işe başlamış. Ben de işi kızıma devretmeye hazırlanıyorum. Daha öncesinde 35-40 kişiyle çalışırken, şu anda yalnız kaldık. 1-2 kişiyle çalışıyoruz. Ekimden marta kadar olan 5-6 aylık zeytinyağı sezonunda 600 ila bin torba üretiyoruz." ifadelerini kullandı.

Dede mesleğini sürdürecek

Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Bodrum Güzel Sanatlar Fakültesi mezunu, 26 yaşındaki heykeltıraş Beyza Şar da babasının işinde artık yalnız kaldığını ve yorulduğunu söyledi.

Tasir torba üretiminin eskiden kalma büyük bir değer olduğunu vurgulayan Şar, "Bunu sürdürmeyi planlıyoruz. Ben de elimden geldiğince babama yardımcı olmaya çalışıyorum ancak artık işi devralıyorum." diye konuştu.