Spk, 2011 Yılında Toplam 7 Milyon TL İdari Para Cezası Verdi

SPK, 2011 yılında 69 gerçek ve tüzel kişiye toplam 6 milyon 996 bin TL düzeyinde idari para cezası verdi Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), 2011 yılında gerçekleştirdiği incelemeler sonucunda 181 gerçek ve tüzel kişiyi Sermaye Piyasası Kanunu'na ve ilgili mevzuat hükümlerine uyum konusunda uyardı. 51 gerçek ve tüzel kişi hakkında suç duyurusunda bulunan SPK, 8'ine suç duyurusu ile birlikte işlem yasağı getirdi. 69 gerçek ve tüzel kişi hakkında idari para cezası uygulanmasına karar veren Kurul, bu kişilere toplam 6 milyon 995 bin 756 TL tutarında idari para cezası verdi.

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), 2011 Yılı Faaliyet Raporu yayınladı. Rapor, " Sermaye Piyasası Kurulu, Dünya Ekonomisi, Türkiye Ekonomisi, Türk Sermaye Piyasaları ve Sermaye Piyasası Kurulu 2011 Yılı Faaliyetleri" ana başlıkları altında sunuldu. SPK Başkanı Prof. Dr. Vedat Akgiray, Sermaye Piyasası Kurulu 2011 Yılı Faaliyet Raporu'nda yer alan mesajında son dönemde küresel düzeyde yaşanan finansal kriz nedeniyle bütün dünyada kırılganlıkları azaltıcı düzenleme ve uygulamaların yoğunluk kazandığına dikkat çekti. Bu çerçevede hem sistemik riskin azaltılmasına yönelik çalışmaların, hem de ekonomide sermaye piyasalarının ağırlığının sağlıklı şekilde artmasının önemine değinen Akgiray mesajında SPK'nın 2011 yılındaki faaliyetlerini özetledi. Buna göre sermaye piyasasında en büyük ağırlığa sahip kurumsal yatırımcılardan biri olan yatırım fonları ile ilgili olarak da çeşitli düzenlemeler yapıldı. Yeni fon türleri yaratıldı, yatırım fonlarının performanslarının artırılması ve bu fonların kamuyu aydınlatma yükümlülükleri konusunda yeni tedbirler alındı. Sermaye piyasasının en önemli unsurlarından halka açık anonim şirketlere, kendi hisse fiyatlarındaki dalgalanmaları azaltıcı yönde işlem yapabilmelerine imkan verildi. Faktoring şirketleri ihraççı statüsüne kavuşturularak, faktoring alacaklarının teminatı altında varlık teminatlı menkul kıymet ihraç edilmesi mümkün kılındı. Mevzuat ve teknik alt yapısı tamamlanan Gelişen İşletmeler Piyasası'nda ilk halka arz 2011 yılı Ocak ayında gerçekleşti ve böylece KOBİ'lerin sermaye piyasaları yoluyla finansmanına başlandı.

-"SPK'NIN ÖNEMLİ DEĞİŞİKLİKLERİNDEN BİRİ DE KURUMSAL YÖNETİM ALANINDA GERÇEKLEŞTİ"-

Geçen yıl SPK'nın gerçekleştirdiği önemli değişikliklerden biri de kurumsal yönetim alanında oldu. Yatırımcıların sağlıklı karar vermelerini kolaylaştırma, küçük yatırımcıların etkin bir biçimde temsil edilebilmesi ve azınlık pay sahiplerinin haklarını güçlendirme yönünde düzenlemeler getirildi. Öte yandan yatırımcıların sahip oldukları menkul kıymetleri daha kolay izlemeleri ve usulsüzlükleri önlemek amacıyla devlet iç borçlanma senetlerinin Merkezi Kayıt Kurulu bünyesinde kaydileştirilerek müşteri bazında saklanmasına yönelik gerekli mevzuat değişiklikleri yapılmış ve işlem esasları belirlendi.

-"YENİ KANUN, FİNANS MERKEZİ HEDEFİNE ULAŞTIRACAK"-

Mesajında, sermaye piyasalarının arz tarafını güçlendirmeye yönelik çalışmalara ek olarak, talep tarafında da yatırımcı seferberliği başlatıldığını ifade eden Akgiray, mevcut ve potansiyel yatırımcıları bilgilendirmek amacıyla www.yatirimyapiyorum.gov.tr internet sitesinin hazırlandığını kaydetti. SPK olarak, 2012 yılında devam eden en önemli projenin Sermaye Piyasası Kanunu'nda yapılacak değişiklik olduğunu vurgulayan Akgiray, Yeni Kanun ile gelişen Türk sermaye piyasasının önderliğinde Türkiye'nin 5 yıl içerisinde bölgesel finans merkezi olma hedefine ulaşacağını dile getirdi.

-"FOREKS PİYASASININ SAĞLIKLI BİR ŞEKİLDE GELİŞMESİNİ SAĞLAYACAK MEKANİZMALAR OLUŞTURULDU"-

Akgiray, kamuoyunda "Foreks" olarak bilinen kaldıraçlı alım satım işlemleri konusunda ise "Sermaye Piyasası Kurulu'nda yapılan değişiklikle yeni bir sermaye piyasası faaliyeti haline getirilmiş, bu faaliyete ilişkin ilke ve esaslar belirlenerek foreks piyasasının sağlıklı bir şekilde gelişmesini tesis edecek gözetim ve denetim mekanizmaları oluşturulmuştur" dedi.

-KURULDA TOPLAM BİN 191 KARAR ALINDI

Rapora göre 2011 yılı içinde SPK Karar Organı 44 kez toplanarak faaliyet alanları ile ilgili çeşitli konularda bin 191 adet Kurul kararı aldı. Sermaye piyasalarının düzenlemesine yönelik ise 2011 yılında toplam 30 tebliğ ve 8 yönetmelik yayımlandı. Sermaye piyasalarını 628 kurul kaydında bulunan şirket, 140 aracı kurum, 647 yatırım fonu, 165 emeklilik yatırım fonu, 26 yatırım ortaklığı, 23 gayrimenkul yatırım ortaklığı, 4 girişim sermayesi ortaklığı, 31 portföy yönetim şirketi, 92 bağımsız denetim şirketi, 113 gayrimenkul değerleme şirketi ve 9 derecelendirme kuruluşu oluştu. Sermaye piyasalarına ilişkin temel göstergelere bakıldığında, 2011 yılında İMKB piyasa büyüklüğünün yaklaşık 381 milyar TL'ye ulaştığı görüldü.

Sermaye piyasalarının etkin ve verimli bir şekilde işletilmesi amacıyla yurt içinde İMKB, İAB, VOBAŞ, TSPAKB, Takasbank, MKK, Yatırımcıları Koruma Fonu ve SPL Eğitim Merkezi ile yurt dışında ise Uluslararası Menkul Kıymet Komisyonları Örgütü (IOSCO), OECD ve Dünya Ticaret Örgütü ile yakın bir işbirliği ve koordinasyon içinde çalışılmış, diğer kuruluşların da çalışmalarına destek verildi.

Öte yandan; yatırımcı tabanını genişletmek ve finansal okuryazarlığı artırmak için de SPK tarafından pek çok proje başlatıldı. Üniversitelerde düzenlenen eğitim seminerleri, hanımlar lokali seminerleri ve kompozisyon yarışması gibi finansal eğitim projeleri hızlanarak devam etti.

-KURULDA TOPLAM 147 YENİ İNCELEME BAŞLATILDI-

Kurul, denetim fonksiyonu kapsamında "denetim dairelerine" doğrudan veya Kurul'un diğer birimleri ve daireleri aracılığıyla ulaşan toplam 749 şikayet ve ihbar yazısı ile 15 adet İMKB ihbarına ve yapılan denetim programlarına bağlı olarak 2011 yılında 147 adet yeni inceleme başlatıldı.

Geçmiş yıllarda veya 2011 yılında başlatılan denetim faaliyetleri sonucunda, 2011 yılında Kurul denetim daireleri tarafından 156 denetim raporu ile 31 uzman yazısı hazırlandı. Söz konusu rapor ve yazıların konularına göre dağılımına bakıldığında yüzde 32.6 ile halka açık şirketlerin ilk sırada, yüzde 25.7 ile aracı kurum incelemelerinin ikinci sırada ve yüzde 16 ile piyasa dolandırıcılığının üçüncü sırada yer aldığı görüldü. Halka açık şirket denetimlerinde ilk sırayı örtülü kazanç aktarımı faaliyetleri almakta, ikinci sırada ise bilgisayar aracılığıyla yapılan denetimler bulunuyor. Kurul uzmanlarınca Mali Suçları Araştırma Kurulu adına da denetimler yürütüldü. 2011 yılında MASAK'ın 44 yeni inceleme talebi Kurul'a ulaştı ve 47 adet inceleme sonuçlandırıldı.

-69 KİŞİYE 7 MİLYON TL İDARİ PARA CEZASI-

Kurul'un tüm hizmet birimleri tarafından yapılan incelemelerde 181 gerçek ve tüzel kişinin Sermaye Piyasası Kanunu'na ve ilgili mevzuat hükümlerine uyum konusunda uyarılmasına, 51 gerçek kişi hakkında sadece suç duyurusu yapılmasına, 8 gerçek kişi hakkında suç duyurusu ile birlikte işlem yasağı getirilmesine, ayrıca 69 gerçek ve tüzel kişi hakkında da idari para cezası uygulanmasına karar verildi. 2011 yılında 69 gerçek ve tüzel kişi hakkında toplam 6 milyon 995 bin 756 TL tutarında idari para cezası uygulandı.

-KURUL'A 380 KAYDA ALMA, BİN 49 İZİN BAŞVURUSU-

2011 yılında Kurul'a yapılan toplam 380 kayda alma başvurusunun 146 tanesi halka açılma amaçlıdır. Yıl içinde aracı kuruluşların izin başvuru sayısı 149 iken, kolektif yatırım kuruluşlarının izin başvuru sayısı 611 olmuş, halka açık anonim ortaklıklara ilişkin izin başvuru sayısı 289 olarak gerçekleşti.

Öte yandan Bilgi Edinme Birimine gelen başvurular "şikayet, görüş ve öneriler" ile "bilgi edinme" başvuruları olmak üzere iki bölümde ele alınmakta olup, bilgi edinme başvuruları "4982 Sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu" çerçevesinde 15 iş günü içinde cevaplandı. 2011 yılında Kurumsal İletişim Dairesi altında faaliyet gösteren Bilgi Edinme Birimi tarafından 7 bin 826 başvuru yanıtlandı.

-SPK'DAN 45 BİN 579 SEKTÖR ÇALIŞANINA LİSANS-

Kurul'un Seri: VIII, No: 34 "Sermaye Piyasasında Faaliyette Bulunanlar İçin Lisanslama ve Sicil Tutmaya İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ'i 11 Ağustos 2001 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe girdi ve 10 Eylül 2001'de Lisanslama ve Sicil Grubu oluşturuldu. Grup tarafından sektöre yönelik ilk sınav 2002 yılı Eylül ayında gerçekleştirildi. Sermaye Piyasası lisanslama sınavlarının 2012 yılı itibariyle 16 Haziran 2011 tarihinde tescil edilerek tüzel kişilik kazanan Sermaye Piyasası Lisanslama Sicil ve Eğitim Kuruluşu A.Ş. (SPL) tarafından yapılması öngörüldü. SPK Lisanslama ve Sicil Grubu koordinasyonunda Eylül 2002 -Aralık 2011 tarihleri arasında 26 sınav yapıldı ve 45 bin 579 sektör çalışanı bu sınavlar sonucunda lisans almaya hak kazandı.

-30 ÜLKE İLE İŞBİRLİĞİ ANLAŞMASI-

Diğer ülkelerdeki sermaye piyasalarında düzenleme ve denetim yetkisine sahip kuruluşlarla iş birliği çerçevesinde Mutabakat Zaptı imzalanması (MoU) için başlatılan girişimler 2011 yılında da sürdürüldü. Bu kapsamda, 2011 yılı içerisinde Kırgız Cumhuriyeti, Pakistan ve Kore sermaye piyasası düzenleyici otoriteleri ile MoU imzalandı. Kurul tarafından şimdiye kadar imzalanan ikili mutabakatların sayısı 30 ülkede toplam 33'e ulaştı.

IMF ve Dünya Bankası gibi uluslararası kuruluşların periyodik olarak yaptıkları çalışmalara katılım sağlandı. Öte yandan, Çin, Tayland ve Cezayir'den gelen heyetlere sermaye piyasası konusunda eğitim ve tanıtım amaçlı programlar organize edildi. Yurtdışında Türk sermaye piyasalarının tanıtım faaliyetleri kapsamında ise 2011 Mayıs ve Ekim aylarında Almanya'da çeşitli organizasyonlar düzenlendi.

-SPK'NIN DEVAM EDEN PROJELERİ-

2011 yılında sermaye piyasalarına yönelik yapılan ve yukarıda belli başlıkları özet halinde sunulan çalışmaların dışında, 2011 Yılı Faaliyet Raporu'nda Kurul'un 2012 - 2013 yılı projeksiyonunda gerçekleştirmeyi planladığı hali hazırda devam eden düzenleme ve çalışmalar 17 madde halinde sunuldu.

Bunlar şöyle:

"Yeni Sermaye Piyasası Kanunu taslağının hazırlanması,

İstanbul Finans Merkezi projesi kapsamında faizsiz finansal araçların geliştirilmesi,

Yerel yönetimlerin ihtiyaç duydukları finansman modelleri ile sigortalı ihraca ilişkin düzenlemeler konusunda ilgili kamu kuruluşları, yerel yönetim ve diğer kuruluşlarla çalışmaların yürütülmesi,

Gayrimenkul yatırım fonlarının kuruluşuna imkan tanınması,

Payları Borsa'da işlem görmeyen halka açık şirketlerden gerekli büyüklük şartını sağlayanların paylarının Borsa'da işlem görebilmesine yönelik düzenleme yapılması,

Geri alım programları ve finansal araçların fiyat istikrarının sağlanması için muafiyetler sağlanmasına ilişkin düzenlemeler yapılması bunlar arasında yer alıyor." - Ankara