Şekerin Üretimi de Tüketimi de Artacak

Merve Özlem Çakır - Uluslararası Dünya Şeker Örgütü 'nün (ISO) tahminlerine göre, 2012/2013 döneminde dünya şeker üretimi bir önceki döneme göre yüzde 4,3 artarak 181,7 milyon tona, şeker tüketimi de yüzde 2,2 artarak 171,7 milyon tona yükselecek.

AA muhabirinin Şeker Kurumu'ndan aldığı bilgilere göre, dünya şeker üretiminin yaklaşık yüzde 87'sini temsil eden ve 86 ülkenin üyesi bulunduğu ISO, 43. Konsey Toplantısı ile "Gelişmekte Olan Ülkeler - Şeker Kamışında Büyüme Seçenekleri" konulu Çalıştayı Fiji'de gerçekleştirdi.

Toplantılara Türkiye'yi temsilen Şeker Kurumu Başkanı Dr. Hüsnü Tekin, Kurum Genel Sekreteri Jale Leblebici ve Kurum personeli Yusuf Ozan Üzgün yer aldı.

Toplantılarda dünya şeker durumu, dünya şeker fiyatları, en büyük şeker üreticisi Brezilya'nın şeker ve etanol durumu, Avrupa Birliği etanol durumu, iklim değişikliğinin şeker üretimine etkileri, biyoplastikler, dünya şeker kamışı ve pancarı durumu ve fiyatlarının karşılaştırılması, Sahra Altı Afrika Bölgesi konuları ele alındı.

Toplantıda yapılan tahminlere göre, 2012/2013 dönemindeki dünya şeker üretimi bir önceki döneme göre yüzde 4,3 artarak 181,7 milyon tona, şeker tüketimi de yüzde 2,2 artarak 171,7 milyon tona yükselecek.

Aynı dönemdeki şeker arz fazlasının yaklaşık 10 milyon ton olacağı öngörülürken, bu dönemde, bir önceki döneme göre en büyük üretim düşüşünün 1,9 milyon tonla Hindistan'da, 1,5 milyon tonla Avrupa Birliği'nde gerçekleştiği, en büyük üretim artışının yaşandığı ülkelerin ise sırasıyla 6 milyon tonla Brezilya, 1,4 milyon tonla Çin, 1,2 milyon tonla Meksika ve 0,7 milyon tonla ABD olduğu tahmin edildi.

Aynı dönemdeki ihraç edilebilir şeker miktarının 25 milyon tonla en fazla Brezilya'da bulunduğu, bunu 7 milyon tonla Tayland ve 3 milyon tonla Avusturalya'nın izlediği ifade edildi.

Tahminlere göre, 2013/2014 döneminde dünya şeker arz fazlası 6,2 milyon ton olacak, 2014/15 pazarlama yılında ise bu fazlalık ortadan kalkacak.

-Şeker fiyatlarında düşüş devam edecek

Geçen yılın Ekim ayından itibaren Nisan 2013 tarihi itibariyle en büyük fiyat düşüşü gerçekleşen emtialar yüzde 14'le buğday, yüzde 13'le mısır ve yüzde 12'yle şeker oldu, aynı dönem içerisinde pamuk fiyatları yüzde 13 oranında artış gösterdi.

2012/2013 döneminde şeker fazlalığının daha da artması ve bunun bir sonraki hasat döneminde sürmesinin muhtemel olması nedeniyle, şeker fiyatlarının Eylül 2013 sonrasında da düşüş eğiliminde olacağı tahmin ediliyor.

-Şampiyon Brezilya

Dünya şeker piyasasındaki en büyük üretici aktör olan Brezilya'nın şeker kamışı üretim miktarının 2013/2014 döneminde 2010/2011 dönemindeki rekorunu kırarak 630 milyon tona yükseleceği tahmin ediliyor.

Ülkede, 2012/2013 döneminde üretilen şeker kamışının yüzde 50'sinin şeker, kalan yüzde 50'sinin ise etanol üretiminde kullanıldığı belirtilirken, 2013/2014 döneminde ise etanol üretimine verilen şeker kamışı miktarının yüzde 50'nin üzerine çıkması bekleniyor.

-Kamışta en fazla geliri Çin elde etti

Dünya ortalama şeker kamışı fiyatları 2001-2010 döneminde yaklaşık iki kat artarak ton başına 15,1 dolardan 32 dolara yükseldi, aynı dönemde ham şeker fiyatları ise 2,5 kat arttı.

2001-2010 döneminde Morityus ve Fiji dışındaki ülkelerin dışında, ankete dahil edilen diğer kamış şekeri üreticisi ülkelerin hepsinde şeker kamışı fiyatları artarken, en büyük artış yüzde 251 ile Guatemala'da, yüzde 248 ile Çin'de meydana geldi. Brezilya, Hindistan ve Tayland'da şeker kamışı fiyatları yüzde 125-135 arasında artış gösterdi.

Şeker kamışı fiyatları, 2010 yılında ton başına 25 doların altında bulunan ülkeler Brezilya, Ekvador ve Bolivya olurken, Çin'de ise 80 dolara yakın seyretti.

ISO tarafından hesaplanan şeker kamışı hektar başına brüt gelirlerine bakıldığında 2001-2010 yıllarında bazı seçilmiş ülkelerde fazla gelirin elde edildiği ilk üç ülke Çin, Filipinler ve Sudan, en düşük gelirin elde edildiği ülke ise Meksika, Pakistan ve Brezilya oldu.

-Türkiye şeker pancarı gelirinde ikinci sırada

Dünyada halihazırda 45 ülkede şeker pancarı üretiliyor. En fazla şeker pancarı üretimi ise hasat edilen dünya şeker pancarı alanlarının yüzde 70'i düzeyinde Avrupa'da gerçekleştiriliyor.

Şeker pancarı verimi, 2001 yılına göre 2011 yılında gelindiğinde yüzde 40 artarak hektar başına 54 tona yükseldi. Dünya şeker pancarı üretimi  2011 yılında 271,6 milyon ton olurken, ortalama şeker pancarı fiyatı 2010 yılında 2001'e göre yüzde 43 artış göstererek ton başına 50,5 dolara yükseldi.

ISO tarafından hesaplanan şeker pancarı hektar başına brüt gelirlerine bakıldığında 2001-2010 yıllarında bazı seçilmiş ülkelerde en fazla gelirin elde edildiği ilk üç ülkenin ABD, Türkiye ve Fransa, en düşük gelirin elde edildiği ülkelerin ise Polonya, Ukrayna ve Rusya Federasyonu olduğu, bu ülkeler arasında en yüksek ikinci hektar başına şeker pancarı gelirinin Türkiye'de olduğu belirlendi.

-Panela şeker piyasasında yerini almaya başladı

Hindistan ve Latin Amerika'da üretilen rafine edilmemiş kamış şekeri "Panela (Jaggery)" şekerinin önemi son yıllarda dünyada giderek artıyor ve dünyadaki gümrük mevzuatında yerini almaya başlıyor.

Panelada 2011 yılında en fazla üretimin gerçekleştirildiği ülkeler 4,8 milyon ton ile Hindistan ve 1,2 milyon ton ile Kolombiya oldu.

2012 yılı itibariyle, panela fiyatları ülkeden ülkeye farklılık gösterdi, Kolombiya'daki toptan satış fiyatı ton başına 900 dolar, Ekvador'daki toptan satış fiyatı bin 200 dolar seviyesinde gerçekleşti.

-Biyoplastiklerin üretiminin 2013 yılında 2 milyon ton civarında olacağı tahmin ediliyor

Şeker hammaddelerinden elde edilen etanolün hammadde olarak kullanıldığı biyoplastiklerin üretim miktarının 2013 yılında 2 milyon ton civarında olacağı tahmin ediliyor.

Dünyada 2011 yılında 1,2 milyon ton olan üretim seviyesinin 2016 yılında neredeyse 5 kat artarak 5,8 milyon ton seviyesine ulaşacağı, dünyada geri dönüşümlü olmayan biyoplastik grubu ile bu grup içerisinde de özellikle polietilen üretiminde en büyük büyümenin gerçekleşeceği öngörülüyor. - Ankara