Sebze ve Meyvede Ürün Kaybı Azaldı Ama Hala Yeterli Değil"

MEHMET KUMCAĞIZ - Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Muharrem Özcan, yaş meyve ve sebzede hasat döneminde yaşanan ürün kaybının 9-12 milyon tondan 7 milyon tona kadar gerilediğini belirterek, "Teknolojinin gelişmesi, insanların biraz daha bilinçli hasat etmesi ve saklaması ile tüketicilerin bilinçli alışveriş yapması sayesinde kayıpların bir miktar önüne geçildi ancak bu kayıpların asgari düzeye indirilmesi gerekiyor." dedi.

Özcan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yaşanan gelişmeler ve daha bilimsel tarım yapılmasının ürün verimi ve çeşitliliğini artırdığını söyledi.

Türkiye'de de sebze ve meyve üretiminin artış gösterdiğini dile getiren Özcan, "Hasattan tüketiciye ulaşana kadar yaşanan ürün kayıpları her geçen yıl azalıyor ancak yine de üretimde gösterdiğimiz hassasiyeti hasat sonrasında göstermiyoruz." ifadesini kullandı.

Türkiye'de son yıllarda 48 milyon tonun üzerinde yaş sebze ve meyve üretimi gerçekleştirildiğine dikkati çeken Özcan, üretimin büyük kısmının iç piyasada tüketime sunulduğunu anlattı.

Ürün kaybının en fazla hasat döneminde meydana geldiğinin altını çizen Özcan, "Dünya nüfusu 7,4 milyara ulaştı. Artan nüfus için ihtiyaç duyulan gıda talebinin karşılanması gerekiyor. Bu talebin karşılanmasında üretim artışı yanında mevcut üretimin en az kayıpla tüketiciye ulaştırılması da büyük önem taşımaktadır. Bu kayıpları azaltma ve önlemede doğru çözümleri bulabilmek için öncelikle hasat sırası ve sonrasında ortaya çıkan kayıpların nedenlerinin bilinmesi gerekir." diye konuştu.

-Tekniğe uygun hasat

Meyve ve sebzenin öncelikle tekniğine uygun hasat edilmesi gerektiğini işaret eden Özcan, şöyle devam etti:

"Türkiye'de hasat döneminde ürün türüne göre yüzde 10 ila 50 arasında ürün kaybı yaşıyoruz. Yılda 7 milyon ton ürün kaybımız var. Bu kayıplar geçmişte 9 ila 12 milyon ton arasındaydı. Teknolojinin gelişmesi, insanların biraz daha bilinçli hasat etmesi ve saklaması ile tüketicilerin bilinçli alışveriş yapması sayesinde kayıpların bir miktar önüne geçildi ancak bunun asgari düzeye indirilmesi gerekiyor. Bu da üretilen ürünün yüzde 3-4'ü civarındadır. Bu nedenle zamanında hasat yapılması, yanlış hasadın önüne geçilmesi, hasat sonrası, nakliyesi, depolanması ve pazarlanması ile tüketiciye sunulma aşamalarına daha fazla hassasiyet gösterilmesi gerekiyor."

Sebze ve meyvelerin sahip oldukları çeşitlilikle yılın tamamında hasadı yapılan, farklı tüketici isteklerini karşılayan geniş bir ürün grubunu oluşturduğunu vurgulayan Özcan, kışlık ve yazlık olarak yetiştirilen ürünlerin her birinin farklı hasat, nakliye, depolanma ve pazarlama şekli bulunduğunu belirtti.

Özcan, hasat ve sonrasında meydana gelen ürün kayıplarının azaltılabildiği oranda tüketime sunulan üründe artış sağlanabileceğini kaydetti.

"Üretimden tüketime kadar herkesin duyarlı olması gerekir"

Bafra Ziraat Odası Başkanı Osman Tosuner de sebze ve meyvedeki kayıpların geçmiş yıllara göre azalmasının sevindirici olduğunu belirtti.

Sebze ve meyve ürünlerinin üreticiden mutfağa gelene kadar birçok elden geçtiğine dikkati çeken Tosuner, üreticiden tüketiciye kadar herkesin kayıp konusunda bilinçli davranmasının önem taşıdığını vurguladı.

Üreticiler olarak bu konuda hassas davranmaya çalıştıklarını dile getiren Tosuner, şunları kaydetti:

"Ancak hasat zamanında, ürünlerin nakliyesinde, saklanmasında ve pazarlanmasında kayıplar yaşanabiliyor. Gelişmiş ülkelerdeki gibi doğru zamanda ve doğru tekniklerle yapılan hasat ve sonrasında muhafaza edilerek tüketiciye ulaştırılması, ekonomik olarak da kazanç sağlayacaktır. Üretimden tüketime kadar herkesin duyarlı olması, ürün kayıplarını en az seviyeye indirecektir."