"Savunma Sanayisine Özel Sektörün İlgisi Artıyor"

VEDAT YÜCEBAŞ - Dünyada yıllık 17,7 milyar dolarlık savunma sanayisi harcamasıyla 15'inci sırada yer alan Türkiye'de bu alanda son yıllarda Ar-Ge çalışmalarına desteklerin artırılması, özel sektörde hareketliliği sağladı.

Uludağ Üniversitesi (UÜ) Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Karahan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, stratejik öneme sahip olan ve ekonominin bir parçası niteliğiyle gelişen savunma sanayisi ürünlerinde yüksek performans ve kalitenin ön planda yer alması, ileri malzeme ve teknolojilerin kullanılması ve Ar-Ge faaliyetlerinin yoğunlaşmasının, bu sektörün teknolojik bilgi üretim alanı olarak ilerlemesine destek verdiğini söyledi.

Savunma sanayisinin, dünyada 2011 yılı itibarıyla 1 trilyon 750 milyar dolar harcama yapılan bir alan olduğunu vurgulayan Karahan, bunun 710 milyar dolarının ABD'ye, 146 milyar dolarının ise Çin'e ait olduğunu anlattı.

Türkiye'nin ise 17,7 milyar dolarlık savunma sanayisi harcamasıyla 15'inci sırada yer aldığı bilgisini veren Karahan, 2023'te dünyada silah ve teçhizat harcamalarının 1 trilyon doları aşmasının, savunma harcamalarının ise 2,5 trilyon dolara ulaşmasının öngörüldüğünü belirtti.

Karahan, Türkiye'nin, çevresindeki kaotik ortam dikkate alındığında çıkarlarını en etkin şekilde koruyabilmesi için savunma sanayisinde çağın gereklerine uyması, teknoloji ve performans bakımından üst seviyelere gelmesi gerektiğini dile getirerek, bunun yolunun, "savunma sanayisi ihtiyaçlarını kendi imkanlarıyla gideren bir ülke" olmaktan geçtiğini bildirdi. Bu konuda Türkiye'nin önemli bir mesafe aldığına dikkati çeken Karahan, şöyle devam etti:

"Türkiye'nin her geçen yıl artan ve 2011'de Gayri Safi Yurt İçi Hasılasının (GSYİH) binde 8,6'sına ulaşan Ar-Ge harcamalarında savunma sanayisinin payı yüzde 10 civarıdır. Bir başka önemli konu ise Silahlı Kuvvetlerimizin ihtiyaçlarının yurt içinden karşılanma oranının günümüzde yüzde 54 gibi yüksek bir seviyeye ulaşmasıdır. Bu rakamlar son 10 yılda savunma ve havacılık sanayisinde ciddi gelişmeler yaşandığını gösteriyor. Savunma ve havacılık sanayisi sektörünün olmazsa olmazı Ar-Ge üzerinde önemle durmak gerekiyor. Bu sektördeki rekabetin yolu Ar-Ge'den geçiyor. Firmaların buna tam anlamıyla inanması gerekiyor. Bu alanda rekabetçi olabilmenin başka bir yolu yok. Çünkü bu sektör, bilgi ve teknoloji ağırlıklıdır. Devlet bu konuda üzerine düşeni fazlasıyla yapıyor. Geçtiğimiz yıl, değişik bakanlıklar aracılığıyla 2013'ten itibaren uzay ve havacılık sektöründen gelecek projelere 20 milyon lira hibeye kadar destek verileceği ve desteklenecek proje sayısında herhangi bir sınırlama olmayacağı kamuoyuna duyuruldu. Bu çok önemli bir atılımdır ve çıktıları kısa ve orta vadede kendini gösterecektir."

Bursa ve savunma sanayisi

Karahan, "karlı, stratejik ve krizlerden etkilenmeyen bir sektör" olarak tanımlanan savunma ve havacılıkta, Bursa'nın önemli bir potansiyele sahip olduğunu bildirdi.

Bursa'nın, savunma ve havacılık konularında sanayicilerinin de katkılar sağlayabileceği bir "Savunma ve Havacılık Araştırma/Mükemmelleştirme Merkezi"ne ihtiyacı olduğunu söyleyen Karahan, "Ayrıca savunma ve havacılık sanayisi, ileri teknolojilerin kullanıldığı, sürekli yeni teknolojilere ihtiyaç duyan, teknolojinin kritik önemde olduğu bir sektör. Sektörde yapılacak yatırım ve harcamalar, ülkenin bilimsel ve teknolojik altyapısının gelişimi amacıyla kullanılabilmesine de olanak sağlayacaktır" değerlendirmesinde bulundu.

Savunma sanayisi bütçe fonlarında son yıllarda ciddi artışlar kaydedildiğini ve geçen yıl cironun 5,5-6 milyar dolar seviyesini yakaladığını anlatan Karahan, özellikle Ankara'da ciddi bir endüstrileşme yaşandığını bildirdi.

Karahan, Bursa'da sanayicinin gündemini hep tekstil ve otomotivin doldurduğuna işaret ederek, "Ondan dolayı savunma sanayisine geçiş biraz gecikti. Dolayısıyla Bursa, Ankara ile kıyasta henüz işin başında görünüyor. Bursa'daki endüstri altyapısı, insan kaynağı ve sanayi kültürü, savunma sanayisine kolaylıkla adapte olabilmemizi sağlayabilir" ifadesini kullandı.

Ankara, Eskişehir, İzmir ve İstanbul'daki kümelenme çalışmaları

Savunma sanayisi konusunda Ankara'nın yanı sıra Eskişehir, İzmir ve İstanbul'da kümelenme çalışmalarının hızlandığını dile getiren Karahan, bunun kurumsallaşarak sürdüğünü anlattı.

Bursa'da, Savunma ve Havacılık Araştırma/Mükemmelleştirme Merkezi kurulmasının, sektörel analizler yapılması, sanayicilerin yönlendirilmesi, ihtiyaçları karşılaması, projelere öncülük etmesi, araştırmaların önünü açması ve Ar-Ge gereksinimlerini gidermesi bakımından önemli olacağına dikkati çeken Karahan, şunları kaydetti:

"Bu merkez için bambaşka bir organizasyon lazım. Böyle bir merkez, akademik bilgiden ziyade pratik alanda rehberlik edebilecek, yatırımlarda yönlendirici olabilecek, ihtiyaçları karşılayabilecek, projelere öncülük edebilecek ve yapılan araştırmaların önünü açabilecek nitelikte olmalı. Böyle bir merkez, bu konuda yapılan araştırmaların sayısını artmasını sağlar. Bu araştırmalarda çalışan kişiler aynı zamanda sektör için yetişmiş nitelikli eleman olma potansiyelini de kazanacaktır."

Mehmet Karahan, artan yoğun talep üzerine özel sektörün de savunma sanayisine kayıtsız kalmayarak bu alanda yatırımlara girmeye başladığını sözlerine ekledi. - Bursa