Katar'ın Türkiye'de 18 Milyar Dolar, Dünyada 335 Milyar Dolarlık Yatırımı Var

Suudi Arabistan, Mısır, Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Yemen, Libya ve Maldivler'in Katar'la diplomatik ilişkileri kesmesi Türkiye- Katar ilişkilerini gündeme getirdi. Türkiye'de son yıllarda çoğu yatırımın arkasından Katarlılar çıkıyor. Son olarak Varlık Fonu'na devredilen Çay Kur'un önce Katarlılara satıldığı daha sonra hisselerinin rehin gösterildiği iddiaları gündemi gelmişti. 2015 yılından itibaren Katarlıların Türkiye'de aldıkları kritik şirketler içinde ONB Finansbank, Abank, Digitürk, BMC ile Boyner'deki ortaklıklar geliyor.

DÜNYADAKİ YATIRIMLARI

QIA yatırımlarını sürdürürken, diğer Katarlı yatırımcılar da boş durmuyor. Katar spor Yatırımları şirketinin 2011'de satın aldığı Fransız Paris Saint - Germain futbol kulübü bugüne kadar 4 şampiyonluk kazandı. Türkiye'de de yatırımı olan Mayhoola şirketi ise İtalyan giyim devi Valentino'yu 700 milyon euro'ya aldı. Katar eski Başbakanı Hamad bin Jassim, İspanyol dev mağaza zinciri El Corte Ingles'in yüzde 10'unun sahibi oldu. Katar'ın büyük ilgi gösterdiği İngiltere'de 35 milyar dolarlık varlığı olduğu hesaplanıyor. Bu yatırımlar arasında Londra Heathrow havalimanının yüzde 20'si, British Airways'in sahibi IAG'nin yüzde 20'si, ünlü Harrods mağazası dikkat çekiyor.

ABD'deki yatırımlarını da 2020 yılına kadar 35 milyar dolara çekmeyi düşünen Katar, Oscar'lı Ucuz Roman (Pulp Fiction) filminin de yapımcısı olan Miramax stüdyoları ile Empire States binasının yüzde 10'unun sahibi. 2022 Dünya Kupası'na ev sahipliği yapacak olan ülke, İspanyol Barcelona futbol kulübünün sponsorları arasında. Ülkenin tanınan yatırımları arasında televizyon kanalı El Cezire ve havayolu şirketi Qatar Airways de var.

TÜRKLER İNŞAAT YAPIYOR

Türkiye Katar'da ağırlıklı olarak inşaat sektöründe faaliyet gösteriyor. Türk müteahhitlerinin Katar pazarına 2000 yılında adım attığını belirten Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Mithat Yenigün, Katar'ın Türk inşaat şirketleri açısından önemli ve yüksek potansiyele sahip bir pazar olduğunu dile getirdi. 2017 yılının ilk çeyreğinin sonuna kadar Türk şirketlerin Katar'da toplam 14.2 milyar dolar tutarında 128 proje üstlendiğini belirten Yenigün, "Söz konusu projeler içinde STFA ve Yapı Merkezi'nin yabancı ortaklarıyla birlikte üstlendiği 4.4 milyar dolarlık Doha metrosu başta olmak üzere ağırlıklı olarak altyapı, ulaşım ve konaklama inşaatlarıdır" dedi. Katar, 2022 yılında Dünya Kupasına ev sahipliği yapacak.

FUTBOLDA DÜNYA KUPASI YATIRIMI

Katar'ın Dünya Kupası evsahipliği için yaklaşık 170 milyar dolarlık alt ve üst yapı yatırımı yapması bekleniyor. Dünya kupası için 8 stadyum kullanılacak, bunlardan 5 tanesi yeni yapılacak, 3 tanesi de yenilecek. Türk müteahhitler de bu projelerden pay alabilmek için son aylarda Katar'da fuarlara katılıyor. Hedef 2022'ye kadar 15-20 milyar dolarlık iş alabilmek. Türk şirketlerinin 170 milyar dolarlık yatırım portföyünden şimdiye kadar yaklaşık 7.5 milyar dolarlık iş aldığı belirtiliyor. Tek kalemde en büyük alınan iş ise Tekfen'in aldığı 2.3 milyar dolar yol inşaatı.

HEDEF İKİ KATINA ÇIKARMAK

Dünyada 335 milyar dolarlık yatırıma ulaşan Katarlıların Türkiye'deki yatırımlarının büyüklüğü yaklaşık 18 milyar doları buldu. 2016 yılında Türkiye'e Katar'a 421 milyon dolarlık ihracat yaparken, ithalat 271 milyon dolar oldu. Uluslararası Yatırımcılar Derneği'nin (YASED) raporuna göre Türkiye'de en çok yatırım yapan ülkeler arasında Katar 7. sırada yer alıyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Katar Emiri ile sık sık bir araya geldi. Son olarak 2016 yılı sonunda Trabzon'da yapılan görüşmeler sırasında mali denetleme işbirliği, bilgi ve iletişim teknolojisi işbirliği, gümrük alanında işbirliği gibi pek çok alanda mutabakat zaptı imzalandı. 700 milyon dolar seviyesinde olan Katar'la ticaret hacminin iki katına çıkarılarak 1.5 milyar dolara çıkarılması hedefleniyor.

TÜRKİYE'DE NELERİ ALDI?

Türkiye'de bankacılık sektörüne Abank ile adım atan Katar, daha sonra QNB ile Finanbank'ı aldı. Commercial Bank of Qatar, 2013 yılında Abank'ın yüzde 71'ini 460 milyon dolara almıştı. 2016 yılı sonunda da 224 milyon dolar daha ödeyerek bankanın tümünün sahibi oldu. Ortadoğu ve Afrika'da yaptığı yatırımlarla öne çıkan QNB Finansbank'ın yüzde 99.81'lik hissesini aldı. Satış için 2.75 milyar Euro ödendi. Digitürk'ün satışı da uzun bir süre kamuoyunda tartışma konusu oldu. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na (TMSF) geçtikten sonra Katarlı beIN medya grubuna satıldığı birkaç kez gündeme gelen ancak açıklanmayan satış, 2016 yılında gerçekleşti. Satış rakamı tam olarak açıklanmadı. Daha sonra kulislere yansıyan bilgilere göre satışın 1 milyar dolar ile 1.4 milyar dolar arasında gerçekleştiği gündeme geldi. Boyner'in yüzde 30.7'sini Katarlılar alırken, BMC'de de ortaklığı bulunuyor.

SAYILARLA KATAR:

74 bin 700 dolar

Kişi başı milli gelir

%13.5

170 milyar dolar

2022 Dünya Kupası için alt ve üst yapı yatırımı

100+ ÜLKE

Doğrudan yatırım yapılan ülke sayısı

TÜRKİYE

Katar'ın en çok yatırım yaptığı 7'inci ülke

335 milyar dolar

Katar'ın dünyadaki yatırım tutarı

14

Katar'ın dünyanın en büyük yatırımcı sırası

100 milyar dolar

Katar'ın yurtiçi yatırım portföyünün büyüklüğü

SANAYİ

Volkswagen'den, Glencore'a ve Siemens 18 milyar dolar

MODA

857 milyon dolar dünya moda devi Valentino'nun moda merkezine ortaklık için ödenen

SPOR

35 milyon Euro Barselona takımına sponsorluk

130 milyon dolar Paris Saint German takımının sahipliği

ENERJİ

6.83 milyar dolar Rus petrol devi Rosneft

2.33 milyar dolar Hollanda'nın devi Royal Dutch Shell

2 milyar dolar Fransız petrol devi Total

5 milyar dolar Malezya petrol şirketi Pengerang Integrated Petroleum Complex yatırımı

2.9 milyar dolar İspanyol enerji şirketi Iberdola

MEDYA

3.7 milyar dolar Fransız medya ve yayın devi Lagardere Group alımları

1.2 milyar dolar Türk paralı TV platformu Digitürk alımı

1 milyar dolar ABD'li film yapım şirketi Miramax

354 milyon Euro Fransız medya ve telekomünikasyon şirketi Vivendi ortaklığı

PERAKENDE

1.25 milyar dolar Dünya mücevher devi Tiffany&Co hisseleri,

2 milyar dolar İngiliz Harrolds'ın tamamı Katarlıların

1.51 milyar dolar İngiliz süpermarket devi Sainsbury yatırımı

2.3 milyar dolar Fransız perakende zinciri Printemps'in alımı

770 milyon dolar Türk perakende zinciri Boyner'e ortaklık

ULAŞIM

1.4 milyar dolar Dünyanın en büyük havalimanlarından Heatrow'a ortaklık

FİNANS

2.9 milyar dolar İngiliz bankacılık devi Barclays'e yatırım

3 milyar dolar İsviçreli bankacılık devi Credit Suisse yatırımı

2.8 milyar dolar Çin'in Ziraat Bankası'na ortaklık

1.2 milyar dolar Brezilyalı Banco Santander'e ortaklık

850 milyon dolar Londra Borsası ortaklığı

2.7 milyar Euro Türk Finansbank'ı satın alma

222.5 milyon dolar Türk Alternatif Bank'ın satın alımı

200 milyon Euro Yunan Alpha Bank'a ortaklık

OTEL

Londra'daki tarihi Savoy Hoteli

940 milyon dolar Fransa'da 4 lüks otel ve Le Figaro'nun ofisi

GAYRİMENKULLER

300 milyon dolar İngiltere'de Shell Center'ın olduğu Canary Wharf

664 milyon dolar İngiltere'deki eski ABD büyükelçilik binası

620 milyon dolar ABD'de Washington'da CityCenter binası

906 milyon dolar İngiltere'deki olimpiyat köyüne ortaklık

8.5 milyar dolar New York'ta gayrimenkul yatırımları

(Kaynak: Hürriyet, Milliyet)