Isparta'daki Gül Bahçeleri "Yaşlandı"

Süleyman Demirel Üniversitesi (SDÜ) bünyesinde kurulan İhtisas Komisyonlarının son raporu Isparta gülüne yönelik oldu. Raporda, Isparta'daki gül bahçelerinin "yaşlı" olmasına dikkat çekildi.

SDÜ Konukevi'nde gerçekleştirilen basın toplantısıyla komisyonun hazırladığı rapor aktarıldı. Toplantıya SDÜ Rektörü Prof. Dr. Hasan İbicioğlu, Rektör Yardımcıları ve komisyon üyeleri katıldı.

Komisyon raporunu sunan SDÜ Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bahri Karlı, yaşlı olan gül bahçelerinin bir an önce gençleştirilmesi gerektiğini söyledi. Ayrıca çay tarımında uygulanan gençleştirme budaması tazminatının gül tarımı yapan işletmeler için de yasalaştırılarak uygulanması gerektiğini kaydeden Karlı, Isparta'da gerekli önlemler alınmazsa Bulgaristan'ın kısa süre sonra gül üretiminde Isparta ve Türkiye'yi geçeceğini söyledi.

"GÜL YAĞI ÜRETEN SADECE TÜRKİYE DEĞİL"

Son yıllarda dünyada yağ gülü üretimi yapan ülkelerin sayısının arttığına dikkat çeken Prof.Dr. Karlı, "Dünya pazarında gül yağı, gül konkreti üretiminde Türkiye ve Bulgaristan, gül suyu üretiminde İran ve Hindistan, kuru gül üretiminde ise Fas söz sahibi ülkeler konumundadır. Bu ülkelerin dışında Pakistan, Suriye, Lübnan, Mısır, Ukrayna, Gürcistan, Azerbaycan, Kırgızistan, Özbekistan ve Meksika'nın da yağ gülü üretimine yönelik çalışmalarda bulunduğu bilinmektedir" dedi

Gülcülük sektörünün sorunlarını sıralayan Prof. Dr. Karlı, "Arazilerin küçük ve parçalı olması, gül çiçeği alış fiyatlarında istikrarsızlık, yüksek üretim maliyetleri nedeniyle gül yağı ve gül ürünleri pazarında rakip ülkelere karşı rekabet gücünün zayıflaması, parfüm-kozmetik teknolojisine yönelik Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) faaliyetlerinin yetersizliği ve bitki koruma alanında yaşanan sıkıntılardır" bilgisini verdi.

"MODERN TEKNOLOJİ KULLANILMALI"

Prof. Dr. Bahri Karlı, Isparta gülcülüğünde tespit edilen sorunlar ve çözüm önerilerine ilişkin şu bilgileri aktardı:

"Göller Bölgesi'nde Isparta gülü dikim alanları; bahçe yaşı, ürün gelişimi ve rekolte tahmini modern teknik ve teknolojiler kullanılarak belirlenmelidir. Isparta gülü üretim alanı; bölgesel yayılışı, mevcut bahçelerin yaşı gibi konularda veri tabanı oluşturacak veriler gül işleme tesislerinin çiçek alımları üzerinden tahmin ile elde edilmektedir. Bu durum, rekolte tahmini ve üretim politikası belirlemeyi oldukça zorlaştırmaktadır. Uzaktan Algılama ve Haritalama Teknikleri ile Göller Bölgesi'nde Isparta gülünün yatay ve dikey olarak optimal yetişebileceği sınırlar ve dikim alanları ortaya konulmalıdır. Yağ gülü sektöründe genel olarak 10 yıllık periyotlarda görülen krizler büyük oranda üretim projeksiyonunun olmamasından kaynaklanmaktadır. Bu da gül yağı üreticilerinin pazarda rekabet gücünü zayıflatmaktadır. Bulgaristan'da hali hazırda 2012 yılında 2.000 dekar, 2013 yılında 4.000 dekar yeni gül bahçesi tesis edilmiş ve 2014 yılında ise en az 1.500 dekar dikim yapılacağı tahmin edilmektedir. Dünya uçucu yağ pazarındaki büyüme oranı esas alınarak, gül üretim alanlarını artırma ve gençleştirme programı oluşturulmalıdır."

"BUDAMA TAZMİNATI VERİLMELİ"

Çay tarımında uygulanan "gençleştirme budaması tazminatı"nın gül tarımı yapan işletmeler için de yasalaştırılarak uygulanması gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Karlı, "Göller Yöresi'nde mevcut gül bahçelerinin çoğu ekonomik verim yaşını aşmış yaşlı gül bahçelerinden oluşmaktadır. Odunlaşmaya başlayan yaşlı bahçeler daha az tomurcuk, daha az çiçek üreterek gül üreticisinin üretim maliyetini artırmaktadır. Bu nedenle gül bahçelerinde on yılda bir gençleştirme budaması yapılarak yenilenmesi gerekmektedir. Ancak, gençleştirme budaması yapılan bitkiler verim düzeyine 3'üncü yıldan itibaren ulaşmaktadır. Bu durumda, özellikle gelir düzeyi düşük üreticiler 3 yılık verim kaybını göze alamamakta ve gençleştirme budaması yapmaktan kaçınmaktadır. Gül üreticilerinin, gençleştirme amaçlı budamadan kaynaklanan verim kayıplarını telafi edici bir gençleştirme budaması tazminatı ödenmesi halinde, gül bahçelerinin yenilenmesi kolaylıkla kontrol altına alınabilecektir. Nitekim, bu amaçla çay tarımında 2004/7758 sayılı kanunla budama tazminatı etkin bir şekilde uygulanmaktadır" dedi.

"GENÇLEŞTİRME ÜRETİMİN İSTİKRARINI SAĞLAYACAK"

Isparta gülü bahçeleri de yaşlanma sonrasında en geç 10 yılda bir gençleştirilmesi gerektiğini kaydeden Prof. Dr. Karlı, "Çay bitkisinde olduğu gibi Isparta gülünde de gençleştirme yapıldığında 2 yıl dekar başına ortalama 500 kilogram çiçek kaybı ortaya çıkmaktadır. Bu kayıpların gençleştirme budama tazminatı olarak üreticiye ödenmesi halinde, Isparta Gülü Stratejik Üretim Planlaması kapsamında iyi bir organizasyon ile gül bahçelerinin 10 yıllık bir periyot içinde dönüşümlü olarak gençleştirilmesi üretimin istikrarını sağlayacaktır" ifadelerini kullandı. - ISPARTA