İso Meclis Toplantısı

Türk Eximbank Genel Müdürü Hayrettin Kaplan, bu yıl ihracatçılara 21 milyar dolar civarında destek sağlayacaklarını, bu rakamın 14 milyar dolarının Ağustos ayı sonunda verildiğini belirtti. Kaplan, ihracatçıların ise sigortaya gereken önemi vermediğinden yakındı.

İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) Odakule Meclis Salonu'nda gerçekleştirilen ve "Önümüzdeki Dönemde Sanayi İhracatımızda Finansman İmkanları ve Fırsatları" konusunun ele alındığı Eylül ayı Meclis Toplantısında konuşan Hayrettin Kaplan, Türkiye'de iç taleple büyümenin sınırına gelindiğine ve ihracatın önem kazandığına dikkati çekti.

Kaplan, Türk Eximbank'ın ihracatta kritik bir rol oynaması gerektiğinin çok açık olduğunu da dile getirdi.

-Türk Eximbank Kasım ayında İstanbul'a taşınıyor-

Sağladığı reeskont imkanı için Merkez Bankası ile diyaloğa geçtiklerini anlatan Kaplan, "Bu kaynak doğrusunu isterseniz sınırsız. Çünkü Merkez Bankası bu kaynağı bize TL veriyor, biz Merkez Bankasına dolar ödüyoruz. Yani Merkez Bankası ciddi bir rezerv biriktiriyor" dedi.

Bu kredinin 120 gün vadeli olduğunu ifade eden Kaplan, "Maliyet düşük olmakla beraber taahhüt kapatma süresi 4 ay. Yani buna rotatif kullanmasanız bile yılda 100 lira kredi kullansanız 300 liralık bir taahhüt çıkıyor karşınıza. Bu çok zor, zahmetli bir kredi olduğu için bunu Merkez Bankası ile görüştük ve bunu 1 yıla çıkardık ve limitleri artırdık. 2010'da 1 milyar dolardı bizim reeskont kredisi, şu anda Ağustos sonu itibarıyla 7 milyar dolar. Bu artış, şartları daha elverişli hale getirmekten ve daha da önemlisi ihracatçıya bunu anlatmaktan geçiyor" değerlendirmesinde bulundu.

Türk Eximbank'ın genel merkezini İstanbul'a taşımaya karar verdiklerini hatırlatan Kaplan, Kasım ayı başında İstanbul'a taşınacaklarını söyledi.

-"Eximbank'ın reytingi devletin reytingiyle eşit, Eurobond ihracı ticari bankalardan daha uygun"-

Türk Eximbank'ın geçmişte yaşadığı önemli sıkıntılardan birinin de ihracatçıya verecek destek için kaynak yokluğu olduğunu belirten Kaplan, şunları kaydetti:

"Yani reeskont kredisini kullandıramıyorsanız, Öz kaynak ile verebileceğiniz destek miktarı çok sınırlı. Bu açıdan yaptığımız ilk şey yurt dışı tahvil ihracı oldu. Eximbank'ın reytingi devletin reytingiyle eşit. Dolayısıyla yurt dışından Eurobond ihraç etmek maliyet açısından ticari bankalardan daha uygun. Biz geçen yıl ve bu yıl 2 tane Eurobond ihraç ettik. Bir tanesi 5 yıl vadeli, ikincisi 7 yıl vadeli. Oranlara baktığınızda ise Hazine'nin biraz üzerinde, ticari bankaların çok altında. İnşallah önümüzdeki yıl 10 yıl vadeli bir bono ihraç edeceğiz.

Bizim reeskont kaynağının yanında kısa vadeli sevk öncesi kredilerimiz var. Eskiden ciddi bir sıra vardı. Şu anda sıra kalmadı. Tüm ihracatçımıza oradan istediği takdirde çok rahat kredi sağlıyoruz. Tabi ki teminat mektubu istediğimiz yönündeki eleştirileri de göz ardı etmiyoruz. Bize yöneltilen en büyük eleştiri teminat mektubu istememiz.

Eximbank geçmişte teminat mektubunun yanı sıra diğer teminatları da kullandı bir süre ama bunlar çok başarılı olamadı. Bizim teminat mektubu istememiz sizin bizden kolay kredi alabileceğiniz anlamına gelmeyebilir. Çünkü finans enformasyona dayanıyor. Enformasyon eksik olunca değerleme de olmuyor. Kayıt dışı ekonominin yoğun olduğu ülkemizde, ayrıca enformasyonun çok sınırlı olduğu bir ortamda kredi kararı vermek de bir banka olarak çok kolay değil."

-"Türkiye'de ihracatçımız sigortaya gereken önemi vermiyor"-

Büyük ihracatçı firmaların yanında KOBİ niteliğindeki ihracatçıların ihtiyaçlarına cevap verecek bir sistem geliştirdiklerini ifade eden Kaplan, "Bu sistemin temeli bizim diğer bir faaliyet alanımız olan kredi sigorta işlemlerine dayanıyor" dedi.

Sahraaltı Afrikası'nda, Ortadoğu'da ve eski Sovyet hinterlandında bazı bankalarla anlaşarak, ihracatçının bölgeye yaptığı kısa vadeli ihracatı, makine gibi orta vadeli ihracatı veya varsa yatırım projelerini desteklemeyi hedeflediklerini anlatan Kaplan, Eximbank'ın bir diğer önemli faaliyetinin de ihracat kredi sigortası olduğunu söyledi.

Kaplan, artık dünyanın her yanının riskli bir hale gelebildiğine işaret ederek, şöyle konuştu:

"Çin Eximbank'ı, Libya'daki Çinli ihracatçılara 110 milyon doların üzerinde tazminat ödedi. Ama maalesef Türkiye'de, bu tabi biraz da bizim suçumuz Eximbank olarak, ihracatçımız sigortaya gereken önemi vermiyor. Türkiye'de Hermes, Atradius, Cofase gibi rekabet ettiğimiz kurumlar var ve ne yazık ki onlar bu alanda bizden daha iyi.

Dolayısıyla Türk Eximbank olarak bizim hedefimiz onlar kadar kaliteli ve hızlı hizmet vermek. Biz bir devlet kuruluşuyuz. Bizim amacımız kar etmek değil, ihracatçımıza destek sağlamak. İhracatçılarımızın bu ürünü daha iyi kullanmaları gerektiğini düşünüyoruz."

-"Ağustos sonunda ihracatçılara 14 milyar dolar destek sağladık"-

Kaplan, ayrıca yatırım sigortası alanında da çalışmalar yaptıklarını ve müteahhitlerin Libya ve Suriye'de aldıkları derslerden sonra bu ürünü kullanışlı bulacaklarını kaydetti.

Orta ve uzun vadeli sigorta ile yatırım sigortasında prim oranının biraz yüksek olmasının önemli bir sıkıntı oluşturduğunu ifade eden Kaplan, bu yıl ihracatçılara sağlayacakları desteğin 21 milyar dolar civarında olacağını belirtti.

Kaplan "Bunun 14 milyar dolarını Ağustos ayının sonunda sağladık. Geçen yıl yüzde 9 olan bizim sağladığımız desteğin ihracata oranı bu yıl yüzde 14'e çıkacak. Bunu daha da büyütme hedefindeyiz. İstanbul'a taşındıktan sonra sanayici ve ihracatçılarla ilişkilerimizi artıracağımıza, kadrolarımızın güçlenmesiyle beraber yaptığımız hizmetleri hem hacim hem de ürün bazında daha da artıracağımıza inancım tam" şeklinde konuştu.

Muhabir: Mücahid Eker

Yayıncı: Zekeriya Gülün - İSTANBUL