İsmmmo: Enerjide Yüksek İthalat Ekonomiye Büyük Risk

İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası'nın (İSMMMO) "Türkiye Enerji İstatistikleri ve Vizyon" raporunda, ekonomi için orta ve kısa vadede en büyük tehlikenin "enerji ihtiyacı" ve buna bağlı olarak "döviz transferi" olduğu vurgulandı.

İSMMMO'nun "Türkiye Enerji İstatistikleri ve Vizyon" raporu açıklandı. Rapora göre, Türkiye'de son 10 yılda enerji talebi giderek artarken, talebin yüzde 80'i ithalatla karşılanmaya başlandı. Enerjide yerli üretimin artışı ise on yılda yüzde 40'ı bulmadı. Ekonominin ihtiyacı olan enerji talebi 10 yıl önce yaklaşık 84 milyon ton petrole eşdeğerken, bugün 2012 yılı sonu itibariyle ihtiyaç 119 milyon ton petrol eşdeğerine ulaştı. On yıllık süre içinde ithalat rakamı da 65 milyon ton petrol eşdeğerinden, 95 milyon seviyelerine geldi. Türkiye'nin enerji talebi içinde yerli üretimin payı ise 2003 yılında yüzde 28 olurken, 2012 yılına gelindiğinde bu oranda hiç artış olmadı ve tersine yüzde 27'ye geriledi. 2011 yılında ağırlıkla petrol ve doğal gaz olmak üzere enerji ithalatına 54.4 milyar dolar ödeyen Türkiye, 2012 yılı sonu itibariyle tahmini 62 milyar dolara yaklaşan enerji faturasıyla karşı karşıya kaldı. Bu rakam dış ticaret açığının üçte birinden daha fazla bir tutara karşılık geliyor.

Türkiye'nin enerji faturasını kabartan en önemli kalemlerin ise artan motorin ve doğalgaz tüketimi olduğu bildirilen rapora göre, Türkiye yüksek motorin talebini karşılamak için daha fazla ham petrol ve doğrudan motorin ithal ederken, ihtiyaç fazlası olarak üretmek zorunda kaldığı benzin ve fuel oili ise minimal karlarla yurt dışına satmak zorunda kalıyor. Rapora göre; Türkiye'nin enerji tüketimi yılda ortalama yüzde 3,8 oranında artıyor. Türkiye, 2011 yılında 114 milyon ton petrole eşdeğer enerji arzı gerçekleştirdi. Bu enerjinin yüzde 93'ü petrol, doğal gaz ve kömürden sağlandı. Yine bu enerjinin yüzde 78'i ithalatla gerçekleştirildi. Enerjinin 86,9 milyon ton petrol eşdeğeri nihai olarak tüketildi.

-"DOĞALGAZ FATURASI 20 MİLYAR DOLAR"-

Raporda, doğalgazda ithalat ağırlıklı bir yapının ortaya çıktığı değerlendirilirken, 2011 yılında 43,8 milyar metreküp doğalgaz ithal edildiği, 2012'de bu rakamın 48 milyar metreküpün üzerinde olacağı tahmininde bulunuldu. Bu yaklaşık 19,4 milyar dolarlık bir fatura anlamına geliyor. Raporda, faturanın bu denli büyük olmasının nedenlerinden birinin Rusya ve İran ile yapılan "al ya da öde" anlaşmaları olduğu, BOTAŞ'ın bu şart yüzünden kullanmadığı doğalgazın da bedelini ödemek zorunda kaldığı ifade edildi. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'nun (EPDK) verilerine göre, Türkiye halen ağırlıklı olarak 5 ülkeden doğalgaz ithal ediyor ve kalan açığı spot piyasalardan karşılıyor.

-"YILDA 30 MİLYON TON PETROL TÜKETİLİYOR"-

Türkiye resmi verilere göre, yılda yaklaşık 18 milyon ton petrol, 8 milyon ton civarında da motorin ithal edildiğine dikkat çekilen raporda, motorin ithalatıyla birlikte Türkiye'nin toplam petrol tüketimi yıllık 30 milyon ton civarında olduğu bildirildi. Raporda, Türkiye'de 54 bin megavatt kurulu güçle yaklaşık yılda 275 bin Gigawatt elektrik üretimi gerçekleştiği, bu üretimin yüzde 40'ının kamu, yüzde 60'ının özel sektör santralleri tarafından üretildiği belirtildi.

-"ENERJİ İHTİYACI EKONOMİYİ TEHDİT EDİYOR"-

Raporu değerlendiren İSMMMO Başkanı Yahya Arıkan, giderek artan enerji ihtiyacının ekonomiyi tehdit ettiğini belirterek, "ufukta beliren enerji krizini" önlemek için yerli kaynakların hızla devreye sokulması gerektiğini söyledi. Arıkan, "Enerji ithalat rakamı dış ticaret açığında önemli bir pay edinmeye başladı. Yenilenebilir enerji kaynaklarının ciddi biçimde teşvik edilmesi ve enerji verimliliğinde ulusal, etkin bir politika izlenmesi şart" dedi. - Ankara