İran İslam Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi Bikdeli Açıklaması

İran İslam Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi Ali Reza Bikdeli, İran ve Türkiye arasında gerçekleşen görüşmeler sonucunda tır sorununda uzlaşma sağlandığını ve yeni sistemin yaklaşık 10 gün içinde yürürlüğe gireceğini bildirdi.

Ekonomi Muhabirleri Derneği (EMD) üyeleriyle bir araya gelen Bikdeli, Türkiye- İran ilişkilerine dair değerlendirmelerde bulundu.

İran ve Türkiye arasındaki ekonomik ilişkilerin karşılıklı menfaatler ve stratejik bağlantılar açısından büyük önem taşıdığını belirten Bikdeli, iki komşu ülkenin sıkı işbirliği ile geniş coğrafyaları etkileyecek potansiyele sahip olduğunu ifade etti.

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci'nin İran ile tır sorununun çözüldüğü yönündeki açıklamalarının sorulması üzerine Bikdeli, bu konuda uzlaşma sağlandığını ve yaklaşık 10 gün içinde yeni sistemin yürürlüğe gireceğini söyledi.

Türk basınında konuyla ilgili haberlerin açık ve net olmadığını savunan Bikdeli, şunları kaydetti:

"İran hükümeti kendi şoförlerinin yakıtını neredeyse bedava sayılabilecek ucuzlukta bir fiyatla temin ediyor. Buna karşı yabancı tırlar İran'dan yakıt almak istediklerinde litre başına 10 cent ve fiyat farkı olarak da 80 cent olmak üzere toplamda 90 cent ödüyorlar. Buna karşı Türk dostlarımız itirazda bulundu. 'Biz İran'a girmeden Türkmenistan'dan daha uygun fiyatla yakıt alabiliyoruz, İran'dan mazot almak ve bu farkı ödemek istemiyoruz' dediler. Türk tırlarının İran'a girişte depolarının mühürlenmesini istediler. Türk dostlarımızın ısrarı ve bazı vergiler öngörmeleri nedeniyle bu isteği kabul ettik."

Uygulanacak yeni sistem için 10 gün içinde belirli düzenlemelerin yapılması gerektiğini belirten Bikdeli, şu anda eski sisteme göre giriş-çıkışların devam ettiğini söyledi.

Bikdeli, İran tırlarının son bir ayda bazı sıkıntılarla karşılaştıklarını ancak depoların mühürlenmesi sistemiyle sürecin normale döneceğini ifade etti.

"İran, yaptırım uygulanabilecek bir ülke değil"

İran'a uygulanan ambargoların ve petrol fiyatlarındaki düşüşün ülke ekonomisini nasıl etkilediği sorusuna Bikdeli, "İran, yaptırım uygulanabilecek bir ülke değildir. Yaptırım uygulayanlar kendilerini İran'ın ekonomik avantajlarından mahrum bırakıyorlar. Bu ülkeler, yanlışlarından dönme yolları arıyorlar" yanıtını verdi.

Petrol fiyatlarının düşmesinin dünya ekonomisini negatif etkileyeceğini belirten Bikdeli, petrol üretici ülkelerle işbirliği yapacaklarını ve istikrarlı, makul bir fiyat elde etmek için çalışacaklarını anlattı.

Bikdeli, 27 Kasım'da Viyana'da gerçekleşecek OPEC konferansında da petrol fiyatlarındaki dalgalanmaların gündeme alınacağını anımsattı.

İran'ın petrol fiyatlarının düşmesinden etkilenmemesi için de girişimde bulunduklarını dile getiren Bikdeli, şöyle konuştu:

"Şayet petrol bizim elimizde değil de belirli güçlerin elinde olsaydı, o zaman petrolün bugünkü fiyatını görürdünüz. Biliyorsunuz ki 159 litrelik bir petrol varili 79 dolara denk geliyor. Şu anda 159 litre Coca-Cola 140 dolara, şalgam suyunun varili 182 dolara, ayranın varili 190 dolara, zeytinyağının varili de 2 bin 370 dolara denk geliyor. Herkes ürettiği ürünün fiyatını belirlerken, biz nedense ürettiğimiz ürüne doğru fiyatı bulamıyormuşuz."

"Terörle mücadelede her zaman Türkiye'nin yanındayız"

Bir gazetecinin terör örgütü IŞİD ile mücadelede Türkiye ile İran'ın ortak adım atmasının mümkün olup olmadığını sorması üzerine Bikdeli, "İran, terörle mücadelede her zaman Türkiye'nin yanında yer almıştır, bundan sonra da böyle olacaktır. Bize göre IŞİD terörü ile mücadele, bölgede işbirliğini güçlendirmek adına fırsat olacaktır" dedi.

İran ve Türkiye'nin bölgede çok fazla ortak bakış açısına sahip olduğunu vurgulayan Bikdeli,  "Başkalarından kaynaklanan siyasi çatışmalardan uzak durmamız gerekiyor. Bölgemizdeki bu krizleri yönetenler, aynı anda Türkiye ve İran ilişkilerinde de kriz olsun istiyorlar. Şayet çok fazla detaylarla uğraşacak olursak, ayrı düşülen noktalara odaklanırsak gerçekten bizim aramızda da sorunlar olabilir" ifadelerini kullandı.

"İran gazının geçişi için Türkiye en iyi güzergah"

İran ve Türkiye arasındaki ilişkilerin geleceği açısından doğalgazın önemli rolü bulunduğuna dikkati çeken Bikdeli, Türkiye'nin doğalgaz fiyatının düşürülmesi için tahkime başvurduğunu ve sonuç ne olursa olsun her iki tarafın da buna uyacağını söyledi.

Bikdeli, tahkim sürecinin, ihtilaf olarak değerlendirilmemesi gerektiğine dikkati çekerek, "Bu süreç iki ülkenin uyumlu ve güçlü işbirliği içinde olduğunun göstergesidir. Biz bugün büyük hedeflerle uğraşmalıyız. Detaylı, ufak konularla meşgul olmamamız lazım. Her iki taraf için de mutabık kalınabilecek bir fiyat için müzakereler devam etmeli" açıklamasında bulundu.

İran gazının Türkiye üzerinden batıya ulaştırılması konusuna da değinen Bikdeli, "İran gazının geçişi için Türkiye tek güzergah değil ama bana göre en iyi güzergah" dedi.

Öte yandan, İran'ın, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkileri geliştirmek adına gerekli altyapıları hazırladığını belirten Bikdeli, İran ve Türkiye arasındaki Tercihli Ticaret Anlaşması'nın 1 Ocak 2015 itibarıyla uygulamaya konulacağını bildirdi. - Ankara