İngiltere Kemer Sıkıyor, Sosyal Yardımlar Kesiliyor

LONDRA (AA) – GÖKHAN KURTARAN - İngiltere'nin yeni bütçe programı yaklaşık 12 milyar sterlin seviyesinde sosyal yardımın kesilmesini öngörürken, kesintilerden yaklaşık 13 milyon ailenin etkilenmesi bekleniyor.

İngiltere'de geçtiğimiz hafta Maliye Bakanı George Osborne tarafından parlamentoya sunulan bütçe,  sosyal yardımlardan yaklaşık 12 milyar sterlin (18,6 milyar dolar) kesilmesini öngörürken, toplumun farklı kesimlerinden de karara tepkiler yükseliyor.

Londra merkezli Mali Çalışmalar Enstitüsü (IFS) İngiltere'de yaklaşık 13 milyon ailenin sosyal yardım kesintilerinden etkileneceğine dikkati çekiyor.

Mali Çalışmalar Enstitüsü (IFS) Direktörü Paul Johnson  bütçe düzenlemelerindeki kesintilerin, en fazla aileleri etkileyecek şekilde yapılmış olmasını eleştirerek, "İngiltere bütçesi daha az refah ülkesi olmaya doğru bir  gidişe neden olacak. Veriler gayet açık. Bu, vergi artışlarına dayanan bir bütçe. Ülkedeki vergilerin indirilmesi hedefiyle uyumlu değil" dedi.

İngiltere Maliye Bakanı George Osborne ise bütçenin İngiltere'ye "daha yüksek gelir, daha düşük vergi, daha düşük sosyal yardım" getirecek yeni bir anlaşma olduğunu savunuyor.

Öte yandan İngiltere bütçesindeki bütün kalemler toplandığında yeni bütçenin, 24,6 milyar sterlin vergi indirimi getirirken, 47,2 milyar sterlin seviyesinde de ek vergi getirdiğini ortaya çıkıyor.

İngiltere'de 7 Mayıs'ta yapılan genel seçimde tek başına iktidar olan Muhafazakar Parti ülkenin dış borcunu azaltmayı ana hedef olarak gösterirken, bu yılın ilk çeyreği itibariyle toplam 1,56 trilyon sterlinle GSYH'nın yüzde 81,58'ine ulaşıldı.

İngilere'nin 2020 yılına kadar yol haritasını belirleyecek olan bütçede,  sosyal yardımlarda kapsamlı kesintiye gidilmesi, öğrenci ödeneklerinin kesilerek  konut yardımının sınırlandırılması sıklıkla eleştiriliyor. Hemen her hafta ülkedeki sendikalar,sivil toplum kuruluşları ve öğrenciler başkent Londra'da bütçe düzenlemelerinin "eski Başbakan Margaret Thatcher'ın çizgisinde olduğunu vurgulayan protestolar yapıyor.

AA muhabirinin sorusunu yanıtlayan Hazine Bakanı Yardımcısı Harriett Baldwin, "Henüz yapmamız gerekenler tamamlanmış değil. Halen İngiltere'nin bütçe açığı (yüzde 4,9) yüksek seviyede ve verimlilik düşük. Sosyal yardım faturamız gerçekten yüksek" dedi.

İngiltere'nin sosyal yardım uygulamalarının birçok insanı sisteme bağımlı hale getirdiğini savunan Baldwin, işletmelerin vergilerini düşürerek daha fazla saat ücreti ödemesinin zorunlu hale getirildiğini kaydetti.

Baldwin, "Yaptığımız değişikliklerle yüksek gelir, düşük vergi ve düşük sosyal yardım ekonomisini anlatarak fazladan bir saat bile çalışmanın önemine  vurgu yapmaya çalışıyoruz. Çalışma ve sosyal yardım arasındaki farkı değiştirmek istiyoruz. Bu dengeyi tutturabilmek bizim için son derece önemli" ifadesini kullandı.

AA muhabirinin İngiltere bütçesinden derlediği bilgilere göre ülkede sosyal yardımlar, vergiler, bütçe hedefleri, sağlık, eğitim ve savunma giderlerinde yapılacak değişikler şöyle;

Sosyal yardımlarda kesintiler

İngiltere'de çocuklu ailelere verilen vergi kredisi, aile katkısı (universal credit) sadece ilk iki çocukla sınırlandırılacak. Ülkede ikiden çok çocuğu olan yaklaşık 870 bin kişi mevcut sistemde verilen destekten yararlanıyor.

Üçüncü çocuğu 2017 Nisan ayından sonra doğan aileler çocuk desteğinden faydalanamayacak. Bu aileler için yaklaşık yıllık 2 bin 780 sterlin gelir kaybı anlamına geliyor.

-Çalışma yaşında olmasına karşın iş bulamayan ya da geliri yeterli olmayanlara verilen maddi destek 4 yıl boyunca sabit tutulacak.

16-64 yaş aralığındaki kişilerin yıllık sosyal yardımlardan yararlanma limiti 26 bin sterlinden 23 bine çekilecek.

18-21 yaş arasındaki gençler konut yardımından faydalanamayacak.

Yıllık 30 bin sterlinin üzerinde kazananlar sosyal konutlarda yaşayabilmek için daha fazla kira ödeyecek.

-Londra'da yıllık 40 bin sterlinin üzerinde geliri olanlar sosyal konutlar için daha fazla kira ödemek zorunda kalacak. Öte yandan sosyal konut kiraları gelecek dört yıl boyunca yılda yüzde 1 azaltılacak.

İş ve destek ödeneğinden faydalanmak zorlaşacak. Bu alandaki kesintilerden yaklaşık 492 bin kişi etkilenecek.

Vergi düzenlemeleri

Kurumlar vergisi 2017 yılında yüzde 19'a, 2020 yılındaysa yüzde 18'e indirilecek.

Ülkede asgari ücret tanımının yerine kullanılan Ulusal Yaşam Geliri, 25 yaş üstü çalışanlar için saat ücreti 7,20 sterlinden 2016 yılının nisan ayında 9 sterline çıkarılacak. Bu düzenlemeden yaklaşık 2,5 milyon insanın faydalanması bekleniyor.

Toplam değeri 1 milyon sterline kadar olan miras kalmış mülkten alınan "miras vergisi" 2017'de kaldırılacak.

Çalışanların vergi ödemeye başladığı yıllık limit 11 bin sterline yükseltilecek.

Asgari ücretle haftada 30 saat çalışanlar 2020 yılında gelir vergisi ödemeyecek.

Gelecek yıl yüzde 40 gelir vergisi ödenmeye başlanılan üst vergi dilimi  42 bin 385'ten 43 bine yükseltilecek.

Engelli çalışanlardan gelir vergisi alınmayacak ve geçerli emeklilik hakları korunacak.

Bankacılık sektörünün karlarından 1 Ocak 2016 itibariyle yüzde 8 ek vergi alınacak.

-Bankaların dondurulan hesaplardan yaptıkları tahsilatlardan alınan ücret (bank levy) oranı aşamalı olarak şimdiki  yüzde 0,21 oranından kademeli olarak 0,10'a kadar düşürülecek. Bu düzenleme ile bankaların toplamda yıllık 2 milyar sterlin kar elde etmesi bekleniyor.

-İngiltere'de doğan ve son 20 yılının 15'ini ülkede geçiren vergi mükellefleri, yurtdışında olsalar da İngiliz vergi sistemine tabi olacaklar.

75 yaş üstü için ücretsiz TV lisansı bedeli İngiliz hükümeti yerine 2018-2021 yılları arasında BBC'nin bütçesinden karşılanacak.

Bütçe hedefleri

Kamu borçlanmasının bu yıl 69,5 milyar sterlinden 43,1 milyar sterline gerilemesi hedefleniyor. Borçlanmanın kademeli olarak azaltılarak,  2019-2020 döneminde 10 milyar sterlin bütçe fazlası verilmesi bekleniyor.

İngiltere'nin borcunun bu yıl Gayri Safi Yurtiçi Hasılası'na olan oranının yüzde 80,3'e, önümüzdeki yıl yüzde 79,1'e gerileyerek, kademeli olarak 2020 yılında yüzde 68,5'e ulaşması planlanıyor.

Kamu harcamalarında 2020 yılı itibariyle yaklaşık 37 milyar sterlin daha tasarrufun yapılması öngörülüyor.

Sağlık, eğitim ve savunma

Ülkenin sağlık sistemine (NHS) 2020 yılından itibaren 8 milyar sterlin ek katkı yapılarak bütçeden aldığı pay 10 milyar sterline çıkarılacak.

Öğrencilere verilen destek ödeneği yerine 2016-2017 döneminde uygulanmak üzere öğrenim kredileri verilecek.  Mezuniyet sonrası yıllık 21 bin sterlinin üzerine kazananların kredilerini ödemesi gerekecek.

Öğrencilere sağlanan destek kredisi yıllık 8 bin 200 sterline yükseltilecek.

Savunma harcamalarına NATO hedefleriyle uyumlu şekilde GSYH'nın yüzde 2'si kadar harcama yapılacak.

Savunma harcamalarına ek olarak istihbarat teşkilatlarının kullanımına açık 1,5 milyar sterlinlik "Ortak Güvenlik Fonu" oluşturulacak.

Terörle mücadele için farklı birimlere toplam 2 milyar sterlin ayrılacak.