Gıda Perakendecileri Derneği Ortak Gelişim Kongresi

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı İsmail Yücel, arz zincirinin kalitesini artırmak için yeni bir karar üzerinde çalıştıklarını belirterek, "Modern toptancı halleri kurulması yönünde bir karar oluşturuyoruz." dedi.

Gıda Perakendecileri Derneği'nin (GPD) "Perakendenin Yarattığı Değer" temasıyla düzenlediği Ortak Gelişim Kongresi kapsamında "Gıda Enflasyonuna Farklı Bakış Açıları ve Tedbirler" başlıklı panelde konuşan Yücel, perakende sektörünün oluşturduğu yıllık 100 milyar liralık ticaret hacminin 25 milyar lirasının doğru depolama ve doğru ambalajlama yapılmaması gibi sebeplerle çöpe gittiğini söyledi.

Bakanlığın 2012'den bu yana perakendeyi başarılı bir şekilde dönüştürmek için çalışmalar yaptığını ifade eden Yücel, "Açıkçası girişimcilerimizi teşvik etme noktasında başarılı olamadık. Önümüzdeki dönemde soğuk depolama, ambalajlama ve özellikle lojistik alanında projesi olan girişimcilerin çalışmalarını destekleyeceğiz." dedi.

Yücel, 2012'de yürürlüğe giren Hal Kanunu ile tedarik zincirinin, önemli yapısal sorunlarından kurtulmaya başladığını, kayıt dışılık oranının yüzde 50'nin altına indiğini, 2012'den 2017'ye yüzde 20'lik iyileşme sağlandığını, böylece gıdada 20 milyar liralık bir büyüklüğü kayıt altına aldıklarını söyledi.

"Türk çiftçisi daha çok kooperatif kurmalı"

İsmail Yücel, Türk çiftçisinin kooperatif kurma faaliyetlerinin istenilen düzeyde olmadığını belirterek, AB'de üreticinin pazar payının yüzde 47 iken, Türkiye'de binde 4 olduğunu, bu noktada üreticileri cesaretlendirmeye, tüketici ile arasındaki mesafeyi kısaltmaya çalışacaklarını kaydetti.

Arz zincirinin kalitesini artırmak için yeni bir karar üzerinde çalıştıklarını ifade eden Yücel, şunları kaydetti:

"Modern toptancı halleri kurulması yönünde bir karar oluşturuyoruz. Türkiye'de nerelerde toptancı halleri kurulacak? Bir komisyon halinde belirlenecek ve burada zorunlu olarak hal kurulacak. Onun dışında toptancı halleri de ön toplama merkezleri haline getirilecek, yani toptancı hal komisyonu kaldırılacak. Önümüzdeki dönemde bu yasa değişikliği gerçekleştirilecek. Önümüzdeki ilk Gıda Komitesi toplantısında bu alandaki değişiklik önerimizi bakanlık olarak sunacağız."

Yücel, bu kapsamda yapacakları çalışmaların en önemlisinin hallerin modernizasyonu olduğunu vurguladı.

"Yüksek fire gıda fiyatlarını artırıyor"

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Yapısal Ekonomik Araştırmalar Genel Müdürü Doç. Dr. Semih Tümen de yüksek fire oranının gıda fiyatlarındaki oynaklığı artırdığını, özellikle mevsimsel firelerin yüzde 60'a varan oynaklıklara yol açabildiğini söyledi.

Arz zincirindeki kalitesizliğin de burada belirleyici olduğunu vurgulayan Tümen, "Yaş sebze meyvede bu oranlar çok yüksek. Hububat türü daha kolay stoklanabilir ürünlerde bu oynaklık daha az gerçekleşiyor." dedi.

TCMB'nin, yapısal sorunlara uzun vadeli çözümler bulmak için devreye aldığı Yapısal Ekonomik Araştırmalar Genel Müdürlüğü'nün önemli sorunlara çözüm bulmaya gayret ettiğini dile getiren Tümen, çok yönlü çalışmalar yaptıklarını söyledi.

Gıda Komitesi'nce alınan önlemlerin işe yaradığını, uzun vadede daha fazla yansıma görüleceğini ifade eden Tümen, arz zincirinin optimizasyonuna ilişkin tartışmaların perakende sektörünün katkılarıyla sürdüğünü, orta ve uzun vadede arz zincirinin daha sağlıklı hale geleceğini kaydetti.

Migros Ticaret AŞ Genel Müdürü Özgür Tort, perakendede bütüncül çözümlerin kurgulanması halinde sektörün nitelikli şekilde dönüşeceğini ifade ederek, şöyle devam etti:

"Altyapısı güçlü, kurumsal yapıları gelişmiş kooperatifleri kurabilirsek tedarik zinciri çok daha iyi çalışacaktır. Hem üretici hem de perakendeci kazanacaktır. Tüketici daha kaliteli gıdayı daha ucuza alacaktır. Söz gelimi, tarla esnasında ön soğutma, akabinde genel soğutma işlemleri 10-15 milyon lira yatırım isteyen işler... Bu noktada yapılacak çok fazla yatırım var. Biz bu noktada sorumluluk alacağımızı da bakanlık ile olan tüm görüşmelerimizde ifade ettik."

"Gıdada arz zincirinin halkaları doğru kurgulanmalı"

Metro Toptancı Market Yönetim Kurulu Başkanı Kubilay Özerkan da perakende sektörünün halihazırda para kazanamadığını belirterek, gıda tedarik zincirindeki kaybın sadece sektörün değil, ülkenin kaybı olduğunu söyledi.

Özerkan, gıdada arz zincirin tüm halkalarının doğru kurgulanması gerektiğini, iyi uygulamalarla üretici ile tüketici arasındaki fiyat farkının azaltılabileceğini belirtti.

Kongre kapsamında gerçekleştirilen "Karmaşık Dünyada Başarı İçin 5+3 İpucu" başlıklı oturumda konuşan Coca-Cola İçecek Türkiye Genel Müdürü Tugay Keskin ise iş dünyası ve perakende sektöründe başarı için neler yapılabileceğini anlattı.

Keskin, bugüne kadar şirketlerde raporlamanın öne çıktığını, raporların geçmiş verilerden elde edildiğini ve geçmişe dair olduğunu, artık geleceğe dair modellerin ön plana çıkması gerektiğini söyledi.