Fındıkta Verimi Artırmak İçin "Teraslama" Önerisi

TUNCAY BEKAR - Türkiye'nin en çok fındık üreten bölgesi Doğu Karadeniz'de ekonomik ömrü 70 yıl olan fındık bahçelerinin 100 yıllık olması sebebiyle verim düşüklüğü yaşandığı, bu nedenle fındık bahçelerinin sökülüp yerine "teraslama" yöntemiyle yeni bahçelerin oluşturulması gerektiği bildirildi.

Ulusal Fındık Konseyi (UFK) Başkanı Sebahattin Arslantürk AA muhabirine yaptığı açıklamada, dünyanın en önemli fındık üreticilerinden Türkiye'de, Cumhuriyetin 100. yılında 1 milyon ton fındık üretimi, 700 bin ton ihracat, 200 bin ton iç piyasa tüketimi ve 3 milyar dolar gelir hedeflediklerini anlatarak, ülkenin en fazla fındık üretilen bölgesi Doğu Karadeniz'de fındık bahçelerinin yaşlanmasının verimi düşürdüğünü savundu.

Türkiye'deki fındık üretim sorununun başında verim düşüklüğünün geldiğinini belirten Arslantürk, "Ülkemiz dışında genişleyen yeni fındık dikim sahalarında yüksek verime sahip bahçeler tesis edilmekte. Bunun en yakın örneği Gürcistan'dır. Avrupalı fındık tedarikçisi firmalar Gürcistan'ın bakir ova özelliğine sahip tarım alanlarını 50 yıllığına kiralamak suretiyle verimi yüksek yeni fındık bahçeleri tesis etmekte. Bugün ülkemiz için bir tehdit oluşturmuyor gözükse de yakın gelecekte sınırımıza 50 kilometre uzakta, dekarda 250-300 kilogram ürün alındığı yeni fındık üretim sahalarıyla karşı karşıya kalacağız" dedi.

Arslantürk, fındık üretimindeki düşük verimin üretim maliyetlerini artırdığını kaydederek, "Fındık piyasalarının belirlenmesinde önemli etken olan üretim maliyetleri, bazı ürün sezonlarında üreticilerimizin dünya fiyatlarının üzerinde fiyat beklentisi içinde olmalarına neden olmaktadır. Üreticilerimiz açısından maliyetler dikkate alındığında bu durum haklı bir talep olarak görülebilir ancak ülkemiz ile diğer üretici ülkeler arasındaki verim farkının ülkemiz aleyhine artması, dünya üretiminin talebin üzerinde olduğu dönemlerde ülkemiz açısından olumsuz sonuçlar meydana getirecektir" diye konuştu.

"Verim düşüklüğü, fındık bahçelerimizin yaşlı olmasından kaynaklanmakta"

Yüksek üretim maliyetleri sebebiyle oluşan aşırı fındık fiyatlarının dünya fiyatlarının üzerinde kalacağına ve arz fazlası dünya fındık üretiminin Türkiye'nin elinde kalmasına veya normal üretim dönemlerinde bile ürünü en son talep edilen ülke konumunda olmasına yol açacağını dile getiren Arslantürk, şöyle devam etti:

"Ülkemizin fındık üretimindeki verim düşüklüğü, fındık bahçelerimizin yaşlı olmasından kaynaklanmaktadır. Bu bahçelerin ekonomik ömrü 70 yıl olmasına rağmen özellikle Doğu Karadeniz, 70-100 yıl üzerinde bir dikim yaşına sahiptir. Ocak sistemiyle dikilen fındık bahçelerinde sadece dal budama yöntemiyle gençleştirme yapılmış. Yeni fındık fidanlarından bahçeler oluşturulmaması, mevcut ve yaşlı ocak köklerinden gelişen fidanlardan aynı ocak gençleştirilmeye çalışılmıştır. Kök yapısı itibarıyla yaşlı olan ocaklardan doğan filizlerden meydana gelen, görünümde genç olan ocaklar verimli ürüne geçememekte, istenilen verim artışı gerçekleşemediği gibi yıllar itibarıyla bahçelerin üretimi düşmektedir."

Arslantürk, Türkiye'deki yaşlı fındık bahçelerinin sökülerek yerine yeni bahçelerin oluşturulması gerektiğini vurgulayarak, "Yeni bahçelerin tesis edilmesiyle 150 bin hektarlık bir alan dönüşümü sonunda ürün arzımızda asgari 150-200 bin ton artış sağlanacaktır. Ülkemiz, verim artışından kaynaklanan üretim artışıyla dünya fındık talebindeki artışı karşılama imkanına kavuşacaktır" dedi.

Eski fındık bahçelerinin sökülerek yeni fındık bahçelerinin dikilmesi uygulamasında Giresun Fındık Araştırma İstasyonu'nun aktif rol almasını isteyen Arslantürk, bu çerçevede söz konusu istasyonun personel ve kaynak ihtiyacının giderilmesi, Fındık Araştırma Enstitüsü, gıda tarım ve hayvancılık müdürlükleri, ziraat odaları ile bölgedeki ziraat fakültelerinden oluşturulan bir çalışma kurulu meydana getirilmesi gerektiğini dile getirdi.

Fındık bahçelerinde teraslama yöntemi

UFK Başkanı Arslantürk, yeni fındık bahçeleri oluşturulurken teraslama yönteminin uygulanması gerektiğine işaret ederek, şunları kaydetti:

"Doğu Karadeniz'de fındık bahçeleri genellikle yüksek eğime ve sığ topraklara sahiptir. Eğimin yüksek ve toprak derinliğinin az olduğu fındık bahçelerinde bitki besin elementlerinin yıkanarak kaybolması, çok uzun yıllardan beri fındık tarımının yapılmasına karşılık toprakları kaldıran bitki besin elementlerinin toprağa yeterince verilmemesi verimsizliğin başında gelmektedir. Bu nedenle Eğimi yüzde 5 üzerinde olan bahçelerde düzenli dikimin yapılabilmesi, yağmur sularının depo edilmesi, gübrenin yıkanıp gitmemesi, hasadın kolay yapılabilmesi, budama, gübreleme ve mücadele gibi kültürel uygulamaların kolay uygulanabilmesi için arazilerin teraslanması gerekmekte. Tabi ki teraslama yapılmadan önce toprak tipi, derinliği, eğimi gibi birçok faktör dikkate alınmalı."

Fındık bahçelerinin miras gibi nedenlerden dolayı parçalanmasının önüne geçilmesini isteyen Arslantürk, parçalı tarım arazilerinin kiralanmasıyla üretim birlikteliğinin sağlanabileceğini sözlerine ekledi. - Trabzon