Enerjide 2021 böyle geçti: Temmuz-Aralık

Türkiye ve dünyada yılın ikinci yarısında enerji sektörü önemli gelişmelere sahne oldu.

Dünyanın ilk kapsamlı iklim anlaşması olarak tarihi önem taşıyan Paris Anlaşması'nı onaylayan Türkiye, iklim kriziyle mücadelede yeni bir sayfa açtı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eylüldeki Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda Türkiye'nin Paris Anlaşması'na taraf olacağını açıklamasının ardından anlaşma, 6 Ekim'de TBMM'de onaylandı ve ilgili kanun 7 Ekim'de Resmi Gazete'de yayımlandı. 10 Kasım'da anlaşmanın yürürlüğe girmesiyle Türkiye anlaşmaya taraf olan 192. ülke oldu.

Küresel sıcaklık artışının 1,5 dereceyle sınırlandırılması ve sera gazı emisyonlarının 2050'ye kadar sıfırlanması için ülkelerin ortak çalışmasının teşvik edildiği anlaşma kapsamında, Türkiye'nin ulusal katkı beyanlarını güncelleyerek yeniden sunması planlanıyor.

Türkiye'nin güncelleyeceği ulusal katkı beyanlarında Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıkladığı 2053'te net sıfır emisyona ulaşma hedefine yönelik yol haritasının oluşturulması bekleniyor.

Öte yandan, iklim değişikliğine karşı küresel bir cevap üretmek için düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Taraflar Konferansı'nın 26.'sı (COP26) bu yıl 31 Ekim-12 Kasım tarihlerinde İskoçya'nın Glasgow kentinde gerçekleştirildi. COP26 kapsamında ülkelere COP27'ye kadar 1,5 derece hedefine uyumlu olarak ulusal katkı beyanlarını güncelleme çağrısı yapıldı.

Türkiye'nin 4. sondaj gemisi filoya katıldı

Karadeniz'deki Sakarya Gaz Sahası'nda toplamda 540 milyar metreküp doğal gaz keşfeden Türkiye, büyük hidrokarbon keşfinin ardından denizlerdeki varlığını devam ettiriyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 17 Kasım'da 3 sondaj gemisi ve 2 sismik araştırma gemisiyle denizlerdeki arama çalışmalarını sürdüren Türkiye'nin, 7. nesil olarak nitelendirilen üstün teknolojiyle donatılmış yeni sondaj gemisini de filosuna kattığını açıkladı.

Fatih, Yavuz ve Kanuni'nin ardından filoya dahil olan dördüncü sondaj gemisi, 12 bin 200 metre derinliğe kadar inebilecek ve 3 bin 600 metre derinliğe kadar işlem yapabilecek. Boyu 238 metre, eni 42 metre olan gemi Karadeniz gazını 2023'e yetiştirmek için katkı sağlayacak.

Avrupa'da enerji krizi nedeniyle fiyatlar katlandı

Avrupa'da arz kısıtları ve artan talep nedeniyle yaşanan enerji krizi, doğal gaz ve kömür fiyatlarında rekor artışlara yol açtı. Hollanda merkezli sanal doğal gaz ticaret noktası TTF'de işlem gören vadeli doğal gaz kontratlarında megavatsaat başı doğal gaz fiyatı tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 188 avroya kadar çıktı. Yıl içinde Avrupa doğal gaz fiyatlarındaki artış yüzde 600'ü aşarken, kömür fiyatları yaklaşık 4 katına çıktı.

Elektrik faturalarındaki TRT payı kaldırıldı

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 8 Kasım'da elektrik faturalarındaki TRT payı ile Enerji Fonu kesintilerini kaldırma kararı aldıklarını bildirdi. Elektrikte TRT payını kaldıran düzenlemeyi içeren kanun teklifi, 23 Kasım'da TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonunda kabul edildi.

Bu kapsamda, faturalarda aktif enerji tüketim bedeli üzerinden toplam yüzde 2,7'lik indirim yapılacak. Elektrik faturalarında aktif enerji bedeli üzerinden yüzde 2 TRT payı ve yüzde 0,7 Enerji Fonu için kesinti yapılıyordu. Faturalarda aktif enerji bedeli üzerinden alınan bu iki kalemin yüzde 18'lik KDV etkisiyle yıllık yaklaşık yüzde 3,2'ye ulaşacağı hesaplanıyor. Söz konusu kalemlerin kaldırılması mesken abonelerinin faturalarında yaklaşık 930 milyon liralık indirim olarak yansıyacak.

Enerjide 2021'in ikinci yarısında öne çıkan bazı gelişmeler şöyle:

7 TEMMUZ

Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO), bp ve Petronas gibi şirketlerin de aralarında bulunduğu Şah Deniz Konsorsiyumu, Şah Deniz-2 Güneydoğu Kanadı'nda doğal gaz üretimine başladığını bildirdi.

18 TEMMUZ

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubu, ağustos-aralık döneminde petrol üretiminin her ay için günlük 400 bin varil artırılması kararı aldı.

28 TEMMUZ

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Fatih sondaj gemisinden canlı bağlantıyla katıldığı Sakarya Sahası Gaz Yakma Töreni'nde, "Daha önce Karadeniz gazını üç etapta karaya çıkaracağımızı ifade etmiştik. İlk aşama olan deniz tabanı doğal gaz üretim sistemlerinin tasarımını bitirdik. İlk etapta 10 kuyu için hazırlıklara başladık." dedi.

31 TEMMUZ

Fatih sondaj gemisi Karadeniz'deki yeni tespit kuyusu Türkali-4'te sondaja başladı.

1 AĞUSTOS

Bakan Dönmez, 2022'de Karadeniz'de tabana serilecek 169 kilometrelik boru hattı için üretimlerin başladığını bildirdi.

1 EYLÜL

Türkiye'nin rüzgar enerjisi kurulu gücü ağustos sonu itibarıyla 10 bin megavatı aştı.

10 EYLÜL

Rus enerji şirketi Gazprom, Kuzey Akım 2 Doğal Gaz Boru Hattı inşaatını tamamladığını duyurdu.

12 EYLÜL

TPAO, Fatih sondaj gemisinin, Sakarya Gaz Sahası'ndaki yeni tespit kuyusu Türkali-5'te sondaja başladığını bildirdi.

15 EYLÜL

Uluslararası Enerji Ajansı Başkanı Fatih Birol, TIME dergisinin belirlediği dünyanın en etkili 100 kişisi arasındaki tek Türk oldu.

28 EYLÜL

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Tuz Gölü Doğal Gaz Yer Altı Depolama Tesisi'nin yüzde 51'inin tamamlandığını açıkladı.

1 EKİM

Türkiye'de doğal gaz ticaretinin vadeli kontratlarla yapılmasına imkan sağlayacak Vadeli Doğal Gaz Piyasası işleme açıldı.

6 EKİM

Paris Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Teklifi TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi.

7 EKİM

Paris Anlaşması'nın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

25 EKİM

Brent petrolün varil fiyatı 86,70 doları aşarak son 3 yılın en yüksek seviyesini gördü.

Batı Teksas türü (WTI) petrolün varili, uluslararası piyasalarda 83 doları aşarak son 7 yılın en yüksek seviyesini gördü.

31 EKİM

26'ncı BM İklim Değişikliği Konferansı (COP26), birçok ülkeden lider ve sektör temsilcilerinin katılımıyla İskoçya'nın Glasgow kentinde başladı.

1 KASIM

Bakan Dönmez, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda Bakanlığının 2022 yılı bütçesinin sunumunda, Karadeniz'deki doğal gaz keşfinin yanı sıra bu yıl kara alanlarında gerçekleştirilen 26 yeni keşifle yaklaşık 60 milyon varil petrol eşdeğeri rezervin Türkiye'ye kazandırıldığını bildirdi.

2 KASIM

COP26'da resmi olarak başlatılan Küresel Metan İttifakı'na katılan ülkelerin sayısı 100'ü aştı. Ülkeler, küresel metan emisyonlarını 2030'a kadar yüzde 30 azaltma taahhüdünde bulundu.

4 KASIM

ABD, İngiltere, Kanada, İtalya ve Danimarka'nın da aralarında bulunduğu 20 ülke ile 5 uluslararası finans kuruluşu, petrol, doğal gaz ve kömür finansmanını 2022 sonu itibarıyla durduracağını açıkladı.

8 KASIM

Cumhurbaşkanı Erdoğan, elektrik faturalarındaki TRT payı ile Enerji Fonu kesintilerini kaldırma kararı aldıklarını bildirdi.

10 KASIM

Küresel sıcaklık artışının bu yüzyılın sonunda 1,5 dereceyle sınırlandırılmasını hedefleyen Paris Anlaşması, Türkiye'de yürürlüğe girdi.

Türkiye, İngiltere ve Hindistan'ın da aralarında bulunduğu 33 ülke, 40 şehir, 11 araç üreticisi şirket ve 27 filo sahibi kuruluş, sıfır emisyonlu araçlara geçiş için COP26'da küresel mutabakat imzaladı.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, üçüncü FSRU tesisinin 2022'de devreye alınacağı müjdesini verdi.

13 KASIM

Ülkeler, COP26'da 2022 sonuna kadar 2030'a yönelik emisyon azaltma hedeflerini güçlendirmeyi kabul ederken, kömür kullanımının azaltılması ilk kez resmi bildiride yer aldı.

16 KASIM

Karadeniz'de bulunan Sakarya Gaz Sahası'ndaki gazın karaya taşınmasını sağlayacak deniz altı boru hattı döşeme işini İtalyan petrol sahası hizmetleri şirketi Saipem üstlendi.

17 KASIM

Cumhurbaşkanı Erdoğan Türkiye'nin Fatih, Yavuz ve Kanuni sondaj gemilerinin ardından dördüncü sondaj gemisini de filosuna kattığını bildirdi.

22 KASIM

Bakan Dönmez, Sakarya Gaz Sahası'nda mühendislik çalışmalarının tamamlandığını belirterek, "2022'nin baharında suyun altına boruları yerleştirerek ilk kaynağı yapacağız." dedi.

23 KASIM

Elektrikte TRT payını kaldıran düzenlemeyi de içeren kanun teklifi TBMM Sanayi ve Ticaret Komisyonunda kabul edildi.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, elektrik faturalarında kademeli tarife uygulamasının devreye alınacağını belirterek, "Benzer uygulamayı doğal gaz için de çalışıyoruz." dedi.

25 KASIM

Bakan Dönmez, Fatih sondaj gemisiyle 2022'nin ilk çeyreğinde bir arama kuyusu daha kazılacağını ifade ederek, "2022 içinde tüm kuyularda üretim öncesi tamamlama operasyonlarını bitirmeyi planlıyoruz." dedi.

26 KASIM

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Türkiye'nin ilk kez İran'dan spot boru gazı ithal edeceğini bildirdi.

28 KASIM

Rüzgar enerjisi santralleri ilk kez Türkiye'nin elektrik üretiminde yüzde 22,6 payla birinci sırada yer aldı.

30 KASIM

Kalyon Enerji, Karapınar Güneş Enerjisi Santrali için İngiliz İhracat Kredi Ajansı, JP Morgan Chase Bank ve 6 Türk bankasıyla 812 milyon dolarlık finansman anlaşması imzaladı.

2 ARALIK

OPEC+ grubu, günlük 400 bin varillik kademeli üretim artışı planına ocak ayında da devam etme kararı aldı.

7 ARALIK

Kanuni sondaj gemisinin, Karadeniz'in derinliklerinde yürüttüğü ilk derin deniz kuyu testlerini başarıyla tamamladığı bildirildi.

10 ARALIK

TPAO, Mardin'in Nusaybin ilçesinin 32 kilometre doğusunda yer alan Günyurdu-1 kuyusundaki çalışmalar sonucunda 11,8 API değerinde ağır petrol keşfi gerçekleştirildiğini duyurdu.

Türkiye'nin rüzgar enerjisinden sağladığı elektrik 187 bin 598 megavatsaatle tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşırken, rüzgarın toplam elektrik üretimindeki payı yüzde 20,01 oldu.

17 ARALIK

Dünya Bankası İcra Direktörleri Kurulu, Türkiye'de Jeotermal Geliştirme Projesi için 300 milyon dolarlık Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası kredilerini onayladı.

Rus enerji şirketi Gazprom, Kuzey Akım 2 Doğal Gaz Boru Hattı projesinde ikinci hatta gaz basılmaya başlandığını duyurdu.

21 ARALIK

Hollanda merkezli sanal doğal gaz ticaret noktası TTF'de işlem gören ocak vadeli kontratların fiyatı yaklaşık yüzde 34 yükselerek 187,7 avro seviyesine kadar çıktı.