DOSYA HABER / YAPAY ZEKA - ABD'de yapay zekanın mahremiyete etkileri endişe yaratıyor

WASHINGTON/NEW SEVGİ CEREN GÖKKOYUN/DİLARA ZENGİN OKAY - Hızla gelişen yapay zeka teknolojilerinin sunduğu yenilikler günlük yaşamda birçok işi kolaylaştırırken, tüketiciler işlerinin elinden alınmasından çok mahremiyet gibi konulardan endişe duyuyor.

" Yapay Zeka : Kişisel Veriler, Algoritmalar ve Tehditler" başlıklı dosya haberin sekizinci bölümünde AA muhabiri, yapay zekanın mahremiyete etkilerini değerlendirdi.

Sanal kişisel ve sesli asistanlar, sohbet robotları ve büyük dil modelleri de dahil yeni yapay zeka araçları, iş ve sosyal yaşamı yeniden şekillendiriyor.

Hızla gelişen yapay zeka teknolojisi birçok alanda hayatı kolaylaştırmasına rağmen bazı önemli endişeleri de beraberinde getiriyor.

Çalışanları işsiz bırakabileceğine dair ön yargıların yanı sıra bu teknolojinin çocuklara ve kişisel mahremiyete etkileri tartışılıyor.

Yapay zekanın eğitim, eğlence ve sosyal etkileşim gibi konularda bireysel ihtiyaçlara yönelik uygun çözümlerle çocukların yaşamını olumlu etkilediği değerlendirilirken, veri gizliliği ve güvenlik konularında ciddi endişeler de bulunuyor.

Çocuklara ilişkin verilerin kötü niyetli kişilerin eline geçtiğinde ciddi sonuçlar doğurabileceği, ayrıca küçük yaşta oluşan dijital ayak izlerinin de çocukların yaşam boyu karşılaşacağı fırsat ve riskleri şekillendirebileceği belirtiliyor.

Faydaların risklerden ağır bastığı düşünülüyor

Danışmanlık şirketi KPMG'nin üniversite eğitimi almış ve bilgi sahibi 1000 kişiyle yaptığı anketin sonuçlarına göre, ABD'de tüketiciler, kişisel ve profesyonel yaşamlarında giderek daha fazla üretken yapay zeka kullandıkça, teknolojinin faydalarının gördükleri risklerden daha ağır bastığına inanıyor.

Tüketicilerin yüzde 42'si üretken yapay zekanın kişisel, yüzde 58'i profesyonel yaşamları üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğunu belirtirken, yüzde 51'i üretken yapay zeka konusunda "son derece veya çok" heyecanlı olduğunu ifade ediyor.

Çalışmanın katılımcıları, zihinsel ve fiziksel sağlığın iyileştirilmesi, siber güvenlik ve sürdürülebilirlik dahil bir dizi sorunun ele alınmasında üretken yapay zekanın yardımcı olacağını düşünüyor.

Tüketiciler, üretken yapay zekanın eğitim kaynağı, kişiselleştirilmiş öneriler, müşteri hizmetleri ve ticari kullanımlar gibi çeşitli alanlardaki uygulamalarına güveniyor.

ABD'de tüketiciler en çok sahte içeriklerden endişe duyuyor

Bu teknolojinin geliştirilmesi ve kullanımıyla ilgili olarak katılımcıların yüzde 67'si sahte haberler ve sahte içerikten, yüzde 65'i dolandırıcılardan, yüzde 63'ü mahremiyetten, yüzde 63'ü siber güvenlikten ve yüzde 62'si yanlış bilgilerden endişe duyuyor.

Üretken yapay zekanın yol açabileceği iş kayıplarından endişe duyduğunu belirten tüketicilerin oranının yüzde 51 ile nispeten daha düşük seviyede kalması dikkati çekiyor.

Bunun geliştirilmesi ve kullanımıyla ilgili mevcut federal düzenlemelere ilişkin algılar ise nesilden nesile farklılık gösteriyor.

Z kuşağı ve Y kuşağının yüzde 60'ı mevcut düzenlemelerin "tam olarak doğru" veya "fazla" olduğuna inanırken, X kuşağının yüzde 36'sı ve Boomers ve Sessiz kuşağın yüzde 15'i aynı görüşte bulunuyor.

ABD yönetimi, yapay zeka kaynaklı risklere karşı kararname çıkarmıştı

Yapay zeka destekli teknolojiler hızla gelişirken, dünyanın dört bir yanından düzenleyiciler ise bu teknolojinin bireylere yönelik risklerini en aza indirirken topluma olan faydalarını en üst düzeye çıkarmanın nasıl mümkün olacağını değerlendiriyor.

Bu doğrultuda ABD yönetimi, 30 Ekim 2023'te yapay zekadan kaynaklanan riskleri önlemek amacıyla kapsamlı bir kararname çıkarmıştı.

ABD Başkanı Joe Biden'ın talimatıyla hazırlanan kararname, yapay zeka güvenliği için yeni standartlar getirmişti.

"ABD'lileri yapay zeka sistemlerinin potansiyel risklerinden korumak için" hazırlandığı belirtilen kararname ile yapay zeka sistemleri geliştiren şirketlerin güvenlik testi sonuçlarını ve diğer kritik bilgileri hükümetle paylaşması zorunlu kılınmıştı.

Kişilerin dolandırıcılıktan korunması amacıyla, yapay zekayla oluşturulan içeriğin tespit edilmesi ve doğrulanması için yeni kurallar getirilmişti.

FTC'den yapay zeka şirketlerine gizlilik uyarısı

Öte yandan, yapay zekanın kişisel mahremiyete etkisi tartışma konusu olmaya devam ederken ABD'de teknoloji şirketlerinin veri toplama ve kullanma yöntemlerinin incelenmesine yönelik soruşturmalar da yürütülüyor.

ABD Federal Ticaret Komisyonu (FTC), Temmuz 2023'te OpenAI hakkında kişisel itibar ve verileri riske atarak tüketiciyi koruma yasalarını ihlal ettiği iddiasıyla geniş kapsamlı bir soruşturma başlatmıştı.

FTC, ocak ayında da yapay zeka şirketlerini gizlilik taahhütlerine uymaları yönünde uyarmıştı.

Komisyon, 25 Ocak'ta ise Alphabet, Amazon, Anthropic, Microsoft ve OpenAI'ın üretken yapay zeka yatırımları ve ortaklıkları konusunda soruşturma başlatmıştı.

Son olarak haziran ayı başında ABD basınında yer alan haberlerde, yapay zeka patlamasındaki rollerine ilişkin ABD Adalet Bakanlığının çip üreticisi Nvidia hakkında soruşturma başlatacağı, FTC'nin Microsoft ve OpenAI'ı inceleyeceği kaydedildi.