Cumhurbaşkanlığının 2025 yılı bütçesi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, "Cumhurbaşkanlığı bütçesi, değişen küresel dinamiklere ve ülkemizin ihtiyaçlarına uyumlu şekilde, bölgesel ve küresel öncelikler, kalkınma hedefleri ve katma değer odaklı stratejiler doğrultusunda hazırlanmıştır." dedi.

Yılmaz, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Cumhurbaşkanlığı ve Cumhurbaşkanlığına bağlı, ilgili ve ilişkili kurum, kuruluşların 2025 yılı bütçelerinin sunumunu yaptı.

Cumhurbaşkanlığının, bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşlarıyla, devletin stratejik hedeflerini hayata geçiren ve milletin refahını artıran çalışmaların merkezinde yer aldığını belirten Yılmaz, "Cumhurbaşkanlığı, bir taraftan belirlenen makro hedefler doğrultusunda kurumların koordinasyonunu sağlarken, diğer yandan faaliyetlerin ilerlemelerini takip ederek gerekli güncellemeleri yapmaktadır. Bu kapsamda çeşitli kurullar çalıştırılmakta, hazırlanan stratejiler ve eylem planları takip edilmektedir." diye konuştu.

Ekonomi Koordinasyon Kurulu, Yatırım Ortamını İyileştirme Koordinasyon Kurulu (YOİKK), Bağımlılıkla Mücadele Yüksek Kurulu, Ulusal Yapay Zeka Stratejisi Yönlendirme Kurulu ve Türkiye Coğrafi Bilgi Sistemi Kurulunun ilgili mevzuat çerçevesinde çalışmalarına devam ettiğini anlatan Yılmaz, "Ayrıca ülkemizin önemli bir gündemi olan nüfusa ilişkin kapsamlı stratejileri oluşturmak ve koordinasyonu sağlamak üzere Nüfus Politikaları Kurulunun kurulmasına yönelik çalışmalarda da son aşamaya gelmiş bulunuyoruz." ifadesini kullandı.

Yılmaz, Cumhurbaşkanlığı bütçesinin, değişen küresel dinamiklere ve ülkenin ihtiyaçlarına uyumlu şekilde, bölgesel ve küresel öncelikler, kalkınma hedefleri ve katma değer odaklı stratejiler doğrultusunda hazırlandığını bildirdi.

"1 milyonun üzerinde kitap hızlıca okuyuculara ulaştırılmaktadır"

Cumhurbaşkanlığı ve Cumhurbaşkanlığına bağlı, ilgili ve ilişkili kurum ve kuruluşların bütçeleri, kesin hesapları, gerçekleştirdikleri faaliyetler ve projeler hakkında bilgiler paylaşan Yılmaz, şunları kaydetti:

"Cumhurbaşkanlığı 2023 yılı bütçe gideri 7 milyar 858 milyon lira olarak gerçekleşmiştir. 2024 yılı başlangıç ödeneği 12 milyar 284 milyon liradır. Cumhurbaşkanlığının 2025 yılı bütçesinde ise 16 milyar 928 milyon lira ödenek tahsis edilmesi öngörülmektedir. Bu ödeneğin yüzde 50'si, Barışı Destekleme Faaliyetleri, Acil Destek Giderleri ve Cumhurbaşkanlığına bağlı ofislere hazine yardımı için diğer kurum ve kuruluşlara aktarılmak üzere ayrılmıştır. Cumhurbaşkanlığı bütçesinin geri kalanının önemli bir kısmı ise çeşitli alanlarda kamuya ücretsiz sunulan hizmetler için kullanılacaktır. Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesinin giderleri de Cumhurbaşkanlığı Merkez Teşkilatına ayrılan kaynaklar arasında yer almaktadır. Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde yer alan Millet Kütüphanesi, günlük 4 bin ila 7 bin, hafta sonları ise 10 bin ila 12 bin kişiye, 7/24 hizmet vermektedir. Millet Kütüphanesi açıldığı günden itibaren yaklaşık olarak 6,3 milyon ziyaretçi sayısına ulaşmıştır. Kütüphanede ücretsiz yemek ikramı sağlanmakta ve ulaşım kolaylığı için servis hizmeti sunulmaktadır. Bu kapsamdaki harcamalar Cumhurbaşkanlığı bütçesinden karşılanmaktadır. İlk kez uygulanan Entegre Kitap Taşıma Sistemi ile 5,5 kilometre uzunluğundaki raylı sistem sayesinde, depolarda bulunan 1 milyonun üzerindeki kitap hızlıca okuyuculara ulaştırılmaktadır."

"Türkiye'nin dijital yüzü haline geldi"

Cevdet Yılmaz, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nde, doğrudan Cumhurbaşkanlığına bağlı 8 Başkanlık, 1 Genel Sekreterlik, 4 Ofis ve 9 Politika Kurulunun, politikaların etkin oluşturulması ve faaliyetlerin dinamik uygulanması için çalışmalarını sürdürdüğünü belirtti.

Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisinin, "Dijital Türkiye" vizyonu doğrultusunda e-Devlet, siber güvenlik, milli teknolojiler, büyük veri ve yapay zeka gibi alanlardaki çalışmalarıyla ülkenin dijital dönüşümüne liderlik ettiğini dile getiren Yılmaz, e-Devlet Kapısı'nın, 1071 kurum ve kuruluşa ait 8 bin 300'den fazla hizmeti elektronik ortamda vatandaşların ve özel sektörün kullanımına sunduğunu söyledi. 66 milyonu aşan kullanıcıya hizmet veren platformun, Türkiye'nin dijital yüzü haline geldiğini ifade eden Yılmaz, şu bilgileri paylaştı:

"Uluslararası endekslerde de üst sıralarda yer almaktayız. Avrupa Komisyonu'nun 2024 e-Devlet Kıyaslama Raporu'nda Türkiye, 37 ülke arasında 83 puanla AB ortalamasını aşarak 10'uncu sırada yer almıştır. Bizden önceki 9 ülkenin nüfuslarını topladığınızda Türkiye'nin nüfusunun yarısı kadar dahi etmiyor. Dolayısıyla Türkiye'nin buradaki konumu gerçekten çok güçlü bir durumda. Yine bu raporda Türkiye, kullanıcı desteği, dijital posta ve sınır ötesi kullanıcı desteği ve temel veri kaynakları alanlarında 100 tam puan alan ülkeler arasında yer almıştır. Büyükşehir ve il belediyelerinin su ve kanalizasyon hizmetlerinin entegrasyonu kapsamında, 67 ilin hizmetleri e-Devlet Kapısı'na entegre edilmiştir. Kalan 14 il için çalışmalar hızla devam etmektedir. Ayrıca 2023-2025 Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Eylem Planı kapsamında, kira sözleşmelerinin e-Devlet üzerinden sunulması projesi hayata geçirilmiştir.

Yeni sunulan 'Kaza Tutanağı' hizmetiyle trafik kazası yapan vatandaşlarımızın uygun koşulları sağlamaları halinde e-Devlet mobil uygulaması üzerinden hızlı ve kolay bir şekilde tutanak oluşturmaları sağlanmıştır. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Dijital Dönüşüm Ofisi tarafından işbirliği içinde yürütülen çalışmalar sonucunda, vatandaşlarımızın mobil e-Devlet uygulaması üzerinden MüzeKart işlemlerini gerçekleştirerek müze ve ören yerlerini ziyaret etmeleri sağlanmıştır. Sadece dijital dönüşümde değil, bu dönüşüm için gerekli olan insan kaynağını geliştirme noktasında da Ofis aktif rol almaktadır. Dijital Genç Ekosistemi, 4 bin öğrenciye yönelik yapay zeka ve girişimcilik eğitimleri düzenleyerek insan kaynağı gelişimine katkı sağlamaktadır."

Yılmaz, Milli Teknoloji Hamlesi ve Dijital Türkiye hedefleri doğrultusunda, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisinin koordinasyonunda, tüm bakanlıklar, ilgili kurum ve kuruluşlar, özel sektör ve STK'lerin görüşleri dikkate alınarak güncellenen Ulusal Yapay Zeka Stratejisi 2024-2025 Eylem Planı'nın yayımlandığını anımsatarak, "Ayrıca Siber Güvenlik Başkanlığı adıyla yeni bir teşkilat kurma hazırlıklarımızın son aşamasındayız. Çok güçlü bir yapıyla bu alandaki süreçleri düzenleyecek ürünleri ve firmaları akredite edecek çok daha etkili bir şekilde ülkemizin, insanımızın, firmalarımızın siber güvenliğini sağlayacak bir yapılanmaya gidiyoruz. Böylece güçlü bir altyapı ve nitelikli insan kaynağına dayalı, çok daha güvenli bir dijital ekosistem inşa etmeyi hedefliyoruz." dedi.

"Yıllık ortalama yatırım miktarı 1 milyar dolardan 13 milyar dolara yükseldi"

Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisinin, Türkiye'ye uluslararası yatırımları çekmek ve yatırım süreçlerini kolaylaştırmak için tanıtım, danışmanlık ve koordinasyon hizmetleri sunduğunu belirten Yılmaz, son 22 yılda Türkiye'ye uluslararası yatırımları çekmek için birçok reformun hayata geçirildiğini, Türkiye'nin iş ve yatırım ortamının daha cazip ve rekabetçi hale geldiğini söyledi.

Yılmaz, 1973-2002 yılları arasında 15 milyar dolar yatırım çekebilen Türkiye'nin, 2003 ila 2024 yılı Eylül ayı arasında 270,2 milyar dolar yatırım aldığını, yıllık ortalama yatırım miktarının 1 milyar dolardan 13 milyar dolara yükseldiğini ve küresel doğrudan yatırımlardan alınan payın yüzde 1'e çıktığını kaydetti.

Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi koordinasyonunda hazırlanan ve 2024-2028 yıllarını kapsayan yeni Uluslararası Doğrudan Yatırım (UDY) Stratejisi'nin, 29 Temmuz 2024 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak kamuoyuyla paylaşıldığını hatırlatan Yılmaz, "Strateji'nin ana hedefi, Türkiye'nin küresel UDY pastasından aldığı payı nitelikli UDY projeleriyle artırmak ve 2028 yılında bugün yüzde 1 olan payımızı yüzde 1,5'e çıkarmaktır." diye konuştu.

YOİKK çalışmaları kapsamında, Türkiye'nin iş ve yatırım ortamını iyileştirmek, uluslararası standartlara uyum sağlamak ve yatırımcıların ihtiyaçlarına yönelik çözümler sunmak için kapsamlı adımlar atıldığını belirten Yılmaz, "Uluslararası doğrudan yatırımlarda Amerika Birleşik Devletleri, Fransa, Rusya, Almanya ve Japonya başta olmak üzere 18 ülkeden yatırımlar öncelikle cezbedilmektedir. 2007 yılından bu yana çalışmalarına devam eden Yatırım Ofisi, ekonomiye büyük katkılar sunan çok önemli yatırım projelerine destek olmuş ve bunları ülkemize kazandırmıştır. Kasım 2024 itibarıyla, toplam yatırım değeri yaklaşık 30 milyar doları bulan ve 80 bin kişilik istihdam oluşturan 381 proje Yatırım Ofisi desteği sayesinde başarıyla hayata geçmiştir." ifadelerini kullandı.

"Finansal sistemin derinleşmesine katkı"

Yılmaz, Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisinin, ulusal ve uluslararası finansal sistemi analiz ederek Türkiye'nin kalkınma hedefleri doğrultusunda yenilikçi finansal ürünler geliştirdiğini ve finansal sistemin derinleşmesine katkı sağladığını dile getirdi.

BİST-Katılım Pazarı'nın, katılım esaslı finansal ürünleri tek bir çatı altında toplayarak yatırımcılara kolay erişim sunduğunu, ulusal ve uluslararası yatırımcıların ilgisini çekmeyi hedeflediğini ifade eden Yılmaz, sözlerini şöyle sürdürdü:

"İstanbul Finans Merkezi, 1,3 milyon metrekare ofis alanı, 75 bin kişiye ulaşacak istihdam kapasitesi ve dünya standartlarındaki altyapısıyla Türkiye'nin finansal ve ekonomik kalkınmasında stratejik bir rol oynaması beklenen diğer bir projemizdir. FinTech Hub Türkiye, İstanbul Finans ve Teknoloji Üssü ile birlikte kurularak, finansal teknolojiler (Fintek) girişimciliğinin desteklenmesi ve küresel düzeyde rekabetçi bir Fintek ekosisteminin oluşturulması için çalışmaktadır. Fintek alanında liderlik hedefiyle Finans Ofisi koordinasyonunda hazırlanmakta olan Milli Fintek Strateji Belgesi çalışmaları sürdürülmektedir. Finans Ofisi, katılım finans okuryazarlığı raporları ve Fintek Sözlüğü gibi çalışmalarla kamuoyunun finansal bilincini artırmaya yönelik projeler gerçekleştirmeye devam etmektedir."

Yılmaz, Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisinin, Türkiye'nin insan kaynakları politikalarını geliştirmek ve kamu ile özel sektörde yetenek yönetimini desteklemek amacıyla stratejik çözümler ürettiğini, Uzaktan Eğitim Kapısı aracılığıyla milyonlarca kamu çalışanına ücretsiz eğitim sunarken, yapay zeka destekli platformunu Türk Devletleri ve dost ülkelerle paylaşarak uluslararası işbirliğini güçlendirdiğini anlattı.

Erken Dönem Kariyer Destek Ekosistemi ile gençlere 21. yüzyıl becerileri kazandırılmasının hedeflendiğini dile getiren Yılmaz, bu kapsamda, Ulusal Staj Programı ile 2020-2024 arasında 500 bin gencin stajını başarıyla tamamlamasının sağlandığını bildirdi.

Ofisin, Türk Devletleri Teşkilatı kapsamında Türk Dünyası İnsan Kaynakları Geliştirme Enstitüsü kurulması çalışmalarına da öncülük ettiğini belirten Yılmaz, "Cumhurbaşkanlığı İnsan Kaynakları Ofisi, yenilikçi yaklaşımları ve uluslararası işbirliği projeleriyle, gençlere fırsat eşitliği sunmaya ve Türkiye'nin insan kaynağını geleceğin ihtiyaçlarına uygun şekilde güçlendirmeye kararlılıkla devam edecektir." dedi.

Strateji ve Bütçe Başkanlığı

Cevdet Yılmaz, Strateji ve Bütçe Başkanlığının, Türkiye'nin ekonomik ve sosyal kalkınmasını hızlandırmak, sürdürülebilir büyüme sağlamak ve makroekonomik dengeleri güçlendirmek için stratejik planlama ve bütçe politikalarının geliştirilmesi gibi kritik görevler üstlendiğine dikkati çekti.

Orta Vadeli Programın, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile müştereken hazırlanarak 5 Eylül 2024'te Resmi Gazete'de yayımlandığını, 2025 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'nın ise ilgili kurumlarla işbirliği içinde hazırlanarak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın onayıyla yürürlüğe girdiğini kaydeden Yılmaz, kamu mali yönetimi ve kontrol süreçleri kapsamında Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu, Genel Faaliyet Raporu, Bütçe Çağrısı ve eki Bütçe Hazırlama Rehberi ile Yatırım Genelgesi ve eki ile Yatırım Programı Hazırlama Rehberinin kamuoyuna açıklandığını bildirdi. Yılmaz, Strateji ve Bütçe Başkanlığınca hazırlanan 2024 Yılı Yatırım Programı'nın ocak ayı içinde yayımlandığını, programda toplam proje tutarının 7,3 trilyon lira, başlangıç ödeneğinin ise 1 trilyon lira olduğunu, ayrıca Yatırım Programı'nda yer alan proje sayısının bu yıl 3 bin 799'a ulaştığını belirtti.

Strateji ve Bütçe Başkanlığı koordinasyonunda hazırlanan Ekonomik Reform Programı'nın 15 Ocak 2024'te Avrupa Komisyonuna iletildiğini aktaran Yılmaz, AB üyelik sürecinde ekonomik uyum sağlama ve yapısal reform gereksinimlerine yönelik tedbirleri içerdiğini, 2025 yılına ilişkin raporun hazırlık çalışmalarının da ocak ayı içinde tamamlanacağını söyledi.

"İyi ülke uygulamaları arasında değerlendirildi"

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, Uluslararası Bütçe Ortaklığı tarafından hazırlanan Açık Bütçe Anketi 2023 yılı sonuçlarına göre, Türkiye'nin ilk defa 61 eşik puan seviyesinin üzerinde 64 puana ulaştığını açıklayarak, "Böylece 2023 yılı Açık Bütçe Anketi ile ülkemizin kamu kaynaklarının elde edilmesine ve kullanılmasına ilişkin yeterli bilgi ve veriyi vatandaşlarına zamanında sunduğu tespit edilmiş, ülkemiz şeffaflık alanında iyi ülke uygulamaları arasında değerlendirilmiştir." dedi.

Öte yandan, OECD tarafından gerçekleştirilen ve ülkelerin iyi yönetişim alanındaki performanslarını gösteren Düzenleyici Politika ve Yönetişim Göstergelerine göre, Türkiye'nin, Düzenleyici Etki Analizi kategorisinde 2024 yılında 10 basamak birden yükselerek 29'uncu sıraya çıktığını belirtti.

Çeşitli kurum ve kuruluşlarca uygulanan devlet yardımlarının koordinasyonu, izlenmesi ve değerlendirilmesini sağlamak amacıyla Strateji ve Bütçe Başkanlığının görevlendirildiğini anlatan Yılmaz, şunları kaydetti:

"Bu kapsamda yürürlükte bulunan devlet yardımları hakkında uygulayıcı kurum ve kuruluşlar tarafından hazırlanan Yıllık İzleme Raporları ve Etki Değerlendirme Raporları esas alınarak Devlet Yardımları Değerlendirme Raporu hazırlanmış, Sayın Cumhurbaşkanı'mıza arz edilmiştir.

Kalkınma işbirliği çalışmalarını bütüncül bir perspektifle yürütmek amacıyla Kalkınma İşbirliği Strateji Belgesi hazırlanmış, uluslararası kalkınma projelerinin izlenmesi ve değerlendirilmesi için bilgi sistemi geliştirilmiştir.

Başkanlık, İslam İşbirliği Teşkilatı kapsamındaki İSEDAK platformunda, İslam ülkeleri arasında ticareti artırmak ve ortak kalkınma sorunlarına çözümler geliştirmek için çalışmalarını sürdürmektedir. Başkanlık, sürdürülebilir kalkınmayı ulusal öncelikler ve uluslararası işbirliği ekseninde destekleyerek geleceğe yönelik stratejik çalışmalarını sürdürmektedir."

Cevdet Yılmaz, Strateji ve Bütçe Başkanlığının 2023 yılı kesin hesap giderinin 5 milyar 439 milyon lira olduğunu, 2024 yılı bütçesi için 215 milyar 332 milyon lirası yedek ödenek olmak üzere Başkanlığa 217 milyar 183 milyon lira ödenek tahsisi yapıldığını söyledi. Yılmaz, 2025 yılında Başkanlık bütçesi için 290 milyar 239 milyon lira ödenek öngörüldüğünü, bu tutarın yüzde 98,8'ine tekabül eden 286 milyar 861 milyon lirasının yedek ödenek için ayrıldığını da belirtti.

(Sürecek)