Chp'li Türeli: Yüzde 3.2'lik Büyüme Hedefi Gerçekçi Değil

CHP'li Türeli, OVP'de yer alan 2012 yılına ilişkin yüzde 3.2'lik büyüme hedefinin gerçekçi olmadığını belirtti. 2012 yılının ikinci çeyreğinde birinci çeyreğe göre daha kötü performans gösterildiğini belirten Türeli, üçüncü çeyreğin daha da kötü olacağını vurguladı.

- Türkiye'nin büyüme hızının düşmesine karşın, 2013-2015 yıllarını kapsayan OVP'de temel amaçların aynı kaldığını kaydeden Türeli, ayrıca temel amaçların birbiriyle uyumlu olmadığını ifade etti.

ANKARA 2012 yılı için öngörülen yüzde 3.2'lik büyüme hedefinin gerçekçi olmadığını belirtti. Türkiye'nin düşük büyüme hızına karşın 2013-2015 yıllarını kapsayan OVP'nin temel amaçlarında değişiklik olmadığını vurgulayan Türeli, temel amaçların birbiriyle çeliştiğini dile getirdi.

CHP İzmir Milletvekili Plan ve Bütçe Komisyonu Üyesi Rahmi Aşkın Türeli, Ekonomi Muhabirleri Derneği (EMD) Yönetim Kurulu'na nezaket ziyaretinde bulundu. Türeli, EMD Genel Merkezi'ne gerçekleştirdiği ziyarette eski planlamacı kimliğiyle 2013-2015 OVP'yi değerlendirdi. Türeli, programda yer alan tahminlerin çok gerçekçi gözükmediğini, temel amaçların birbiriyle uyumlu olmadığını savundu.

-"GAYRİ RESMİ BÜTÇE SÜRECİ DEVAM ETTİRİLİYOR"-

OVP'nin yayınlanma takvimine uyulmamasını eleştiren Türeli, yaşanan bu gecikmelerin anlaşılabilir olmadığını vurguladı. Bu gecikmelerin bütçe hakkı gaspı yaşanmasına neden olduğunu dile getiren Türeli, bütçe çağrısının formaliteye dönüştüğünün altını çizdi. OVP ve Orta Vadeli Mali Plan'ın (OVMP) yayınlanma takviminde yaşanan gecikmeler nedeniyle geçen yıl hükümetin değişikliğe gittiğini hatırlatan Türeli, "OVP'yi Eylül ayının ilk haftasının sonuna, OVMP'yi de Eylül ayının 15'ine aldılar. Buna karşın AKP Hükümeti bizi şaşırtmadı. Geçmiş dönemlerdeki gecikmeleri, takvimi değiştirseler de devam ettirdiler. Bu gecikmeler nedeniyle gayri resmi bütçe süreci devam ettiriliyor. Bakanlıklar, bütçe hazırlıklarını, cari harcamalar ve yatırım harcamalarına yönelik hazırlıklarını gayri resmi olarak yapıyor. Bunları Maliye ve Kalkınma Bakanı gayri resmi olarak tartışıyor. Ancak yayınlanmıyor" diye konuştu.

-"OVP'DE TEMEL AMAÇ AYNI KALDI"-

Türeli, Türkiye'nin düşük büyüme hızına karşın 2013-2015 yıllarını kapsayan OVP'nin temel amaçlarında değişiklik olmadığını belirtti. OVP'nin içinde bulunulan yıl ile gelecek 3 yılın projeksiyonlarını ve öngörülerini ortaya koyduğuna işaret eden Türeli, "Geçen yıl çok hızlı büyüyen bir Türkiye vardı, bu yıl düşük büyüme hızına ulaşan bir ülke var. Buna karşın temel amaçlar aynı kalmış gibi görünüyor" dedi.

-"TEMEL AMAÇLAR UYUMLU DEĞİL"-

OVP'de temel amaçların uyumlu olmadığını, belli çelişkiler taşıdığını söyleyen Türeli, "OVP'de potansiyel büyüme hızına ulaşılması hedefleniyor. Bu ne demek? Türkiye ekonomisinin orta uzun dönem potansiyel büyüme hızı yüzde 4.5, yüzde 5 düzeyinde kabul ediliyor. Birçok araştırma bunu ortaya koymuştur. Bir taraftan da Türkiye'nin 2023 yılı hedefler var. Kişi başına milli gelirin 25 bin dolar olması öngörülüyor. Yüzde 4.5-5 büyüme hızlarının Türkiye ekonomisini ileriye götürmesi mümkün değil. Bir de rakipleriniz var; Çin, Hindistan gibi hızlı büyüyen gelişmekte olan ülkeler. Onların sizden daha yüksek büyüdüğünü düşündüğünüz zaman, yüzde 4-5 büyümeye odaklanmanın anlamı yok. Potansiyel büyüme hızını artıracak, yukarıya çıkaracak önlemler lazım. Bunlar da OVP'de yok" şeklinde konuştu.

-"CARİ İŞLEMLER AÇIĞININ DÜŞÜRÜLMESİ TEMENNİ GİBİ"-

Türeli, cari işlemler açığının daha da azaltılması hedefinin anlaşılır olmadığını, bunun bir temenni gibi olduğunu söyledi. Türkiye ekonomisinin büyüme ve ihracat yapısının "ara malı ithalatına' ciddi anlamda bağımlılığı olduğunu belirten Türeli "Ekonomi büyüdüğü zaman, ithalat artışında ciddi bir patlama meydana geliyor. Onun sonucunda cari işlemler açığı artıyor. Hem ülkeyi potansiyel büyüme hızına ulaştıracaksınız, hem de cari işlemler açığını azaltacaksınız! İçinde bulunduğumuz yılda cari açıkta yaşanan azalma ekonomideki yavaşlamaya dayalı. Cari açığı daha da azaltmak elbette mümkün. Ancak bunun için çok ciddi yapısal tedbirlere ihtiyaç var. Üretim ve ihracat yapısının ara malı ithalatına olan bağımlılığını azaltmak lazım. Buna ilişkin politikalar ve adımları olmalı. Ne yazık ki OVP'de somut politikalar gözükmüyor" ifadelerini kullandı.

-"ZAMLARIN ENFLASYON ÜZERİNDE ETKİSİ OLACAK"-

OVP'de program döneminde enflasyonu düşürme hedefinin yer aldığını dile getiren Türeli, 2012 yılı için yüzde 5.2 olan enflasyon tahmininin yüzde 7.4'e çıkarıldığını vurguladı. Talebin hemen hemen durgun olması, yurt içi talebin negatif seviyelerde bulunmasına karşın enflasyonun yüksek olduğunun altını çizen Türeli, enflasyonda maliyetler yönünden gelen ciddi bir artış olduğunu, yapılan zamların da enflasyon üzerinde etkisi olacağını kaydetti. "Enflasyon zaten bir neden değil bir sonuç. O nedenle bir şeylerin ters gittiğini gösteriyor" diyen Türeli, OVP'de enflasyonun 2013 yılında yüzde 5.3'e, 2014 ve 2015 yıllarında yüzde 5'e inmesinin öngörüldüğünü, ancak bunun nasıl yapılacağına yer verilmediğini ifade etti.

-"BÜTÇE İSTİKRARI GERÇEKÇİ DEĞİL"-

Türeli, hükümetin en çok övündüğü bütçe istikrarının da çok gerçekçi olmadığının altını çizdi. Dolaylı vergi gelirlerinin azalmasının ciddi anlamda bütçe açığını artırdığını kaydeden Türeli, OVP'de 2012 yılı için öngörülen bütçe açığı tahminin 21.1 milyar TL'den 33.5 milyar TL'ye çıkarıldığını vurguladı. Hükümetin ÖTV artışlarıyla, zamlarla bütçe açığını azaltma yoluna gittiğini ifade eden Türeli, ancak mali disiplini sağlamak adına atılan bu adımların bütün diğer dengeleri bozacağını bildirdi. Hükümetin, içinde bulunulan durumu doğru tespit edemediğini belirten Türeli, "Genel geçer tedbirler alınıyor. İçinde bulunduğumuz durumu, dünya ekonomisindeki gelişmelerin hassasiyetini, kendine özgünlüğünü ortaya koyan bir yaklaşım gözükmüyor" eleştirisinde bulundu.

-"YÜZDE 3.2 BÜYÜME HEDEFİNİN YAKALANMASI MÜMKÜN GÖZÜKMÜYOR"-

Türeli, 2012 yılına ilişkin tahminlerin çok gerçekçi gözükmediğini söyledi. Türkiye ekonomisinin yüzde 3.2'lik büyüme hedefinin tutturulmasının mümkün gözükmediğini dile getiren Türeli, "Yurt içi talepte çok ciddi bir daralma görülüyor. Özel sektörde, özel tüketimde özel sabit sermaye yatırımlarında müthiş bir daralma söz konusu. Büyümenin kaynakları açısından bakıldığında müthiş bir sapma var. Çünkü büyümenin tamamen yurtiçi talepten kaynaklanması öngörülürken, şu anda özel sektörün hiçbir etkisinin olmadığı, büyümenin mal ve hizmet ihracatından geldiğini görüyoruz. O yüzden de burada ciddi sıkıntı oluyor. İhracattaki artış problemli gözüküyor. Özellikle altın ihracatında çok ciddi artış var. İhracat rakamlarının şişirilme ve suni olduğunu düşünüyoruz. Aslında ilk yarıdaki Türkiye ekonomisinin büyümesini belki sonrasında düzeltilecek bunu bilemiyoruz ama düzeltme ihtiyacı var. Şu anda sıfırlara yakın seviyelerde olduğunu görüyoruz" ifadelerini kullandı.

-"3. ÇEYREK DAHA KÖTÜ OLACAK"-

2012 yılının ikinci çeyreğinde birinci çeyreğe göre daha kötü performans gösterildiğini belirten Türeli, üçüncü çeyreğin daha da kötü olacağını vurguladı. Türeli, "Sanayi Üretim Endeksi Ağustos ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1.5 oranında geriledi. Temmuz ayı sanayi üretimi rakamları aşağı yönlü revize edildi. Bu açıdan üçüncü çeyrek, ikinci çeyrekten de kötü gözüküyor. Dördüncü çeyrekte de bir artış gözükmüyor" dedi. - Ankara