Cef'te "Finansal Piyasaların Geleceği" Tartışıldı

TAV Havalimanları Yönetim Kurulu Üyesi ve İcra Kurulu Başkanı Mustafa Sani Şener, "Türkiye havacılıkta zamanı yakaladı. Dünyadaki büyümeye oranla, dünyadaki ilk havalimanı özelleştirmesini yapan ülke konumunda Türkiye. Bizden önce 2-3 havalimanı vardı, onlar da halka arz edilmişti. Türkiye'de ilk özelleştirme ve havada da liberalleşme yapıldı." dedi.

Sabancı Üniversitesi bünyesinde kurulan Finansal Mükemmeliyet Merkezi (Center of Excellence in Finance-CEF) tarafından Akbank'ın desteğiyle düzenlenen "Gelişmiş ve Gelişmekte olan Ekonomiler: Finans Piyasalarının Geleceği" konulu konferans bugün İstanbul'da gerçekleştirildi.

Etkinliğin öğleden sonraki bölümünde, moderatörlüğünü Akbank Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdürü Hakan Binbaşgil'in yaptığı panelde, Deutsche Bank Yönetim Kurulu eski üyesi Dr. Josef Ackermann, JP Morgan Securities Yönetim Kurulu Başkanı Winfried Bischoff ve İngiliz Ticaret ve Yatırım eski Bakanı Stephen Green küresel finans piyasalarının geleceğini konuştu.

Green, İngiltere'de 23 Haziran'da yapılacak AB referandumunun sonucunun finansal piyasalara olası etkilerini değerlendirdiği konuşmasında, "Sonucu tahmin edemeyeceğim. İngiltere'de çok hararetli tartışılan bir konu. Aslında gayet aşikar olan bir şey var ki, piyasalar genelde belirsizliği sevmez. Bu bir kuraldır. Bu da belirsizlik oluşturan bir durum. Sterlin iniş çıkış izliyor. Net şekilde piyasaların belirsizlik tepkisi izleniyor. Belirsizlik devam ettiği sürece para değer kaybedecek." dedi.

Durumdan sadece İngiltere'nin değil, birçok piyasanın etkilendiğine işaret eden Green, kararı "İngilizlerin on yıllardır alması gereken en önemli karar, AB'nin de on yıllardır yaşadığı en önemli olay" diye yorumladı.

Geçen sene data trafiği Türkiye'de yüzde 88 arttı

Moderatörlüğünü Sabancı Üniversitesi Finans Kürsü Başkanı Prof. Dr. Özgür Demirtaş'ın yaptığı "Türk Özel Sektörü ve Yeni Dönem" panelinde de, Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkanı Gökhan Öğüt, TAV Havalimanları Yönetim Kurulu Üyesi ve İcra Kurulu Başkanı Mustafa Sani Şener ve Shell & Turcas Petrol A.Ş CEO'su Felix Faber Türkiye piyasasının bugünü ve yarınını tartıştı.

Öğüt, küresel anlamda ekonomide zor günlerden geçilirken, telekomünikasyon sektörünün büyük bir büyümeden geçtiğine işaret ederek, şunları söyledi:

"Geçen sene Türkiye'de yüzde 4 GDP büyümemiz vardı. Biz toplam telekom sektörü olarak yüzde 18'e yakın büyüdük. Telekom sektörü Türkiye'de ve dünyada büyüyor. Bu sadece tesadüf değil. Arkasındaki en büyük büyüme kaynağı data ve veri gelirleri. Gittikçe artan bir data ve veri talebi var. 2008 yılında 6 milyon birey Türkiye'de geniş banta ulaşıyordu, 2015 sonu itibariyle yaklaşık 49 milyon abonelik var. Bunların büyük kısmı mobil. Kullanım oranları da çok hızlı artıyor. Geçen sene data trafiği Türkiye'de yüzde 88 arttı.

Telekom sektörü tüm dünyadaki dijitalleşmeyi gerçekleştiren bağlantıyı sağlayan sektör. Önce biz değişiyoruz, bir yandan da birlikte çalıştığımız sektörleri de dijitalleşme yolunda çok büyük adımlar atıyoruz."

Büyümeyle birlikte telekom sektörünün yatırımlarının da arttığına dikkati çeken Öğüt, sadece geçen yıl sektörün 17,3 milyar liralık yatırım yaptığına işaret ederek, "Geçen sene 4,5G ihalesi yapıldı, çok özel bir yıldı. Ama bu özel yıllar artık 3-4 yılda bir gelmeye başladı, bundan sonra da devam edecek." dedi.

Öğüt, sektör büyümesinin beraberinde çok büyük yatırım gerektiğine vurgu yaparak, hala daha internete erişmesi gereken büyük bir birey topluluğu olduğunu, sektörün bu yönde adımlarını attığını ve atmaya da devam edeceğini söyledi.

Talebin karşılanması için Türkiye'nin fiber otobanlarına ihtiyacının olduğunu belirten Öğüt, "Önümüzdeki dönemde de Türkiye'yi ve tüm dünyayı çok yatırım yoğun bir dönem bekliyor. Finans sektörü ile olan ilişkimiz burada, özellikle bu altyapı yatırımlarında. Altyapı yatırım ihtiyacı dijitalleşme ile birlikte hızlanarak artmaya devam ediyor. Burada birlikte çalışmamız gerekiyor." diye konuştu.

-"Türkiye havacılıkta zamanı yakaladı"

TAV Havalimanları Yönetim Kurulu Üyesi ve İcra Kurulu Başkanı Mustafa Sani Şener de 2000 yılında bu işe başladıklarında Türkiye'deki yolcu sayısının 33 milyon olduğunu, bunun 182 milyona çıktığını aktardı.

Sektördeki uçuşa eğilim rasyosundan bahseden Şener, konuşmasına şöyle devam etti:

"Bir ülkede uçan yolcular bölü ülke nüfusu. 2000 yılında toplam yolcu 33 milyondu, nüfus 68 milyondu, bahsettiğim oran 0,49 gibi bir rakamdı. Şimdi uçan yolcu 182 milyon, ülke nüfusu 78, rakam 2 küsura geldi. ABD'de bu rakam 4,5, Çin'de hala 0,30. Demek ki Çin'de çok büyük büyüme olacak. Türkiye havacılıkta zamanı yakaladı. Dünyadaki büyümeye oranla, dünyadaki ilk havalimanı özelleştirmesini yapan ülke konumunda Türkiye. Bizden önce 2-3 havalimanı vardı, onlar da halka arz edilmişti. Türkiye'de ilk özelleştirme ve havada da liberalleşme yapıldı. Bu sayede ciddi bir büyüme yaşandı. Motorumuz yolcu. Yolcu arttığı sürece bizim ekonomimiz sürdürülebilir şekilde gider. Türkiye'de 90 ve 2000 yılları arasında küreselleşmeyi yakalayamayan koalisyon hükümetlerinin sonucunda, 2000'de bir tek parti hükümetiyle büyük bir büyümeyi yakaladık. Ama ne olursa olsun alçak dallardaki elmaları topladık, bundan sonra elmalar biraz üst dallarda."

Şener, bundan sonra teknoloji ve üretim ağırlıklı bir ekonomiye geçilmesi durumunda Türkiye'de ekonominin sürdürülebilirliği yakalayacağının altını çizerek, altyapı yatırımlarının önemli olduğunu ama ekonominin sadece altyapı yatırımları ile sonsuza kadar götürülemeyeceğini söyledi.

Finansal sektörle reel sektörün bir araya gelme durumuna kendi şirketlerinden örnek veren Şener, TAV'ın IT şirketinden bahsederek, finans ve piyasa bilgisinin orada nasıl harmanlandığını anlattı.

Halka arz sürecinde yaşadıklarını katılımcılarla paylaşan Şener, süreçte finansçılarla ortak paydada buluşabilmelerin önemine değindi. Halka arz sürecinde alınan paraları da yatırımda kullandıklarını aktaran, iki sektör arasındaki birbirini anlama durumunun ne kadar önemli olduğu konusunda değerlendirmelerde bulunarak, reel sektör ile finans sektörünün daha fazla bir araya gelmesi gerektiğini sözlerine ekledi.