Bolu'daki Endemik Türler Koruma Altında

ZAFER GÖDER - Bolu Belediyesi ile Abant İzzet Baysal Üniversitesince (AİBÜ) yürütülen proje kapsamında, 4'ü sadece kentte yetişmek üzere Türkiye'ye ait 75 endemik bitki türü koruma altına alındı.

AİBÜ Biyoloji Bölümü ile Bolu Belediyesi Park ve Bahçeler Müdürlüğü yetkilileri, geçen yıl imzalanan "Bolu İlinin Endemik Bitkilerinin Tespiti ve Endemik Bitkiler Gen Bahçesi Projesi" protokolünün ardından çalışma başlattı.

Çalışmalar sonucunda, sadece kentte bulunan Abant çiğdemi, alaçiğdem, kartal kangalı ve Bolu aslanpençesi adlı endemik türlerin tohumu bulunarak, koruma altına alındı.

Bunun yanı sıra Türkiye'de yetişen ve Bolu'da da dağılım gösteren toplam 140 endemik bitkinin korunması için çalışma yapılıyor. Bu kapsamda, Bolu'nun 4 endemik bitkisinin yanında Türkiye'ye ait 71 türe de ulaşıldı.

Koruma altına alınan bu bitkiler, aynı zamanda kurutularak ya da soğan ve tohumları alınarak AİBÜ bünyesindeki bitki müzesinde gelecek nesillere aktarılacak.

AİBÜ Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. İsmail Eker, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bir yıldan fazla süredir ilin endemik bitkilerinin toplanması ve gen bahçesi oluşturulması çalışmasını yürüttüklerini söyledi.

Proje kapsamında önce gen bahçesi oluşturacaklarını, daha sonra da halkın bilinçlenmesi amacıyla kitap hazırlayacaklarını ifade eden Eker, "Bolu'daki endemik bitkileri toplamaya çalışıyoruz. İlk yıl 75 civarında endemik ve nadir bitki belirledik. Endemiklerin yanı sıra 80 civarında geofit (soğanlı) bitkiyi de Bolu Belediyesi bünyesindeki endemik bitkiler ve geofit merkezine taşıdık." dedi.

Arazide buldukları bitkilerin fotoğraflarını çekerek, görsel arşiv oluşturduklarını vurgulayan Eker, "Bunlar, nadir, biraz daha zor ulaşılan bitkiler. Bunları toplamak ayrı bir efor gerektiriyor. Topladığımız 75 bitkiyi, 2 bine yakın bitki içinden belirledik." dedi.

Ceviz ağacı büyüklüğünde asırlık fındık

Belediye Başkanı Alaaddin Yılmaz ise ?Bolu'nun coğrafyası içinde bulunan her şeyin araştırılması için çalıştıklarını söyledi.

Endemik bir bahçe oluşturduklarını belirten Yılmaz, "Bitkilerimizi burada kollamaya çalışıyoruz. Burası, yarın hiçbir yerde yaşamayan bitkilerin genlerini muhafaza ettiğimiz bir yer haline gelecek. Çiçeğimizden böceğimize, hayvanımızdan ağacımıza ne varsa tamamının gen bahçesi olarak muhafazasıyla ilgili çalışma yapıyoruz." diye konuştu.

Geçmişte Bolu'nun köylerinde yetiştiği halde şimdi bulunamayan bazı bitkilere de sahip çıktıklarını anlatan Yılmaz, şunları kaydetti:

"Şu an artık ekonomik ömrü olmayan bazı bitki, elma ve ahlatlarımız var. Çitemik bitkimiz var. Hatta değişik armut çeşitlerimiz var. Bunların da yok olmaya yüz tuttuğunu görünce burada muhafaza etmeye başladık. Asıl bir de dağ fındığımız var. Fındık denilince çalı akla geliyor. Bizim dağ fındığımız, ceviz ağacı gibi devasa ve 200-300 yıl yaşayabilen ağaçlar. Şu an burada da onların üretimini yapıyoruz."

Türkiye'deki bütün belediyelerin bu tür çalışmalar yapması gerektiğine değinen Yılmaz, "Burada üniversitedeki hocaların çalışmalarını incelediğimde şaşırıyorum. Bizim üzerine basıp geçtiğimiz bir çiçeğin veya otun üzerinde ısrarla duruyorlar. Bu da bizi sevindiriyor." ifadelerini kullandı.

Bolu Belediyesi Park ve Bahçeler Müdürü Aylin Aydın da daha fazla endemik türü merkeze getirmeye çalıştıklarını söyledi.

Bu türlerin koruma altına alınmasının çok önemli olduğuna dikkati çeken Aydın, "Bunları ileride çocuklarımıza göstermek zorundayız. Teknolojinin geliştiği dönemimizde bazı değerlerimizi koruma altına almak zorundayız." değerlendirmesinde bulundu.