Bankaların Kredileri Tarıma Aktı

MURAT BİRİNCİ - Bankacılık sektörünün tarım alanında kullandırdığı kredi miktarı bu yılın ağustos sonu itibarıyla geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 21,7 artarak 82 milyar lirayı aştı.

Türk bankacılık sektörü her alanda olduğu gibi tarım sektörüne de özel kredi paketleri ile desteğini sürdürüyor. Son 10 yılda bankacılık sektörü "tarım bankacılığı" ile 3 milyon çiftçiyi barındıran tarım sektörüne kredi musluklarını aştı.

Gıda maddesi ihtiyacının karşılanmasından sanayi sektörüne ham madde sağlamasına kadar bir çok alanda kritik öneme sahip tarım sektörü, sulama sistemi ekipmanları, tohum, ekip-biçme araçları, tohum, fide, gübre, arsa/tarla alımı ile sera kurulumu gibi faaliyetler için nakde ihtiyaç duyuyor.

Bankalar çiftçilere hasat dönemi ödemeli, yılda bir ödemeli gibi esnek şartlarda kredi ile ekipman, akaryakıt ve yem alımı için özel tarım kartları imkanı sunarken, ücretsiz eğitim ve danışmanlık hizmeti de veriyor.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre bankalar 2010 yılında tarım sektörüne 22,5 milyar lira kredi desteği verirken, geçen yıl bu tutar 72 milyar liraya yaklaştı.

Geçen yılın ağustos sonu itibarıyla 68 milyar lira olan kredi bakiyesi, bu yılın aynı döneminde yüzde 21,7'lik artışla 82 milyar 858 milyon lira oldu.

Tarım sektörüne verilen destekle ilgili AA muhabirine değerlendirmede bulunan banka yöneticileri, tarıma hem kredi hem de eğitim ve danışmanlık hizmetleri olarak desteklerini sürdüreceklerini bildirdi.

"Şubelerimizi köye taşıdık"

AA muhabirine konuya ilişkin açıklamalarda bulunan Deni·zBank Tarım Bankacılığı Grubu Genel Müdür Yardımcısı Burak Koçak, 11 milyar TL'yi aşan tarım kredisi bakiyesi ve 1 milyonu aşan çiftçi müşterisi ile yüzde 12'nin üzerinde pazar payına sahip olduklarını belirtti.

Özel bankalar arasında da yüzde 41 payla birinci sırada yer aldıkları bilgisini veren Koçak, "Yurdumuzun her köşesinde 325 tarım şubemiz, 700 kişilik çoğunluğu ziraat mühendislerinden oluşan, çiftçi ile aynı dili konuşan saha kadromuz ile tarım bankacılığı hizmeti veriyoruz. Saha ekiplerimiz ile üreticilerimizi yerinde, işletmelerinde ziyaret ediyor, bire bir ilişki kurarak finansal ihtiyaçlarını tespit ediyor, başka bir deyişle, tarımsal bankacılık hizmetini üreticimizin ayağına götürüyoruz." dedi.

Koçak, üreticilerin daha hızlı ve kolay bankacılık hizmeti alması için saha ekibinin tabletleri üreticileri yerlerinde, tarlalarında ziyaret ederek şubeyi köye taşıdıklarını söyledi.

Bununla birlikte çiftçilerin bir SMS ile kredi başvurusunda bulunabildiğini ifade eden Koçak, "Tarım alanındaki inovatif çözümlerimizden bir diğeri olan üreticilerimize özel tasarladığımız 'Deniz'den Toprağa' Facebook sayfamız ile hedefimiz, üreticimizin finansal okur yazarlığını artırmak ve tarımsal danışmanlık yapmak. Çiftçimizin ürünlerini daha verimli yetiştirmeleri için tarımsal danışmanlık, hava durumu bilgileri, hibe ve destek haberleri, hasat zamanlarında ürün fiyatları ile ilgili bilgilendirme yapıyoruz." diye konuştu.

Koçak, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile yürüttükleri projelerle tarımın her alanında var olduklarını ve destek verdiklerini belirtti.

Bu projeler kapsamında 5 bin köye 500 bin kitap götürdüklerini anlatan Koçak, 2009'dan bu yana aralıksız yapılan ve bu yıl 9'uncusu düzenlenen "Tarım ve İnsan" konulu fotoğraf yarışmasıyla 9 yılda toplam 4 bin 850 katılımcının 21 bin 223 eserle yarışmaya katıldığını ve 150 eserin ödüllendirilip bin 156 eserin sergileme almaya hak kazandığını dile getirdi.

Burak Koçak, ayrıca başarılı çiftçi ailelerin çocuklarına TED işbirliği ile eğitim bursu sağladıklarını sözlerine ekledi.

"Tohum şubeleri sayısı 21'e ulaştı"

Türk Ekonomi Bankası (TEB) KOBİ Bankacılığı Kıdemli Genel Müdür Yardımcısı ve Genel Müdür Vekili Turgut Boz da 2007'den bu yana tarım bankacılığı alanında sundukları ürün ve hizmetlerle hem ülke tarımının gelişmesi hem de üreticilere destek olmak için çalıştıklarını söyledi.

Üreticilerin temel girdilerinin temininde çok önemli bir rol oynayan ve avantajlı ödeme şartları sağlayan TEB Harman Kart ürünü ile üreticilerin mazot, gübre, zirai ilaç, tohum, fide ve yem gibi ihtiyaçlarını kolayca temin edebildiğini belirten Boz, "Üreticiler alışverişleri ve nakit çekim işlemleri sonrasında geri ödemelerini hasat vadelerine uygun olarak yapabiliyor. Ayrıca, anlaşmalı üye iş yerlerinden yaptıkları alışverişlerde faizsiz dönem avantajlarından faydalanabiliyorlar." dedi.

Boz, "Danışman Banka" anlayışıyla il il gezerek düzenledikleri TEB Tarım Buluşmaları ile tarım üreticilerinin işletmelerini nasıl daha verimli hale getirebileceklerinin ipuçlarını verdiklerini, yerel örgüt ve STK'larla da iş birliği yaparak tarım sektörünün sorunlarını masaya yatırdıklarını ifade etti.

TEB KOBİ TV'de tarım sektörü çalışanları ve üreticilere yönelik sektörel güncel haberler yayını yapıldığını anlatan Boz, "2014 yılında tarım bankacılığı alanındaki çalışmalarımızı bir adım öteye taşıyarak sektöre özel yeni bir şube konsepti oluşturduk. Tarım üreticilerine hizmet vermek üzere ilkini Manisa'nın Sarıgöl ilçesinde açtığımız 'Tohum Şubeleri' sayısı 21'e ulaştı. Bu şubelerde, üreticilerin ihtiyaç duyduğu bankacılık hizmetlerini çoğunluğu ziraat mühendisi olan, sektörü yakından tanıyan, üreticilerin ihtiyaçlarını bilen, deneyimli bir kadro ve şube kapasitesiyle sunuyoruz." şeklinde konuştu.

"Geri ödemesiz dönem avantajı sunuyoruz"

Akbank KOBİ Bankacılığı'ndan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Bülent Oğuz ise banka olarak tarım sektörünün ihtiyaçlarını ve sezonluk nakit akışlarını göz önünde bulundurarak hazırladıkları bankacılık ürünleri ve sigorta hizmetleri ile karşıladıklarını söyledi.

Üreticilerin tohum, gübre, ilaç, sulama ve işçilik maliyetlerinin karşılanmasına yönelik "Ürün Ön Finansman Kredisi"ni sunduklarını belirten Oğuz, bunu yaparken de ürün hasat dönemine bağlı olarak geri ödemesiz dönem avantajı ile vade sonunda ana para ve faiz ödeme imkanı sağladıklarını bildirdi.

Oğuz, sulama ekipmanı temini için 36 ay vadeli "Damla Sulama Kredisi", sera kurulumu ve mevcut seralarının bakımı ya da genişletilmesi için "Sera Kredisi", hisseli arsa ve yeni tarla alımları için de 84 aya kadar vadeli "Arsa-Bahçe-Tarla Alım Kredisi" sunduklarını dile getirdi.

Sıfır km ve ikinci el traktör alımları için "Traktör Kredisi", yine 0 km ve ikinci el ticari araç ihtiyaçları için "Ticari Araç Kredisi" ile uygun koşullarda finansman desteği sağladıklarını anlatan Oğuz, sıfır km ve ikinci el traktör ve ticari araçlarda 60 aya kadar vade imkanı bulunduğunu belirtti.

Oğuz, şunları kaydetti:

"Ayrıca üreticiler 'Damla Sulama Kredisi', 'Sera Kredisi', 'Arsa-Bahçe-Tarla Alım Kredisi', 'Traktör Kredisi' ve 'Ticari Araç Kredisi' ürünlerinden aylık eşit taksitler halinde veya mahsul döneminde geri ödeme seçeneği ile yararlanabiliyorlar.

Bunlara ilave olarak sözleşmeli tarım finansmanı kapsamında, firmalar ile sözleşme yaparak üreticilere, gübre, ilaç, mazot, sulama, işçilik gibi maliyetlerini karşılamaları için kolaylık sağlıyoruz. Diğer taraftan çiftçilerimiz bireysel konut ve hususi taşıt alımları için de hasat ödemeli kredi seçeneklerimizden yararlanabiliyor.

TARSİM Tarım Sigortası'nı şubelerimizden yaptıranlar ürünlerini fırtına, hortum, yangın, deprem, heyelan, sel ve su baskını gibi doğal risklere karşı da koruyabiliyorlar."

Bülent Oğuz, müşterilere anlaşmalı üye iş yerlerinden alacakları mazot, gübre, ilaç, fide, tohum gibi tarımsal ihtiyaçlarının ödemesini hasat zamanı ellerine para geçtiğinde yapabilmelerini sağlayan "Akbank Tarım Kart"ı da kullanımlarına sunduklarını ifade etti.

"Kredi bakiyemiz 3 milyar TL'ye yaklaştı"

İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı Mehmet Şencan da tarım bankacılığı alanında sürdürülebilir büyüme kavramı çerçevesindeki stratejileriyle sistematik bir yapıyı hayata geçirdiklerini belirtti.

Kredi Kayıt Bürosu (KKB) tarafından hizmete sunulan Tarım Kredileri Değerlendirme Sistemi (TARDES) ve Tarım Bilgi Sistemi Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) sorgulama hizmeti uygulamaları tüm şubelerde kullanılabildiğini ifade eden Şencan, bu uygulamalar sayesinde, tarım kredi taleplerinin en doğru şekilde değerlendirilmesini ve sonuçlandırılmasını sağladıklarını dile getirdi.

Şencan, TARDES'in ortaya koyduğu değerlendirmelerin güncelliği adına KKB ile koordineli çalışmalar yürüttüklerini, TARDES'teki geliştirmelerle birlikte bankanın ürün ve hizmetlerine de yenilikler katmaya devam ettiklerini söyledi.

Üreticilerin ihtiyaçlarını karşılamak için sözleşmeli üretimin finansmanı gibi özellikli uygulamalar, hibe destekleri içeren tarım ve kırsal kalkınmayı destekleme (IPARD) kredileri ve üreticilere uygun koşullarla sunulan yurt dışı kaynaklı krediler ile de sektörü desteklemeye sürdürdüklerini anlatan Şencan, "2017 yılının ilk 6 aylık döneminde, tarım sektörüne kullandırılan nakdi kredi bakiyemiz 3 milyar TL seviyesine yaklaştı." dedi.

"Tarıma 20'dan fazla finansal ürün sunuyoruz"

Garanti Bankası KOBİ Bankacılığından Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Cemal Onaran da Garanti olarak 2007 yılından bu yana, kalkınma plan ve programlarıyla uyumlu olacak şekilde tarladan sofraya tarımsal faaliyetin her aşamasında ve sektörün her kesimine yönelik finansal destek sağladıklarını söyledi.

Tarımsal işletmelerin finansmanında, üretim süreci ve sonrasına yönelik ürün ve hizmetler sunduklarını belirten Onaran, bu çerçevede, işletmelerin nakit akışını dikkate alarak hasat dönemi ödemelerini gerçekleştirebilecekleri, 12 aydan 60 aya varan vadelerle "Tarım Sektör Paketi" kapsamında çiftçilere ve tarımsal işletmelere sundukları 20'den fazla finansal ürünleri bulunduklarını aktardı.

Onaran, "Çiftçiye Mortgage Ürünü" ile 120 aya kadar yine hasat dönemlerinde ödemelerini yapabilecekleri konut kredisi fırsatı sunduklarını ifade etti.

Sektördeki gelişmeleri yakından takip ettiklerini ve desteklerini 2014'te Merkezi Kayıt Kuruluşu nezdinde oluşturulan Elektronik Ürün Senedi (ELÜS) üzerinden sürdürdüklerini anlatan Onaran, şöyle devam etti:

"Bu kapsamda, çiftçi, tüccar ve sanayicilere, lisanslı depolara koydukları ürün karşılığında kredi kullandırmaya başlayan ilk bankayız. Tarım sektöründe yenilikçi bir ürün olan uygulamada öncü rol üstlenerek ELÜS kredisi kullandırıyoruz. Bunun yanında, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) ile her yıl yenilediğimiz sözleşme çerçevesinde, TMO depolarına bıraktıkları ürünler için düzenlenen makbuz senetleri karşılığında, üreticilere TMO Makbuz Senedi Kredisi kullandırıyoruz.

Her kampanya döneminde TMO'nun ürün alım bedeli ödemeleri, TMO kontör kartları aracılığıyla Garanti Bankası şubelerinden yapılabiliyor. Kart sahiplerinin Garanti'deki hesaplarına bağlı olarak talep edecekleri TMO Kart'la, ürün bedelleri, hesaplara otomatik yatıyor. Kart sahipleri ürün bedellerini TMO alım politikaları çerçevesinde 10 ila 20 gün erken alma imkanına sahip oluyor. TMO Kart'la, Garanti Paramatik ve anlaşmalı ATM'lerden nakit çekilebiliyor, alışveriş yapılabiliyor, kazanılan bonuslarla Bonus üyesi işyerlerinde bedava alışveriş yapılabiliyor."

Onaran, finansal desteklerin yanı sıra, üretim sırasında çiftçilerin karşılaşabileceği risklere karşı, Eureko Sigorta tarafından devlet destekli tarım sigortası hizmetini de sunduklarını dile getirdi.

"Tarım kredilerimiz yüzde 40'ın üzerinde büyüdü"

QNB Finansbank Bireysel Bankacılık, KOBI Bankacılığı ve Finansal Kurumlar Genel Müdür Yardımcısı Erkin Aydın ise tarım bankacılığında kredi hacimlerini her geçen gün arttığını ve eylül sonu itibarıyla 2016 yıl sonuna göre tarım kredilerinin yüzde 40'ın üzerinde büyüdüğünü belirtti.

Çiftçilerin üretim dönem ve özelliklerine uygun çok esnek planlar sundukları ifade eden Aydın, "Oluşturduğumuz dinamik yapı ile bitkisel üretim, hayvancılık, su ürünleri, tavukçuluk, seracılık alanlarında üretime özel 32 farklı kredi ürününü müşterilerimizle buluşturuyoruz. Elbette hizmetlerimiz bu alanlarla sınırlı değil; tarla alımı, traktör ve pick-up alımı, komple tesis yatırımları, modern basınçlı sulama yatırımları ve arıcılık destek verdiğimiz diğer alanlardan.

Tarım ve hayvancılık sektörüne verdiğimiz desteğin asıl amacı; işletmelerimizin uluslararası normlara uygun üretim tesisi haline gelerek rekabet güçlerini artırmaları. Bu kapsamanda 'Projeli Yatırım Kredileri' önem verdiğimiz alanlardan biri haline geliyor. Bu sayede işletmelerin ölçek ekonomisine uygun hale gelmesine ve daha verimli çalışan tarımsal işletmeler haline dönüştürülmesine de destek olmuş oluyoruz." şeklinde konuştu.

Aydın, tarım sektöründe karşılaşılan olası risklere karşı güvence oluşturan sigorta ürünlerinin başında devlet destekli TARSİM Sigortası geldiğini ve TARSİM Sigortası primlerinin yüzde 50'sinin devlet tarafından karşılandığını aktardı.

Bunun yanı sıra bankanın Ferdi Kaza Sigortası, Traktör Kasko Sigortası gibi çeşitli ürünlerinin de bulunduğunu bildiren Aydın, tarım ve hayvancılık sektörüne verdikleri desteğin sadece kredi ve sigorta imkanları ile sınırlı olmadığını belirtti.

Aydın, dokuz bölgede konumlandırdıkları tarım danışmanlarının müşterilere bire bir hizmet verdiklerini, finansal hizmetlerin yanı sıra çeşitli eğitim projeleriyle de üreticinin yanında yer aldıklarını söyledi.

QNB Finansbank'ın Güneydoğu Avrupa için Avrupa Fonu (EFSE) ve Frankfurt Okulu ile sürdürdükleri Tarımsal Okuryazarlık Sosyal Sorumluluk Projesi'nde ikinci dönemin başladığını ifade eden Aydın, proje kapsamında çiftçilere finansal bilgilerin yanı sıra sulama teknolojileri, kuraklık riski, hayvancılık gibi tarım başlıklarında eğitim verildiğini sözlerine ekledi.

Dönemler itibarıyla tarım sektörüne kullandırılan toplam nakdi kredi tutarı şöyle (bin TL)