Ballı İhracattan Tatlı Gelir

MUSTAFA ÇALKAYA - Türk balı geçen yıl ABD ve Almanya başta olmak üzere 48 ülkede ağızları tatlandırdı. Son 5 yılda ise dünyanın dört bir yanına yaklaşık 26 bin ton bal ihraç edilerek, karşılığında 95,3 milyon dolar gelir sağlandı.

AA muhabirinin, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerinden yaptığı derlemeye göre, geçen yıl 7 milyon 991 bin 71 kovanla 659 köyde bal üretimi yapıldı. Toplanan bal miktarı 114 bin 471 tona ulaşırken, bu rakam son 5 yılın en yüksek üretim miktarı olarak kayıtlara geçti.

Geçen yıl ABD ve Almanya başta olmak üzere 48 ülkeye bal ihracatı yapıldı. Yurt dışına gönderilen süzme ve petek bal miktarı 6 bin 448 tonu buldu. Bu satışlardan 23 milyon 384 bin 580 dolar gelir elde edildi.

2016 yılında üretim 105 bin 727 ton olurken, 14 milyon 926 bin 353 dolar tutarında 3 bin 622 ton bal ihracatı yapıldı.

Balda üretim miktarı 2015'te 108 bin 128 ton oldu. Söz konusu yılda, 7 bin 192 tonla son 5 yılın en yüksek ihracat miktarına ve 25 milyon 71 bin 596 dolarla en yüksek dış satım gelirine ulaşıldı.

2014'te ise üretilen 102 bin 486 ton balın 4 bin 969 tonu ihraç edildi. Bu satıştan 18 milyon 919 bin 192 dolar gelir sağlandı.

Son 5 yılda en düşük üretim ise 94 bin 694 tonla 2013 yılında gerçekleşti. Söz konusu yılda 3 bin 563 ton bal ihraç edilerek, ülkeye 12 milyon 956 bin 479 dolar kazandırıldı.

Böylece son 5 yılda üretilen bal miktarı 525 bin 506 tonu buldu. Bunun 25 bin 794 tonu ihraç edildi. Dış satımdan sağlanan gelir bu dönemde 95 milyon 258 bin 200 dolara ulaştı.

2013-2017 döneminde ABD'ye 13 bin 268 ton, Almanya'ya 3 bin 12 ton bal ihracatı yapıldı.

Kişi başına yıllık bal tüketimi 1,3 kilogram

Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği Başkanı Ziya Şahin, Türkiye'de kişi başına yıllık bal tüketiminin son 5 yılda yüzde 10 arttığını ve geçen yıl 1,3 kilograma yükseldiğini söyledi. Şahin, AB'de kişi başına yıllık bal tüketiminin ise ortalama 0,65 kilogram olduğunu bildirdi.

Dünya çam balı üretiminin yaklaşık yüzde 92'sinin Ege Bölgesi'nde yapıldığını belirten Şahin, "Özelikle Muğla'da yoğun bir şekilde çam balı üretilmektedir. Türkiye'de ihracata konu en önemli balımız çam balıdır. Bunun yanında son yıllarda Doğu Anadolu Bölgesi'nde üretilen yüksek yayla balının da ihracatı yapılmaktadır. Başta ABD olmak üzere son 5 yılda ihracat yaptığımız ülkelerin sayısı sürekli artıyor." dedi.

Şahin, dünyada en çok bal ihraç eden ilk 5 ülkenin Çin, Arjantin, Meksika, Almanya ve Macaristan olduğunu, ithalatçı en büyük 5 ülkenin ise ABD, Almanya, Japonya, İngiltere ve Fransa olarak kaydedildiğini dile getirdi.

Türkiye'de bal ithalatının yok denecek kadar az olduğuna dikkati çeken Şahin, "Bal üreticilerine verilen destekler gözden geçirilmeli. Destek artarsa ihracat daha da yükselir. Bu da ülkemize gelir sağlar." diye konuştu.

Özellikle geçen yıl Türkiye'de yapılan Dünya Arıcılık Kongresi'nde ülke ballarının dünya vitrinine çıktığını, kalitesiyle farkındalık yarattığının görüldüğü vurgulayarak, "Ülkemizin ballarımızın önü açık, arıcılarımızın üretim süreci desteklenmelidir." değerlendirmesinde bulundu.

TÜİK verilerine göre ülkede son 5 yılda bal üretimi, ihracatı ve elde edilen gelir şöyle: