Bakan Yıldız Soruları Yanıtladı

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Soma faciası sonrasında yerli kömür üretimine devam edilmesine ilişkin, "Eğer riski sıfırlamak diye bir tercih kullansaydım, kendi üzüntümü azaltmak üzere bir tercih kullansaydım ithal kömürü tercih etmem gerekirdi. Bizim şahsi üzüntümüz, sıkıntımız, prestijimizden daha ziyade burada ülke menfaatleri önemli" dedi.

Yıldız, İstanbul'da düzenlenen Enerji Verimliliği Haftası açılışının ardından düzenlediği basın toplantısında soruları yanıtladı.

Türkiye'de karbon piyasasının oluşumu ve ticareti konusunda bir soru üzerine Yıldız, Türkiye'de hükümetin çilek tarlalarına denk gelen TANAP Projesi'nin güzergahını değiştirdiğini hatırlatarak, çevreye duyarlı gelişim öngörüldüğünü söyledi. Yıldız, karbon piyasasıyla ilgili gerekli düzenlemelerin de bu çerçevede yapılacağını aktardı.

Soma Holding'e Amasya'da verilen santral ön iznine ilişkin bir soru üzerine Yıldız, "Ön lisansla alakalı o firmanın bir girişimi olmuştu ve şartları sağladı. Biz hem o firma gibi hem de diğer yatırımcıları bu vesileyle davet ediyoruz. Bugün TBMM Enerji Komisyonu'nda Maden Kanun Tasarısı görüşülmeye başlanacak, bunu da son derece önemli görüyorum" ifadelerini kullandı.

Türkiye'nin ithal kömürden değil, istihdamı artıran yerli üretimden yana olduğunu söyleyen Yıldız, "Bizim yaptığımız işlemlerin ve girişimlerin Türkiye'deki yerli kömürü artırıp artırmadığına, onu teşvik edip etmediğine lütfen dikkat edin. Aynı şekilde bizlerin cümleleri, basın mensuplarının yaklaşımı, iktidarın, muhalefetin, STK'larla beraber o söylediğiniz cümle yerli kömüre mi katkı koyuyor yoksa ithal kömüre mi katkı koyuyor? Buna dikkat etmelisiniz" dedi.

Yıldız, ithal kömürü yerli kömüre karşı tercih etmediklerini dile getirerek, "Tabii ki kömürü ithal eden şirketler ve bunu destekleyen bir kısım yayınlar bundan hoşlanmayabilirler, ama bizim tercih ettiğimiz yapı bu. Biz yerli kömür artsın diyoruz" şeklinde konuştu.

Yerli kömür üretimine devam kararı alırken kolay bir karar vermediğini, üzüntüsünü ve prestijini bir kenara koyduğunu belirten Yıldız, şöyle devam etti:

"Soma'ya gidin şimdi orada bir anket yapın, vatandaşımıza sorun bakalım yerli kömürü üretmek istiyorlar mı istemiyorlar mı? Esnafa sorun... Orada bazı arkadaşlar bazı ifadelerinden dolayı her gittiği yerde rahatlıkla tokalaşamıyor artık.

Biz en kolay işi tercih etmiyoruz. En kolayı çayınızı, kahvenizi ısmarlarsınız, telefonun karşısına geçer ithal kömürü sipariş edersiniz. Biz bunu tercih etmiyoruz. İstihdamı artıran ve cari açığı düşüren, iş sağlığı ve iş güvenliğiyle alakalı konulara da dikkat eden bir yapı kurgulamak istiyoruz. Eğer riski sıfırlamak diye bir tercih kullansaydım, kendi üzüntümü azaltmak üzere bir tercih kullansaydım ithal kömürü tercih etmem gerekirdi. Bizim şahsi üzüntümüz, sıkıntımız, prestijimizden daha ziyade burada ülke menfaatleri önemli."

"Gazprom ve BOTAŞ 2015 yılı doğalgaz alım fiyatları için fiyatta mutabık kalamadı"

Bakan Yıldız, sokak lambalarının led sistemlere dönüşümü için yapılan çalışmalara ilişkin de panel ve diğer parçaların Türkiye'de üretilmesi şartı getireceklerini vurguladı.

Yıldız, "Biz şimdi ampulleri, armatürleri yurt dışından ithal edip de böyle bir işlem yapmak istemiyoruz. Cari açığı yıllık 600 milyon lira azaltacağız diye 3,5 - 4 milyar dolarlık bir yatırımın cari açığı artırmasına müsaade etmeyeceğiz. Yalnızca bu konuların işletmesini düşünmüyoruz, aynı zamanda yatırımını da düşünüyoruz. Yerli üreticilerin burada avantajları olacak" diye konuştu.

Türkiye'nin en fazla doğalgaz satın aldığı ülke olan Rusya'nın, ekonomik sıkıntı dolayısıyla nasıl davranacağına yönelik soruya da Yıldız, " Bu durum bizim pazarlık gücümüzü belki azaltıyor olabilir. Biz hala bir noktada mutabık kalmış değiliz. Gazprom ve BOTAŞ 2015 yılı doğalgaz alım fiyatları için fiyatta mutabık kalamadı. 2 seans görüşme yaptık, belki 3'üncüyü de bu aralar yapmamız gerekebilir" karşılığını verdi.

" Türkiye'nin alacağı doğalgazın fiyatlarının uluslararası ham petrol fiyatlarına bağlı olarak düşüşten mi finanse edileceği yoksa indirimden mi finanse edileceği konusunda bazı kişilerin tereddütleri olabilir" diyen Yıldız, Türkiye'nin çifte indirim sağlama arzusunda olduğunu aktardı.

"BOTAŞ Hazine Müsteşarlığı'na borcunu ödeyecek"

Taner Yıldız, BOTAŞ'ın Hazineye bu yıl borcunu ödeyeceğini ifade etti.

Yıldız, doğalgaz fiyatlarına ilişkin şunları söyledi:

"Şöyle düşünüyoruz; hem doğalgaz fiyatları petrole bağlı düşüyor, bundan bir indirim sağlamalıyız hem de Türkiye'ye özel bir indirimin olması lazım. Bu tabii ki pazarlıklar için önemli bir durumdur ve biz bunları 6 aylık faz farklarıyla beraber hissediyoruz. Şu anda doğalgazı hala 2008 yılı kasım ayı fiyatlarıyla satıyoruz. Yani neredeyse 45 - 50 dolarlık ham petrol varil fiyatıyla ortalama 6 yıldan bu yana sattığımızı gösterir. Yani Türkiye bu indirimi çok daha önceden ve ortalaması 6 yıl boyunca vatandaşımıza, sanayicimize aksettirmiş demektir.

Bu gözlerden biraz kaçtı, o yüzden aldığımız fiyatın altına vatandaşımıza, sanayicimize sattık. Bu bizim yaklaşık 6 milyar liralık gümrük ve KDV borcunu bu yıl içinde ödeme isteğimizi de aynı şekilde belirtir. Bunu inşallah bu yıl içinde ödeyeceğiz, BOTAŞ  olarak kendimizi Hazine'ye borçlu olarak hissediyoruz. 2014'de göstermiş oldukları toleransı inşallah 2015 yılında ödemeye çevirerek telafi etmeyi düşünüyoruz."

Yerli otomobilde hibrit mi, elektrikli mi yol ayrımı

Türkiye'nin yerli otomobil üretiminde hibrit mi, elektrikli otomobili mi teşvik edeceğine ilişkin bir soruya Yıldız, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın bu konuda Ekonomi Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı'yla yoğun bir çalışmanın içinde olduğunu söyledi.

Yıldız, şunları kaydetti:

"Biz Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı olarak elektrikten elde edilen veya hibrit sistemden elde edilen bir yerli üretim motor yapısının en büyük destekçisiyiz. Ama şu da bir o kadar önemli; bunun ticarileşmesi. Yani siz yakıttan elde edeceğiniz tasarrufu oraya yatıracağınız bir miktar yüksek fiyatla ne kadar karşılayabileceksiniz, buna bakmak lazım. Ticarileşme dediğimiz bu. Yani 30 bin liraya aldığınız aracı 300 bin liraya alırsınız ama yakıtı 10'da birine düşer. Ne kadar ekonomik karşılığı olan bir gelişmedir bunu karşılaştırmamız lazım.

Ham petrol varil fiyatlarının düşüşü bir kısım böyle geliştirmeye dönük gerek yenilenebilir enerji kaynakları gerekse hibrit sistem veya elektrikten üretimle alakalı sistemleri tehdit eden bir yapı olarak görülür. Paradoks buradadır. Tam tersi bir yapı. Yani ham petrol fiyatları ucuzladıkça bunun fizibilitesi etkilenir bu yeni gelişecek projelerden. Bizim Türkiye olarak bunlardan etkilenmememiz lazım. Yerli otomobilde yol haritamıza devam etmemiz lazım, mutlaka bu sistemi geliştirmemiz lazım, projeyi destekliyoruz."

Bakan Yıldız, fosil yakıtlara olan bağımlılığın kaldırılmasının Türkiye'ye uzun vadede avantaj sağlayabileceği yorumlarıyla ilgili olarak da "Elektriği neden elde ettiğinize bağlı. Biz ham petrol ve ürünlerini elektrik üretiminde kullanmıyoruz. Bundan 10-20 yıl önce bu belli bir orana karşılık geliyordu. Bu açıdan baktığınızda doğru bir yorum gibi görünse de, doğalgazdan elde ettiğimiz elektrik oranını da düşürmemiz lazım. Bunlar arasındaki dengeyi hep beraber doğru bir şekilde yaparak bunu kurgulamamız lazım."

Toplantıya Enerji Şartı Genel Sekreter Yardımcısı Selim Kuneralp ve Yenilenebilir Enerji Genel Müdürü Yusuf Yazar da katıldı.

- İstanbul