Bagev Başkanı Ali Çandır

Batı Akdeniz Ekonomisini Geliştirme Vakfı (BAGEV) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın oluşturduğu 2013 yılı Girişimci Bilgi Sistemi verilerine dayanarak, illerin birbirleri ile yapmış oldukları ticaret rakamlarına ilişkin değerlendirmede bulundu.

Türkiye'de yer alan 81 ilin 2013 yılında karşılıklı olarak yapmış oldukları alım ve satımdan oluşan iç ticaret rakamlarına değinen Çandır, bilanço esasına göre defter tutan vergi yükümlülerinin bildirmesiyle hesaplanan ve ayda 5 bin lirayı aşan alım-satımı kapsayan "ülke içi ticaret hacminin" yaklaşık 2,2 trilyon olduğunu belirtti. Çandır, bu ticaret hacminin yaklaşık yarısının İstanbul'a ait, büyük bir çoğunun Marmara bölgesinde yoğunlaştığını belirterek "Bunun nedeni, bölgenin sanayileşmiş ve özellikle de petrol rafinerisi ile demir çelik fabrikalarının bulunduğu illeri barındırması" dedi.

İÇ TİCARETTE FAZLA VEREN İL SAYISI SADECE 10

Türkiye'de iller arası ticarete ilişkin verilere göre, toplam 71 il ticaret açığı veriyorken, sadece 10 ilin fazla verdiğini hatırlatan Çandır, şunları söyledi: "İller arası ticarette en yüksek ticaret fazlasını 58,9 milyar lira ile Kocaeli vermekte ve bunu 42,3 milyar ticaret fazlasıyla İstanbul ve yaklaşık 12 milyar fazla ile İzmir takip etmekte. Buna karşın iller arası ticarette açık veren illerin başını 13 milyar liralık açıkla Antalya çekiyor. Ticaret açığı veren iller sıralamasında Antalya'yı önemli ölçüde açık farkıyla Adana ve Trabzon takip ediyor. Adana'nın iller arası ticarette açığı 5,9 milyar, Trabzon'un açığı 5,2 milyar lira."

BATI AKDENİZ'İN TİCARET AÇIĞI YÜKSEK

Antalya, Burdur ve Isparta'nın içinde yer aldığı Batı Akdeniz Bölgesi'nin ticaret hacmine bakıldığında, 2013 yılında bölgenin 53,6 milyar alım, 38,8 milyar satım yaptığı göze çarptığını kaydeden ve bu sonucun Batı Akdeniz'in oldukça yüksek sayılabilecek 14,8 milyar TL'lik bir ticaret açığıyla karşı karşıya olduğunu gösterdiğini söyleyen Ali Çandır, "Yani Batı Akdeniz çok alıp az satıyor. Ticaret hacmi ve açık/fazla rakamlarını iller bazında incelediğimizde ise Antalya'nın, hem bölgede hem ülkede en fazla ticaret açığı veren il olduğu sonucuyla karşılaşıyoruz. 2013 yılında 46,4 milyar alım yapan Antalya, 33,4 milyar satım yaparak 13 milyar liralık açık vermiştir. Antalya'nın il içi ticaret hacmi 17,4 milyar olurken, bu il hem alımda hem de satımda en fazla ticareti İstanbul ve Ankara ile yapmıştır" dedi.

Antalya'nın bu denli yüksek tutarda ticaret açığına sahip olmasının gerekçelerden birisinin bölgenin lokomotif sektörlerinden olan turizmin çok çeşitli tüketim mallarına ihtiyaç duyuyor olması olduğunu anlatan Çandır, sözlerini şöyle sürdürdü: "Diğer bir açıdan değerlendirdiğimizde ise, tarımda öne çıkarak ülkenin bir nevi sebze meyve bahçesi konumunda yer alan Antalya'nın, bu denli ticaret açığı veriyor olması bir ikilem oluşturmaktadır. Zira ihracatta da ülkenin önemli ve katkısı yüksek illeri arasında bulunan Antalya'nın ticaretinin açık veriyor olması tezatlığa neden olmaktadır. Başta bölgenin ekonomik anlamda baş rolünü oynayan Antalya'nın ve bölgedeki tüm illerin ticaret açığının en aza çekilmesi ve ilerleyen süreçlerde ticaret fazlası veren iller arasında yer alması için, iç pazarda da başrolü üstlenmesi en büyük temennimizdir. Bunun için de en kısa zamanda katma değeri yüksek ürünlerin üretilmesi kaçınılmaz olmaktadır."

ISPARTA VE BURDUR'UN TİCARET ORTAĞI KOMŞU İL ANTALYA

Batı Akdeniz'in bir diğer ilinin Burdur'un iller arası ticaretinin, tıpkı Antalya'da olduğu gibi 2013 yılında açık verdiğini söyleyen BAGEV Başkanı Çandır, il içi ticareti 1 milyar liraya ulaşan ve 3,6 milyar liralık alım, 3,1 milyar liralık satım yaparak yaklaşık 500 milyon açık veren Burdur'un ticaret açığı olan 71 il arasında 55. sırada yer aldığını ifade etti. Çandır, Burdur'un en fazla ticaret yaptığı illerin başında İstanbul ve Antalya'nın geldiğini belirterek sözlerini şöyle sürdürdü: "Ticaret açığı veren iller arasında bulunan bölgenin bir başka ili Isparta'nın diğer illerden alım yaptığı tutar 3,5 milyar iken, satım tutarı 2,3 milyar olmuştur. Bu rakamlardan hareketle Isparta'nın ticaret açığının 1,2 milyar olduğunu ve bu açık tutarıyla Isparta'nın en yüksek açık veren 31. il olduğunu söyleyebiliriz. İl içi ticaret hacmi 821 milyon olan Isparta komşu il Burdur gibi en fazla ticareti İstanbul ve Antalya ile yapmıştır.Antalya, Burdur, Isparta illeri yakınlıkları ve birbirini tamamlayıcı özellikleri nedeniyle bölge içi ticaret için önemli bir potansiyele sahip. Bu potansiyelin harekete geçirilmesi ve ortaklaşa rekabetin artırılması üç ilimizin de ekonomik gelişmesine katkı sağlayacaktır." - ANTALYA