Antarktika'dan toplanan örneklerden yeni bakteri keşfedildi

DİLARA ZENGİN - Türk bilim insanları, Antarktika'dan getirilen örnekler üzerinde yaptıkları araştırmalarda, tarımda yaygın olarak kullanılan ve bitkileri öldu¨ren kimyasal maddeleri zararsız hale getiren bir bakteri türu¨ buldu.

Türkiye'nin 3. Ulusal Antarktika Bilim Seferi'ne katılan bilim insanlarının yürüttüğü çalışmalar meyvelerini vermeye başladı.

Bu kapsamda, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Doktor Öğretim Üyesi Yılmaz Kaya tarafından gerçekleştirilen ve Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hasan Murat Aksoy ile Amasya Üniversitesi Sabuncuoğlu Şerefeddin Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Doktor Öğretim Üyesi Sevgi Maraklı'nın da yer aldığı çalışmada, tarımda yaygın olarak kullanılan ve bitkileri öldu¨ren kimyasal maddeleri zararsız hale getiren bir bakteri türü keşfedildi.

"Bu alandaki çalışmalara kaynak olacak nitelikte"

Proje yürütücüsü Kaya, AA muhabirine, 3. Ulusal Antarktika Bilim Seferi kapsamındaki projelerinin Ondokuz Mayıs Üniversitesi ve Amasya Üniversitesi iş birliğinde yürütüldüğünü söyledi.

Kutuplarda bitki, hayvan ve mikroorganizma çeşitliliğiyle ilgili yapılan araştırmaların Türkiye'nin bu alanda söz sahibi olması için önemli olduğunu belirten Kaya, şöyle konuştu:

"Kutuplardan alınan örneklerde, ku¨ltu¨r bitkilerine zararlı, yabancı otları öldu¨ren ve yaygın olarak kullanılan bir kimyasal maddenin doğada birikimini önleyen ya da zararsız hale getiren bakterilerin elde edilmesi planlandı. Bu özelliğe sahip bakterilerin biyokimyasal ve moleku¨ler tekniklerle tanılarının yapılması, kendisine baskı oluşturan çevresel koşullara ve diğer canlı organizmalara karşı canlılığını su¨rdu¨rmesini sağlayan hangi genlere sahip olduklarının moleku¨ler tekniklerle belirlenmesi amaçlanmıştır. Projemizde bu alandaki çalışmalara kaynak olacak nitelikte sonuçlar elde edileceği du¨şu¨nu¨lmektedir."

Bakteriye sefer liderinin ismi verildi

Kaya, sefere katılan Karadeniz Teknik Üniversitesi Deniz Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ersan Başar'ın kıtadaki lokasyonlardan yaklaşık 50 farklı su, buz, mavi ve yeşil alg örnekleri alarak kendilerine ulaştırdığını bildirdi.

Yılmaz Kaya, "Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Faku¨ltesi Bitki Koruma Bölu¨mu¨ Bakteriyoloji Laboratuvarlarında, kutuptan getirilen örneklerden saf olarak bakteri ku¨ltu¨rleri elde edilmiştir. Elde edilen bakterilerin, yabancı otları öldu¨ren kimyasalları zararsız hale getirip getirmediklerine yönelik denemeler, Tarımsal Biyoteknoloji Laboratuvarlarında yapılmıştır. Başarılı bulunan bir bakteri ku¨ltu¨ru¨ne seferin baş harfleri olan TAE ile 3. Ulusal Antarktika Bilim Seferi Lideri Doç. Dr. Burcu Özsoy hocamıza atfen 'Psychrobacter sp. strain TaeBurcu001' adı verilmiştir." dedi.

Biyolojik ajan olarak kullanılabilecek

Projeleriyle ilk defa kutup bölgesinden, yabancı otları öldu¨ren kimyasal bir maddeyi doğada kalıntı problemini önleyecek şekilde zararsız hale getiren bir bakteri türu¨ elde edildiğini vurgulayan Kaya, bu bakterinin hangi genlere sahip olduğunun ayrıntılı şekilde araştırılacağını dile getirdi.

Kaya, keşfin çevre kirliliğini önlemede de önem taşıdığına dikkati çekerek şunları kaydetti:

"Böylece u¨lkemizde özellikle kutup çalışmalarında eksikliği hissedilen tecru¨beli ve tarımsal biyoteknoloji altyapısı olan genç bilim insanları yetiştirilecektir. Tarımda yaygın kullanılan, hem bitkiye hem toprağa zarar veren 'herbisit' adlı bitki öldürücülere karşı bir biyolojik ajan olarak bu bakterinin kullanılması planlanmaktadır. Böylece bu bakterinin, herbisitlerin neden olduğu çevre kirliliğini önleme bakımından önemli bir rol u¨stleneceği öngöru¨lmektedir."