Amerikan Merkez Bankası (Fed) Kuruluş Hikayesi

Amerika 1906 yılında büyük San Fransisco depremini yaşar . Ülke bu anlamda sancılı bir süreç geçirir . Bu tarihten 1 sene sonra 1907 de ' 1907 paniği ' süreci yaşanır Amerika'da . Bu yaşanan büyük bir finansal krizdir. Finansal krizin ardından  FED kurulur. Yaşanan krizin temeli 2 kuruluşun tekelleşme çabasından kaynaklanır o dönemlerde paranın bağlı olduğu bir kurum olmadığından bu 2 kuruluş güçlerini kullanarak tekel olma yolunu seçer ve bunun sonucu bir kriz oluşur.

Yaşanan durum likidite sıkıntısı yani nakit akışı sıkıntısıdır . Bu krizin başladığında halk bir panik durumuna kapılıp bankalardaki paralarını çekmek için bankalara hucüm eder . Bu oluşan panik durumu New York borsasının % 50 düşmesine sebep olur . Kriz gün geçtikçe daha da büyük bir hal alıp, boyutu artmaya devam eder .

Amerika'da o yıllarda  çiftçilere verilen kredilerin artması, 1906 yaşanan depremin ardından yeni inşa sürecinde yapılan harcamalar ve halkın paralarını çekmek için bankalara hucüm etmesi bu krizi oluşturmuştur . Tekelleşme konusunda hızlı adım atmak isteyen 2 kurum ve bağlı olduğu kurumlar yaşanan bu süreçte iflas ettiler .

J.P Morgan'ın FED'e Olan Etkisi

Bu süreçte ülkenin önde gelen ismi J.P Morgan finansal piyasayı kurtarmak için  harekete geçti . National City Bank başkanı J.Stillman ve First National Bank başkanı George F. Baker ve J.P Morgan resmi olmayan bir ekip oluşturdu ve tüm ulusal bankalara fon sağladı . Bu fonlar artarak devam etti . Bu ekibe daha sonra Amerika'nın en varlıklı adamı John D. Rockefeller da dahil oldu . Bu oluşturulan fonlar halkın bankalara akın etmesini önlemek için yapılan bir adımdı . Bu hamleler bankaları ve kurumları rahatlatmaya yetmişti fakat New York borsası çok zor bir durumun içerisindeydi . Gün geçtikçe değer kaybediyor ve iflasa doğru sürükleniyordu . J.P.Morgan bu duruma direk müdahale ederek 23.6 milyon dolarlık bir fon çıkartarak biraz olsun kötü seneryonun önüne geçmiş oldu . Yaşanan bu panik  durumu işsizliğin artması ve ihracatın düşmesine neden oldu . Neticesinde J.P. Morgan'ın ve arkadaşlarının oluşturduğu fon ve sağladığı krediler  artık çok fazla arttığı için kontrolü sağlayacak bir merkeze ihtiyaç duyuldu ve FED  hayata geçti . Yaşanan bu durum tabi ne kadar piyasayı kurtarmak olarakta görünse temelinde gücü eline almak ve piyasaya yön vermek için atılmış bir adım . Parayı yöneten her şeyi yönetiyordur sonuç itibarıyla .

FED Bölgesel Merkez Bankalarından Oluşur

FED 23  aralık 1913 te kuruldu . Kurulduğunda temel görevi istihdam sağlamak, fiyat istikrarını korumak ve uzun vadeli faiz oranlarını belirlemekti . Bu görev ve yetkiler günümüze kadar değişmiş ve artmıştır . FED 12 bölgesel merkez bankasından oluşur . Fed başkanını Amerika birleşik devletleri senatosu belirler . A.B.D başkanı adayını seçer ve senatonun onayına sunar, senatonun kararı sonucunda FED başkanı belirlenir .

Aslında burada biraz kavram kargaşası vardır insanlar açısından .  FED özel bir kuruluştur ve Amerika merkez bankası olmadığından, bu süreçteki görevi üstlenen kurumdur ve bağımsızdır .Aynı zamanda denetlenemez . FED dünyada sermaye yapısı olarakta tekdir çünkü FED'in sermayesi üye bankalara aittir . FED aynı zamanda dolar basma yetkisini de elinde bulundurur . FED'in merkezi Washington'da yer alır . Son olarak FED'e üye merkez bankaları da sizinle paylaşalım ;  Boston, New York, Philadelphia, Cleveland, Richmond, Atlanta, Chicago, ST  Louis, Minneapolis, Kansas City, Dallas, San Francisco .