1929'dan Sonra En Büyük Müdahaleyi Yaptım, Yine de Piyasacıyım

ABD Senatosu’ndan sonra Temsilciler Meclisi de kurtarma paketini onayladı. 1929 ’dan bu yana devletin ekonomiye en büyük müdahalesi olan yasayı ’jet hızıyla’ imzalayan ABD Başkanı George W. Bush, "Serbest piyasa ekonomisini destekleyen biri olarak, devlet müdahalesinin yalnızca gerektiği zamanlarda yapılması gerektiğine inanıyorum" dedi.

ABD Senatosu tarafından onaylanan 850 milyar dolarlık ekonomiyi kurtarma paketi, Temsilciler Meclisi’nde de kabul edildi. Hafta başında benzer bir paketi reddeden Temsilciler Meclisi, 150 milyar dolarlık ’tatlandırıcı’ ile genişletilip 850 milyar dolara çıkan paketi, bu kez 171’e karşı 263 oyla onayladı. ABD Başkanı George W. Bush, tüm dünyanın heyecanla beklediği kurtarma paketini kabul eden Temsilciler Meclisi’ni kutlayarak, 1929 yılından bu yana devletin ekonomiye en büyük müdahalesine olanak veren yasayı 90 dakikada ’jet hızıyla’ imzaladı. Bush, pakete ve hükümetin ekonomideki rolüne ilişkin eleştiriler olduğuna işaret ederek, "Serbest piyasa ekonomisini destekleyen biri olarak ben, devlet müdahalesinin yalnızca gerektiği zamanlarda yapılması gerektiğine inanıyorum. Bu durumda da kesinlikle gerekliydi" dedi.

İşi zamanında tamamladık

Başkan Bush, Temsilciler Meclisi’ndeki oylamadan sonra Beyaz Saray’da yaptığı konuşmada, paketin ABD ekonomisinin mevcut finansal krizden çıkmasında yaşamsal rol oynayacağına dikkat çekerek, "Kongre’nin iki kanadında iki partinin mensuplarının çok sıkı çalışması sonucu ve Kongre ile yönetimin arasındaki işbirliği ruhu çerçevesinde bu işi zamanında tamamladık" dedi. Bazı Amerikalıların bu yasaya, mali bedeline ve hükümetin ekonomideki rolüne ilişkin kaygıları olduğunu belirten Bush, "Serbest girişimin güçlü bir destekçisi olarak ben, devlet müdahalesinin yalnızca gerektiği zamanlarda olması gerektiğine inanıyorum. Mevcut durumda harekete geçmek açıkça gerekli ve sonunda bu paketin vergi ödeyen vatandaşlarımıza bedeli başlangıçta ortaya konulandan çok daha az olacak" diye konuştu.

Harcama geri dönecek

Kabul edilen paket sayesinde bankaların iş kollarına ve ailelere kredi verme olanağının sürdürülebileceğini belirten Bush, şöyle konuştu: "Bu yasa çevresinde biraraya gelerek Wall Street’deki krizin tüm ülkeye yayılmasını önlemek için cesurca davrandık, ABD’nin, finansal piyasalarını istikrara kavuşturarak küresel ekonomide önde gelen rolünü sürdüreceğini tüm dünyaya gösterdik. Ülkemizi büyüme, istihdam artışı ve uzun vadeli ekonomik refah yoluna döndüreceğiz" dedi. Bush, finans sektörünü kurtarma planı çerçevesinde devletin banka ve finans kurumlarından devralacağı sıkıntılı kredilere konu olan varlıkların değerinin, piyasalar toparlanınca yeniden artacağını vurgulayarak, bu çerçevede kurtarma planınca yapılan harcamaların geri döneceğini söyledi.

Kongre’yi alkışlıyorum

ABD Federal Merkez Bankası (FED) Başkanı Ben Bernanke ise paketin Temsilciler Meclisi’nden geçmesinin piyasaları istikrara kavuşturma ve kredi akışını yeniden sağlama yönünde kritik bir adım olarak nitelendirerek, "Kongre tarafından gerçekleştirilen bu eylemi alkışlıyorum" dedi. "Bu adım devletin ekonomiyi destekleme ve güçlendirme yönünde ne gerekiyorsa yapacağını gösteriyor" diyen Bernake, FED’in ABD Hazine Bakanlığı ile yakın biçimde çalışmayı sürdüreceğini kaydetti. ABD Hazine Bakanı Henry Paulson da kurtarma planının kısa sürede uygulamaya konulacağını belirterek, "Bu, çok önemli bir oylamaydı. Bu, ABD halkını korumaya yönelik bir karardı" dedi.

ABD’nin krize müdahalesi 2 trilyon doları bulacak

ABD’nin finansal krize müdahale etmek için ayırdığı kaynak, 850 milyar dolarlık ekonomiyi kurtarma paketiyle birlikte yaklaşık 2 trilyon doları bulacak. ABD, finansal kriz nedeniyle şu kalemlere kaynak ayırmak zorunda kaldı:

850 milyar dolar: Bankalar ile finans kurumlarının elindeki batık varlıkları satın almak için 700 milyar dolarlık bir kaynak ayrılıyor. Ayrıca, maliyeti çeşitli sektörlere ve vatandaşa 150 milyar dolarlık vergi indirimi ve kolaylıkları getiriliyor.

300 milyar dolar: Emlak sektörünü bulunduğu durumdan kurtarmak amacıyla çıkartılan bir yasa ile batık mortgage kredilerinin devlet garantisiyle yeniden yapılandırması için Federal İskan Dairesi’ne 300 milyar dolarlık bir kaynak ayrıldı.

200 milyar dolar: Fannie Mea ve Freddie Mac devletleştirildi. Her biri kuruma 100 milyar dolarlık bir kaynak ayrıldı. Bu müdahelenin faturası 200 milyar doları buldu.

200 milyar dolar: ABD Merkez Bankası FED, nakit sıkıntısı çeken bankaları rahatlatmak amacıyla 200 milyar dolarlık bir borçlanma fonu oluşturdu.

144 milyar dolar: Fannie Mea ve Freddie Mac devletleştirilmeden önce bunların elindeki sorunlu mortgage kredilerinin bir bölümünü 144 milyar dolara aldı.

87 milyar dolar: Yatırım bankası JP Morgan Chase için Lehman Brothers’daki fonlardan kaynaklanacak zararı azaltmak için 87 milyar dolarlık bir geri ödeme paketi sunuldu.

85 milyar dolar: American International Group’un (AIG) yüzde 79.9 hissesi 85 milyar dolara devletleştirildi.

50 milyar dolar: Güven aşılamak amacıyla Döviz Dengesi Fonu’na 50 milyar dolarlık bir kaynak ayrıldı.

43 milyar dolar: Mortgage krizi nedeniyle bankalar ve finans şirketleri ile zor durumdaki kredi borçlularına ABD Hazinesi tarafından 29 milyar, 10 milyar ve 4 milyar olmak üzere toplamda 43 milyar dolarlık destek sağlandı.

Wall Street’te ’paket kurtulamazsa’ endişesi

WALL Street’te dün 850 milyar dolarlık, finans sektörünü kurtarma planını içeren genişletilmiş paketin ekonomiyi kurtarmayacağı endişesi yaşandı. Dow Jones Sanayi Endeksi yüzde 1.5 gerileyerek 10.326 puanla kapanırken, Nasdaq Endeksi ise yüzde 1.48 düşerek 1.947 puandan haftayı tamamladı.