Dershaneler Açık Lise de Olabilir

Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı, "Özel okula dönüşme kabiliyeti olmayan dershaneler, özel okul kadar yüksek standart istemeyen, açılması kadar yüksek kriterler koymamış olan bir statüyle açık liseye dönüşsünler. Ama şu anki uygulama gibi devam zorunluluğu olmayan değil. Örgün eğitimde, liselerde 40 saate yakın yüz yüze eğitim yapılıyorsa, buralarda da asgari bir yüz yüze eğitim süresi olsun" dedi.

Bakan Avcı, Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı'nca (SETA) düzenlenen "Milli Eğitimde Neler Oluyor" konulu panele katıldı.

SETA Toplum ve Ekonomi Direktörü Bekir Gür'ün gündeme ilişkin sorularını yanıtlayan Avcı, "Dershaneler konusunda gelinen son durum nedir?" sorusu üzerine, bu konuyla ilgili çalışmaların 3 ay önce başlamadığını, 10 yıldan buyana üzerinde çalışılan bir konu olduğunu anımsattı.

Konunun ayrıca Bakanlığın strateji belgesinde de yer aldığını belirten Avcı, bu çereçevede öngörüldüğü üzere 2014 yıl sonu itibariye dershane kurumlarının dönüştürülmesinin sağlanacağını söyledi.

Yaptıkları araştırmalar sonucunde mevcut dershanelerin yüzde 20'sinin özel okula dönüşebilme kabiliyeti olduğunu aktaran Avcı, "Kalan yüzde 80 için bir dönüşüm programı hazırlamamız gerekiyordu. O hazırıklarımızı iki yıldan beri sürdürüyoruz" dedi.

Bu hafta içinde ilgili paydaşlarla konunun görüşüleceği çalıştaylar düzenleyeceklerini hatırlatan Avcı, "Bunu açıklayınca şu tür eleştiriler geldi. 'Siz her şeyi hazırlamışsınız, bize tebliğ etmek için bu tür çalıştayları düzenliyorsunuz. Siz bizden öneri almak için değil, kendi hazırlıklarınızı bize kabul ettirmek için bu çalıştayları düzenliyorsunuz.' Böyle bir algı oluşturulmaya çalışılıyor, bu doğru değil" diye konuştu.

"Açık lise" önerisi

Özel okula dönüşebileceklerin dışında kalan dershaneler için geliştirdikleri bir geçiş modelinin olduğunu ifade eden Avcı, bunu son defa paydaşlarla görüşeceklerini bildirdi.

Bakanlığın yürürlükte olan açık lise uygulamasını anlatan Avcı, zorunlu eğitimin 12 yıla çıkmasıyla liselere talebin arttığını, çeşitlendiğini dile getirdi. Avcı, "Dershanelerin dönüşüm sürecinde açık lise imkanını da değerlendirebiliriz. Adı açık lise olur mu, olmaz mı, onu ilgili paydaşlarla konuşuruz. Onlar da açık lise adının çok cazip olmadığını, bunun daha işin özüne uygun, başka bir adlandırmayla kamuoyuna anlatılabileceğini söylüyorlar. Bence de doğru" dedi.

Avcı, açık lisede 1 milyon 200 bin öğrencinin okuduğunu, bu öğrencilerin kitaplarını aldıklarını, evlerinde çalışıp daha sonra sınavlara girdiklerini hatırlattı. Bunun çok nitelikli bir eğitim olmayacağının açık olduğunu vurgulayan Avcı, şöyle konuştu:

"Bu fırsattan istifade, biz açık lise uygulamasına da bir nitelik kazandıralım' diye düşünerek, özel okula dönüşme kabiliyeti olmayan dershaneler, özel okul kadar yüksek standart istemeyen, açılması kadar yüksek kriterler koymamış olan bir statüyle açık liseye dönüşsünler. Ama şu anki uygulama gibi devam zorunluluğu olmayan değil. Örgün eğitimde, liselerde 40 saate yakın yüz yüze eğitim yapılıyorsa, buralarda da asgari bir yüz yüze eğitim süresi olsun.

Bizim dershane sektörü temsilcileriyle yaptığımız daha önceki görüşmelerde, sektörde ciddi payı olanlar bize 20 saatlik yüz yüze eğitim ile böyle bir açık liseyi döndürebiliriz önerisinde bulundular. Daha sonra dediler ki, 15 saat yüz yüze eğitim, 15 saat de uzaktan eğitim yöntemleriyle biz bu işi başarabiliriz. Konuşmalarımız bu çerçevede dönüyor, böyle bir açık lise önerimiz var."

"Okuma salonları yok"

Bunun dışında tekil konularda bazı kursların olduğunu anlatan Avcı, bazı dershanelerin de bunlara dönüşebileceğini, bir kısmının halk eğitim merkezi olarak değerlendirilebileceğini söyledi. Avcı, "İşletmeci, ben açık liseye de özel okula dönüşemem kurs da yapmak istemiyorum' diyenler için de bakanlık olarak biz alalım. Buraları halk eğitim merkezleri olarak, buralarda ciddi beceri kurslar yapılıyor. Buralardan o şekilde yararlanabiliriz' diye de düşünüyoruz" değerlendirmesinde bulundu.

Çalıştaylarda konuşulacak çerçevenin bunlar olduğunu işaret eden Avcı, bunun içinde özel etüt eğitim merkezlerinin, okuma salonlarının olmadığını vurguladı.

Bakan Avcı, etüt merkezlerinin üçe ayrıldığını, birincisinin "ileri kreş" gibi düşünülebilecek çalışan anne babaların çocuklarını gönderdikleri etüt merkezi olduğunu, ikincisinin bakanlıkça açılan, Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da dezavantajlı kesimlere eğitimde destekte bulunmak için eğitsel, sosyal amaçlarla açılmış kurumlar olduğunu, üçüncüsünün ise "etüt eğitim merkezi" adı altında paralı dershanecilik yapanlar olduğunu ifade ederek, "Etüt eğitim merkezi' diyor ama dershaneciliğin bugünkü haliyle getirdiği külfetleri bile üstlenmek istemeyenlerin bulduğu bir formül. Bunların görüşülmesi gerekir" dedi.

"Alelacele bulunmuş bir formül değil"

Bakan Avcı, "İster özel okul olsun, ister açık lise olsun, ister özel etüt eğitim merkezi olsun bütün bunlara ayrıca öğrenci desteği sağlamayı da öngörüyoruz. Okulün türüne göre, yoksul ama başarılı öğrencileri burslandırarak bu kurumları desteklemeyi vaadediyoruz" diye konuştu.

Bunun yükselen itirazlar üzerine bulunan bir formül olduğu şeklinde yorumlandığını da belirten Avcı, "Demokrasinin tabiatında bu vardır. Düşünmediğimiz, kolay olmadığını düşündüğümüz bazı şeyler olabilir. Demokratik tepkiler üzerine, 'evet bunu yapalım' diye düşünülür. Ama bu bunlardan biri değil. Bu yeni alelacele bulunmuş bir formül değil, bu sektörün ihtiyaçları ve makul çözüm önerileri doğrultusunda gelişitirilmiş bir formül" dedi.

Özel okula gidecek öğrencileri finanse edeceğiz

Panele katılanların da sorularını yanıtlayan Avcı, "Dönüşen okullara ne kadar yardım yapacaksınız?" sorusuna karşılık, bügünkü özel okulların rayiçlerini devlet olarak karşılamanın mümkün olmadığını söyledi.

Bu rayiçin çok yüksek tutulduğunu ifade eden Avcı, "Özel okulları değil, özel okula gidecek öğrencileri finanse edeceğiz.Yapacağımız katkı eğitim talebini finanse etmektir. Özel okullara bunun dışında arsa, kredi kolaylığı, vergi kolaylıkları sağlanması düşünülüyor" dedi.

Avcı, "Özel okullara yönlendirilecek burslu öğrenciler için öngörülen miktar, o öğrencinin bize bakanlığa maliyeti. Biz o öğrenciyi kendi okullarımızda okutmak için ne kadar masraf ederiz. Bu da bizim hesabımıza göre ortalama 2 bin 500 lira civarında. Bu da atıl kapasitesi olan bir okul için fena bir rakam değil. Bizim devlet liselerindeki dersliklerimizdeki baskıyı da aşağı çeker diye ümit ediyoruz" değerlendirmesinde bulundu.

"Taslakta etüt merkezlerinin kapatılacağının yer aldığı, bunun da kes-kopyala hatası olduğu haberleri var. Bu doğru mu?" sorusu üzerine Bakan Avcı, dershane temsilcilerine dağıtılan taslaklarda "etüt eğitim merkezlerinin de dönüştürüleceği"nin yer aldığını, bunun "copy-paste" hatası olduğunu düşündüğünü ifade etti. Avcı, "Bizim nihai önerimizde etüt eğitim merkezlerinin kapatılması yok. Herhalde böyle bir hata olmuş" dedi.

Açık liseye dönüşüm süresi

Bakan Avcı, dershanelerde çalışan öğretmenlerin milli eğitime entegre edilmesi konusuna da değinerek, "Atama bekleyen öğretmen adayları kendi kontenjanlarından bunun yeneceğini düşünerek itiraz ediyorlar. O ayrı. Dershanelerde çalışan öğretmen ve öğreticiler daha takviye dersleri konusunda. Halk eğitim merkezlerinde, açık liselerde öncelikli değerlendiririz" diye konuştu.

"Dönüşüme ilişkin bir tarih var mı?" sorusu üzerine, Avcı şöyle konuştu:

"İki yıl, dört yıl meselesi şuradan çıkıyor. Biz açık lise formülü öneriyoruz. Sektörle yapılan görüşmelerde bize dendi ki, 'açık lise olsak bile ama 9. ve 10. sınıflara öğrenci bulamayız. Bize gelecek öğrenci 11 ve 12. sınıf öğrencisi olur.' Biz de dedik ki, 'bunu iki yıllık düşünelim.' Bazıları da diyor ki 'lise olduğumuz zaman az da olsa 9 ve 10. sınıfa öğrenci geleceği için onları mezun edene kadar bize 4 yıllık bir süre tanınması gerekir.' Bunları çalıştaylarda ilgili paydaşlarla konuşacağız. 2 yıl yeterli olur gibi kanaat var ama bu kanaatin bütün sektör tarafından paylaşılmadığını gösteren söylemler var. 2 ila 4 yıl arasında bir açık lise uygulaması olabilir."

"Mağdur etmeyeceğiz"

Panele katılan bir dershanecinin "Yaklaşık 15 yıldır dershanecilik yapıyoruz. Ne özel okula, ne de açık liseye dönüşebilecek pozisyonumuz var. Mağduriyetimizi gidermek için bir çalışma var mı?" sorusu üzerine Avcı, şunları söyledi:

"Anlattıklarımın içerisinde size de yer bulmamız lazım. Biz dershaneleri, 'filanca kurumun mu, filanca şirketin mi, şu cemaatin mi, bu sivil toplum kuruluşunun mu?' diye bakmıyoruz. Şöyle bir ayrım yapıyoruz. 'Zincir olanlar buna uyabilir' diye düşünüyoruz. Bizim kafamızdaki kategoriler, cemaat dershaneleri ve ötekiler değil. Bizim kafamızdaki kategoriler zincir dershaneler, yani özel okula dönüşebilecek olanlar, özel okula dönüşemeyecek olanlar. Bunu da ikiye ayırıyoruz, açık lise olabilecekler, kurs olabilecekler."

AA