Zelenskiy'nin ABD Ziyareti ve Zafer Planı Üzerine Tartışmalar

Tüm açıklamalar Ukrayna’yı önemli bir haftanın beklediğini gösteriyordu.

Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, ABD'ye yaptığı ziyarette Amerika'nın en güçlü politikacılarına ‘zafer planını’ sunacaktı.

Ancak bu ziyaret sonrası, Kiev'in talep listesinde bulunan başlıklardan herhangi birini almaya daha yakın olup olmadığı bilinmiyor.

Bu belirsizliğe ek olarak Zelenskiy, Donald Trump başta olmak üzere bazı kıdemli Cumhuriyetçileri kızdırdı.

Zelenskiy, New Yorker dergisine verdiği röportajda Trump'ın "savaşı nasıl durduracağını gerçekten bilmediğine" inandığını söyledi. Trump’ın başkan yardımcısı adayı JD Vance içinse “çok radikal" ifadelerini kullandı.

Londra Ekonomi Üniversitesi’nden (LSE) Ukraynalı bir siyasi analist ve araştırma görevlisi olan Mariya Zolkina, Zelenskiy’nin Trump ve Vance hakkındaki açıklamalarının "büyük bir hata" olduğunu söylüyor.

Zelensky'nin Pennsylvania'daki bir mühimmat fabrikasına üst düzey demokratlarla birlikte yaptığı ziyaret de, ABD Kongresi’ndeki kıdemli bir Cumhuriyetçi parlamenter tarafından ‘seçime müdahale’ olarak etiketlendi.

Zolkina, ziyarete gelen tepkinin Zelenskiy’nin ekibine "büyük bir sürpriz" olduğunu ekliyor.

Reklamı çokça yapılan ziyaret, görevde sadece birkaç ayı kalan Başkan Joe Biden’ın Ukrayna savaşına desteğini güvence altına almaya çalışmak için dikkatlice zamanlanmıştı.

Ancak bu ziyaret aynı zamanda, ABD seçim kampanyasının tam ortasına denk gelmesi nedeniyle, bir anlamda ip cambazlığı yapmak anlamına da geliyordu.

Trump'ın Zelenskiy ile görüşmeye bileceğine ilişkin haberler sonrası ikili sonunda Cuma günü New York City'deki Trump Tower'da buluştu.

Medyanın karşısında verdikleri poz sırasında garip yansımalar da ortaya çıkmadı değil.

Trump, hem Zelenskiy hem de Rusya lideri Vladimir Putin ile "çok iyi bir ilişki" kurduğunu ilan etti. Ancak Trump’ın övündüğü bu durum, Ukraynalıların kulağına hoş gelmiyor.

Zelenskiy de bu cümle sonrası nazikçe söz aldı ve Trump’ın kendisi olan ilişkisinin Putin’den daha iyi olmasını umduğunu kayda geçirirken Trump bu çıkışı gülerek geçiştirdi.

Trump daha o hafta seçim mitinglerinde Rusya’nın askeri tarihini övüyor ve mevcut ABD yönetimini Zelenskiy'ye verilen "milyarlarca dolar" nedeniyle sert bir dille eleştiriyordu. Zelenskiy’nin savaşı sona erdirmek için "bir anlaşma yapmayı reddettiğini" iddia etmişti.

Zelenskiy kameralar önünde yapılan görüşmenin “verimli” geçtiğini söylese de Trump'ın Rusya savaşına bakışına bir ayar verebildiğine dair henüz çok az işaret var. Cumartesi günü Fox News'e yaptığı açıklamada, Trump’ın "bizim tarafımızda olacağına" dair “doğrudan söz” aldığını söylese de durum halen böyle değerlendiriliyor.

Trump, Cumartesi akşamı Michigan'daki bir mitingde savaşı hızla "çözme" vaadini tekrar dile getirdi. Cumhuriyetçi adayın sık sık tekrarladığı bu çıkış, birçok kişi tarafından Kiev'e yardımın kesileceği ve Ukrayna'yı toprak vermeye zorlanacağı çıkarımına yol açıyor.

Demokrat aday Kamala Harris de Trump'a karşı ince bir göndermeyle, Ukrayna’da barış karşılığı toprak takası önerisini savunanların "teslimiyet destekçisi” olduğunu savundu.

Bu sözleri sarf ederken de yanında bir haftadır liderlerle ve medyayla görüşmeden görüşmeye koşan Zelenskiy vardı.

Beyaz Saray'da Joe Biden ile yapılacak toplantı öncesi, ek mali desteğin gelebileceğine ilişkin haberler basına yansıdı. Görüşme samimi olsa sonuçları belirsizdi. Zelenskiy savaşı sona erdirmek için geliştirdiği “zafer planını" görevden ayrılan başkana teslim etti.

Planın içeriği yayınlanmadı ancak Ukrayna'nın Batı yapımı uzun menzilli füzeleri Rusya'nın derinliklerindeki askeri hedefler üzerinde kullanma isteğinin bir unsur olduğu düşünülüyor.

Zelenskiy bir süredir Batılı ülkelerden bunu talep ediyor ancak şimdiye kadar buna yeşil ışık yakılmadı.

Ayrıca planda daha sağlam güvenlik garantileri verilmesi isteği de yer alıyor. Buna uzun zamandır beklenen NATO askeri ittifakına katılma daveti de dahil.

Ukrayna’yı destekleyen NATO ittifakından üyelik bağlamında cesaret verici açıklamalar gelse de, ülke hala savaştayken bunun olamayacağı açıkça belirtildi.

Rus birlikleri, Kiev'in Rusya'nın Kursk bölgesine yaptığı sürpriz operasyona karşın Ukrayna'nın doğusundaki saldırılarına devam ediyor.

Görüntü, zafer planı sunumu ile Ukrayna'nın savaş meydanındaki konumunu güçlendirmek ve Putin'i diplomatik bir barışa doğru itmeyi amaçladığını gösteriyor.

Ancak Londra Ekonomi Üniversitesi’nden Zolkina, planın beklenen coşkuyu yaratmadığı görüşünü savunuyor:

“Ukrayna taleplerine daha güçlü dile getirmesi gerektiği fikrine sahip. NATO'ya davet edilme talebine odaklansa da ABD henüz o noktada değil.”

Bu hafta büyük açıklamalar yapılmamış olmasına karşı füze kullanma izninin, Putin’in nükleer tehditlerine karşın verilebileceği umudu dile getiriliyor.

Kiev'de halk, Rusya'ya toprak vermenin mümkün olmadığı konusunda ısrar etmeye devam ediyor. Genel görüş, bir ateşkes halinde, Putin'in yeniden toparlanma fırsatı elde edeceği ve yeni saldırılar için harekete geçeceği üzerine şekilleniyor.

Ancak Zolkina’ya göre, gerçekten anlamlı güvenlik garantileri masada olsaydı ateşkes hedefli görüşmeler değişebilirdi:

"Ukrayna'ya NATO üyeliği vaat edilseydi veya Ukrayna büyük bir uluslararası aktörle gerçekten güçlü bir güvenlik anlaşması imzalasaydı, olası bir taktik ateşkes hakkındaki bu tartışma farklı bir yöne dönebilirdi. Siyasi direniş şu anki kadar güçlü olmayabilirdi”

Zelenskiy'nin Washington’a "zafer planını" elden satmaya çalıştığı bir hafta geride kaldı. Ancak gerçek şu ki Beyaz Saray, Orta Doğu'daki olaylar dikkati Rusya'nın kanlı işgalinden uzaklaştırmaya devam ederken, bu planı henüz istekli bir şekilde gündemine almış değil.