Yunanistan'da Erken Genel Seçim

Yunanistan, 29 Aralık'ta parlamentoda yapılan Cumhurbaşkanlığı seçiminde, koalisyon ortakları Yeni Demokrasi Partisi ve PASOK'un adayı Stavros Dimas'ın 180 oya ulaşamaması nedeniyle erken seçime gitmek zorunda kaldı. Yakın geçmişe damga vuran ekonomik krizin de seçmen tarafından 'değerlendirileceği' seçim, bugün yapılıyor.

Kayıtlı 9 milyon 808 bin 76 seçmenin 19 bin 733 sandıkta oy kullanacağı seçimlerde, oy verme işlemi saat 19.00'da sona erecek.

SEÇİMİN EN GÜÇLÜ ADAYI

Seçimin şüphesiz en güçlü adayı ise genç siyasetçi Alexis Tsipras'ın liderliğindeki Radikal Sol İttifak (Syriza). Son günlerde yapılan anketlerde rakipleriyle arasını daha da açtığı görülün Syriza, Yunanistan'a değişim vadediyor. Tsipras ise sol görüşleri nedeniyle Avrupa'nın yakından takip ettiği bir isim.

İngiliz Independent gazetesi Avrupa'nın yükselen yıldızı hakkında bilinmesi gerekenleri derledi.

İşte geleneksel siyasetin endişeli gözlerini bir anda üzerine çeviren Tsipras:

HARRY POTTER'LA KARŞILAŞTIRILDI

Syriza lideri Tsipras, Yunanistan'ın Başbakan Yardımcısı Evangelos Venizelos tarafından, JK Rowling'in roman serisindeki Harry Potter'a benzetilmişti. Venizelos, Tsipras'ın "tutamayacağı gerçeküstü sözler verdiğini" düşünüyor. Başbakan Yardımcısı, "Tsipras, herhangi bir fedakarlık bulunmadan dünya üzerinde cennet sözü veriyor. Sihirli bir şekilde refaha dönüş sözü veriyor, Harry Potter'mış gibi" ifadelerini kullanmıştı.

SİYASETÇİLER ARASINDA ALIŞILMAMIŞ AİLE HAYATI

Tsipras ve sevgilisi Peristera Batziaka 20 yıldır beraberler ve iki genç oğulları bulunuyor. Okulda tanışan çift, birlikte Yunanistan'ın Komünist Gençliği'ne üye olmuş. Şayet Tsipras bugünkü seçimlerde zafer elde ederse, Yunanistan'ın ilk evli olmayan başbakanı unvanını alacak ki bu, ülke için büyük bir değişim anlamına geliyor. Batziaka Yunan medyası tarafından "güçlü iradeli, militan ve dinamik" ve zaman zaman "utangaç" sözleriyle niteleniyor. Çiftin ikinci oğlu, adını Ernesto Che Guevera'dan almış.

DENEYİMSİZ

40 yaşındaki bir siyasetçinin ülke liderliği konusunda fazla deneyimi olmaması şok edici değil, ancak bu gerçek kimi çevreleri kaygılandırıyor. La Stampa'ya konuşan Başbakan Yardımcısı Venizelos, "Syriza'nın kozu şu: hiçbir zaman ülkeyi yönetmedi ve kriz döneminde yönetimde değildi. Teknik olarak borç sürdürülebilir, şu anda 2010'dakine nazaran yüzde 40 daha az faiz ödüyoruz. İşte tam bu durum, Syriza'yla anlaşmazlık noktasını oluşturuyor. Syriza, Yunanistan'ın hiçbir zaman tamamını ödeyemeyeğini belirterek borcun sürdürülemez olduğunu iddia ediyor. Günümüz pozitif konuşmalar için uygun değil. Problemler devam ediyor ve çözüm için yalvarıyorlar" demişti.

'GAYRİ RESMÎ'

Tsipras, alışılagelmiş siyasetçilerden farklılık gösteriyor. Kravattan sakınıyor ve destekçileriyle daha gayri resmî bir ilişkisi var. Alman Der Spiegel dergisi, Tsipras için, "Kürsüye, Elvis'in sahnedeki tavırlarına benzer şekilde çıkıyor" ifadelerini kullanmıştı.

BRÜKSEL KAYGILI

Tsipras, Yunanistan'a dayatılan kemer sıkma önlemlerini tersine çevireceğine dair söz verdi ve birçok kişi Syriza liderinin, Yunanistan'ın alacaklılara olan 240 milyar euroluk borcunu ödemeyi reddetmesinden korkuyor. Tsipras bu konuda şöyle demişti: "Kemer sıkma politikaları Avrupa anlaşmalarının bir parçası değil; demokrasi ve halk egemenliği ilkesi öyle."

Çarşamba günü Financial Times'a yazan Tsipras, şu ifadeleri kullanmıştı: "Syriza hükümeti, euro bölgesi üyesi olan Yunanistan'ın yükümlülüklerine saygı duyacak; dengeli bütçe sürdürmek ve nicel hedeflere kendini adamak gibi."

Uluslararası Para Fonu (IMF) başkanı Christine Lagarde, bu hafta Irish Times'a verdiği söyleşide, Yunanistan'ın borcunu pazarlıkla aşağı çekmesi ihtimaline karşı uyardı ve "Kolektif çabalara açığız. Ne var ki, aynı zamanda borç borçtur ve o bir sözleşmedir" dedi.

HALKIN GÜCÜ

Syriza uzun zamandır anketlerden birinci parti olarak çıkıyor. Syriza, şu anda iktidardaki koalisyonun bir parçası olan sağ parti Yeni Demokrasi'nin aldığı yüzde 31'den daha fazla oy elde ederek yüzde 35'e ulaşmak istiyor. Asgari ücreti artırma, ücretsiz gıda ve elektrik ve 300 bin yeni iş olanağı oluşturma sözü vererek Tsipras, sıkıntı içindeki Yunanistan vatandaşları arasında inanılmaz bir popülerliğe ulaştı. Yunan vatandaşlarının yaklaşık dörtte biri işsiz ve 200 binden fazlası da, 2010'da başlayan ekonomik krizden bu yana ülkeyi terk etti. İşten çıkarma oranlarının yüksekliği nedeniyle seks işçiliğinin artış oranı 2013'te yüzde 150'ye ulaşmıştı. Bu koşullar göz önünde bulundurulduğunda, Tsipras'ın kemer sıkma politikalarına karşı verdiği sözlerin, halkın kalbini kazandığı şüphesiz.

SEÇİM SİSTEMİ

Yunan seçim sistemi, ülke genelinde belli bir oy oranını aştığı takdirde, az farkla da olsa yarışı önde bitiren partiye 300 sandalyeli parlamentoda çoğunluğa sahip olma ve tek başına hükümet kurma şansı tanıyor. Bir partinin parlamentoda 151 sandalyelik çoğunluğu sağlayarak tek başına hükümet kurması için, seçime katılan tüm partilerin parlamentoya girmesi durumunda oyların yüzde 40'ını alması gerekiyor.

Bu oran, parlamento dışında kalan partilerin aldığı oy oranına göre az da olsa değişebiliyor. Seçim yasasında 2008'de yapılan değişikliğe göre, hükümet kurulmasını kolaylaştırmak için birinci partiye 50 milletvekilliği verilirken, kalan 250 milletvekili siyasi partilerin aldıkları oy oranlarına göre kademeli olarak dağıtılıyor.

Oy pusulalarında adları alfabetik sıraya göre dizilmiş adayların parlamentoya girip giremeyecekleri, seçmenlerin, isimlerinin yanına koydukları artı işaretlerinin sayısı ve mensup oldukları partinin bölgede aldığı oy oranına göre belirleniyor. Partiler, ülke genelinde aldıkları oy oranına göre dağıtılmak üzere on ikişer kontenjan adayı da gösteriyorlar.

18 YAŞINI DOLDURAN OY KULLANABİLİYOR, 21 YAŞINI DOLDURANIN İSE SEÇİLME HAKKI VAR

Zorunlu oy kullanma sisteminin yürürlükte olduğu ülkede, 18 yaşını doldurmuş olanların seçme, 21 yaşını dolduranların ise seçilme hakkı bulunuyor. Listelerdeki milletvekili adaylarının en az üçte birinin kadın olması gerekiyor. Yunanistan'ın yurt dışında yaşayan vatandaşlarının oy vermesini sağlamaya yönelik düzenlemesi bulunmuyor.