Venezuela sandık başında: Sosyalist iktidar 25 yıldır karşılaştığı en zorlu sınavı geçebilecek mi?

Venezula, başkanlık seçimleri için bugün sandık başında. Seçim, 25 yıldır iktidarda olan Venezuela Birleşik Sosyalist Partisinin karşılaştığı en büyük sınav olarak görülüyor.

Bugün yapılan seçimlerde Devlet Başkanı Nicolas Maduro, Büyük Vatansever Cephe (Gran Polo Patriotico) adayı olarak yarışıyor; ana rakibi muhalefet koalisyonu Birleşik Demokratik Platform (PUD) adayı Edmundo Gonzalez.

Halefi Hugo Chavez'den bayrağı 2013'te devralan Maduro, iktidardaki üçüncü dönemini garantilemek istiyor.

Ana rakibi Edmundo Gonzalez ise eski bir diplomat ve anketlere göre açık ara önde görünüyor.

Ancak Maduro'nun 2018'de yeniden seçilmesi birçokları tarafından şaibeli görüldüğünden bu seçimlerde de sonuçların onun istediği gibi şekilleneceğine dair endişeler var.

Bu endişeler, Maduro'nun destekçilerine "her ne pahasına olursa olsun" kazanacağını söylemesiyle daha da arttı.

Ancak AFP haber ajansına göre Maduro Pazar, günü başkent Caracas'ta oyunu kullandıktan sonra, sonuçların güvenilir olacağı konusunda söz verdi.

Reuters haber ajansı, Venezuelalıların yerel saatle sabah 06:00'da (TSİ 12:00) başlaması planlanan oy verme işlemi için seçim merkezlerinin önünde sıralar oluşturduğunu bildirdi.

Ajans, Caracas'taki bir oy verme merkezinin dışında gerginliğin arttığını, kuyrukta bekleyen seçmenlerin arasında çatışmalar yaşandığını aktardı.

Ülkede seçimleri izlemek için, Birleşmiş Milletler'den dört ve Carter Merkezinden küçük bir teknik ekip olmak üzere, sınırlı sayıda bağımsız gözlemci bulunuyor.

Avrupa Birliği gözlemcilerinin seçimlerde hazır bulunması için yapılan davet, Maduro'ya yakınlığıyla bilinen seçim kurulu başkanı tarafından iptal edildi.

Maduro hükümetinin sandıklarda olası bir yenilgiyi kabul etmesi gerektiğini söyleyen Arjantin'in eski Devlet Başkanı Alberto Fernandez de gözlemci olarak davet edilmedi.

Ancak Maduro, hükümetiyle ittifak içinde olan ülkelerden gözlemcilere izin verdi ve bu kişilerin oylamaya "eşlik edeceğini" söyledi.

Venezuela'daki seçimlere gözlemci gönderen ülkeler arasında Türkiye de var.

Muhalefet cephesindeyse sandık müşahitliği için binlerce kişi gönüllü oldu.

Maduro kaybetmesi durumunda ülkenin 'kan gölüne' döneceğini savundu

Muhalefet seçimlere, sürekli taciz ve seçim kampanyasıyla bağlantılı 100'den fazla kişinin tutuklanması gibi engllemelere rağmen iyimser bir havada girdi.

Muhalifler anketlerde Başkan Maduro ile kendi adayları arasındaki farkın çok yüksek olduğunu ve bunun herhangi bir 'seçim hırsızlığının' önüne geçeceğini düşünüyorlar.

Hükümetse bu anketleri geçersiz gördüğünü açıkladı.

Sert bir dil kullanan Maduro, seçimler yaklaşırken, yenilmesi durumunda ülkenin "kan gölüne" döneceği uyarısında bulunmuştu.

Brezilya'nın sol görüşlü lideri Luiz Inácio Lula da Silva bu açıklamayı eleştirdi. Silva, Maduro'nun "kazanırsan iktidarda kalırsın, ama kaybedersen gidersin" demesi gerektiğini söyledi.

Maduro, kampanyasının sembolü olarak dövüşen bir horoz imgesi kullandı ve mücadeleci bir ton yakaladı.

Seçim kampanyasının kapanış mitinginde, iktidarda olduğu 11 yıl boyunca karşılaştığı zorlukları anlatırken, "Binlerce fırtınayı atlattık. Bizi yenemediler ve asla yenemeyecekler" dedi.

Maduro'nun 2018'de yeniden iktidara geldiği seçimler özgür ya da adil olmadığı yönünde eleştiriliyor.

Venezuela devlet başkanı, o dönemde muhalefet lideri Juan Guaido'nun kendisini devirme girişimini engellemişti.

Guaido, ABD ve AB dahil 50'den fazla ülke tarafından desteklenirken, Maduro Venezuela güvenlik güçlerinin sadakatine güveniyordu.

Kavgacı söylemlerine rağmen, birçok Maduro eleştirmeni, bu seçimleri iktidarına son verme şansı olan en önemli sınav olarak görüyor.

Bunda muhalefetin on yıldan uzun bir süredir ilk kez büyük bir adayın arkasında birleşmesi ve seçimleri boykot etmemesi etkili.

Muhalefet seçimlere giden yolda, seçtikleri aday Maria Corina Machado'nun seçimlere girmesinin yasaklanması dahil birçok engeli aştı.

İktidarda değişim isteyenler onun yerine geçen 74 yaşındaki Edmundo Gonzalez'in arkasında rekor kısa sürede birleştiler.

Muhalefet, kazanırsa ülkeyi değiştirmeyi vadediyor ve Maduro yönetimi altında yaşanan siyasi ve ekonomik krizden kaçan milyonlarca Venezuelalının ülkeye geri dönebileceğini söylüyor.

Halihazırda 7,8 milyon Venezuelalı ülkeden göç etmiş durumda ve Maduro kazanırsa bu sayının artacağı öngörülüyor.

Bu durum, seçimlerin Venezuelalıların toplu halde kaçtığı ABD ve Latin Amerika ülkelerinde de yakından izleneceği anlamına geliyor.

Maduro yönetiminin yakın müttefikleri Küba, Çin, İran ve Rusya da seçimleri yakından takip ediyor. Çünkü Gonzalez'in kazanması durumunda Venezuela'nın onlardan uzaklaşıp ABD'ye doğru yeniden hizalanması mümkün olabilir.

Gonzalez, seçim kampanyası sırasında on binlerce kişinin katıldığı bir mitingde "demokrasiyi yeniden kurma zamanı" olduğunu söylemişti. Bu, iktidar partisinin güçte olduğu 25 yılda sadece yürütmeyi değil, aynı zamanda yasama ve büyük ölçüde yargıyı da kontrol altına aldığı gerçeğine bir göndermeydi.

Muhalefetin endişe ettiği konulardan bir diğeri de, seçimleri organize eden ve sonuçlarını açıklayan kurumda hükümet yanlılarının ağırlıkta olması.

Oy verme işlemi elektronik olarak yapılıyor ve resmi sonuçların yerel saatle 20:00 (TSİ Pazartesi 03:00) sularında açıklanması bekleniyor.

Seçimi kazanan adayın 10 Ocak 2025'te yemin ederek göreve başlaması bekleniyor.