Venezuela ordusu ABD saldırısına karşı koyabilir mi?

ABD ve Venezuela arasındaki gerilim, ABD uçak gemisi USS Gerald R. Ford'un Latin Amerika yakınlarında konuşlanmasıyla biraz daha tırmandı.

1989'da Panama'nın işgalinden bu yana ABD'nin bölgedeki en büyük askeri varlığına tanıklık ediyoruz.

Otuz yıldan fazla süre önce Panama'nın devrilen lideri Manuel Noriega'nın uyuşturucu kaçakçılığıyla suçlanmasına benzer şekilde, Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro da Beyaz Saray tarafından benzer şekilde suçlanıyor. Maduro bunu kesin şekilde reddediyor.

Dünyanın en büyük ve en gelişmiş uçak gemisinin Venezuela'ya yaklaşmış olmasına rağmen, Washington şimdilik amacının ne olduğu konusunda net bir mesaj vermiyor.

Caracas ise 'en kötü senaryoya' yönelik hazırlıklarını yapıyor.

Geçen hafta Venezuela Savunma Bakanı Vladimir Padrino Lopez, Maduro hükümetine yönelik tehdit olarak tanımladığı gelişmeler karşısında, "kara, deniz, hava ve füze birliklerinin harekete geçirildiğini" duyurdu. Ülke genelinde silahlı sivillerin oluşturduğu milis güçleri de buna dahil.

Televizyonda yaptığı açıklamada Lopez, Maduro'nun hazırlıklar kapsamında 200 bin asker için görev emri çıkardığını kaydetti.

ABD savaş gemilerinin hareketi büyük oranda ABD Başkanı Donald Trump'un "uyuşturucu kartellerine karşı" olduğunu söylediği harekat kapsamında görevlendirildi. Bu doğrultuda son haftalarda bazı sürat teknelerinin vurulmasıyla 80 kişi öldürüldü.

Ancak bazı siyasi analistler bu hamlelerin Maduro'yu zayıflatmak ya da iktidardan düşürmek amacıyla izlenen daha geniş bir stratejinin parçası olduğunu söylüyor.

Washington Venezuela'da geçen yılki başkanlık seçimlerini gayrimeşru saymıştı.

Ordu eski gücünün çok gerisinde

Peki Maduro'nun askeri gücü, dünyanın en güçlü ordusuna sahip ABD'yi durdurmaya yeterli mi?

Eylül ayında Maduro sekiz milyon kişinin Venezuela'yı savunmak için kaydolduğunu ve bu büyüklükte bir milis gücü kurabildiğini ileri sürmüştü.

Uzmanlar bu sayının gerçeği yansıtmadığı görüşünde.

Bogota'da 2020-2023 arasında görev yapan ABD'nin eski Venezuela Büyükelçisi James Story, BBC Mundo'ya yaptığı açıklamada, "Bu sayı doğru değil, gerçek sayı çok daha az. Maduro'nun oyu bile geçen yıl dört milyon değildi" diyor ve orduda firar oranlarının oldukça yüksek olduğunu ekliyor.

Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü (IISS), Venezuela'nın 123 bin aktif askerinin olduğunu hesaplıyor. Buna ek olarak 220 bin milis olduğu düşünülüyor.

Eski Büyükelçi Story, Venezuela ordusunun nadiren eğitim ve tatbikat yaptığını, milislerin ise büyük kısmının silaha sahip olmadığını belirtiyor.

Venezuela ordusunun hala bölgede önemli kaynakları bulunduğunu kabul eden Story, ordunun eski gücüne oranla zayıfladığını ileri sürüyor.

Venezuela 2006'da eski lideri Hugo Chavez'in Rusya'dan aldığı 20 Sukhoi jetine sahip. 1980'lerde ABD ile müttefik oldukları dönemden kalma ondan fazla F-16 da envanterde bulunuyor.

Story, Sukhoi jetlerinin bölgede en güçlü uçaklar olduğunu söylüyor. F-16'ların ise çok azının halen çalışır durumda olduğunu iddia ediyor.

Uçaksavar füzeleri ve drone'lar

Ekim ayı sonunda ABD'yle gerilimin yükselmesi sonrası Maduro, Rus yapımı 5 bin adet Igla-S uçaksavar füzesinin "kritik noktalarda" konuşlandırıldığını açıkladı.

Bir etkinlikte konuşan Maduro, "Dünyadaki tüm askeri güçler Igla-S'lerin gücünü bilir" diye ekledi.

Igla-S füzeleri, taşınabilir hava savunma sistemleri arasında ve kruz füzeleri, drone'lar, helikopterler ve alçak uçuş yapan uçakları vurma kapasitesine sahip.

Venezuela'nın ayrıca Çin yapımı VN-4 zırhlı araçları da mevcut. Öte yandan silahlı İHA'lara sahip tek Güney Amerika ülkesi olarak öne çıkıyor.

İran'dan alınan gemisavar füze donanımlı Peykaap-III hücum botları da envanterde bulunuyor.

Venezuela yapımı The Antonio José de Sucre 100 ve 200 (ANSU-100 ve ANSU-200) drone'ları da İranlı modellerinin yenilenmiş halleri olarak Venezuela ordusunun kullanımında.

Bunlara ek olarak, Rus yapımı Pantsir-S1 ve Buk-M2E tipi karadan havaya füze sistemleri de ülkeye getirildi.

Hava savunma sistemleri

Uluslararası ilişkiler ve savunma uzmanı Dr. Andrei Serbin Pont, Venezuela'nın envanterinde bulunan güçle, gerçekten faaliyet gösterebilecek silahları arasında büyük bir fark olduğu görüşünde.

Venezuela'ya yönelik doğrudan bir füzeli saldırı ihtimali, dikkatlerin ülkedeki hava savunma sistemlerine çevrilmesine neden oldu.

Dr. Serbin Pont, hava savunma sisteminin 1960'lara kadar giden eski unsurlara sahip olduğunu ve ABD teknolojisi tarafından "kolaylıkla" alt edilebileceğini savunuyor.

Gerilla savaşı

Birçok uzman, Maduro ve yakın çevresinin bir gerilla savaşı vermeye hazırlandığını öne sürüyor.

Eylül ayında Venezuela İçişleri Bakanı Diosdado Cabello, ülkenin "yıllar sürecek bir savaşa hazır olduğu" uyarısını yaptı.

Maduro hükümeti de bunun ardından, silahlı kuvvetlerin, yoksul kesimlerden gönüllüleri silahlandırıp eğitmesi talimatını verdi.

Eski ABD Büyükelçisi Story ise Maduro'nun halk tarafından "benimsenmediği" yönündeki ABD tezini yineleyerek, "Gerilla savaşında onu takip edeceklerini ya da destekleyeceklerini düşünmüyorum" diyor.

Dr. Serbin Pont ise gerçek bir çatışmaya Venezuela ordusunun hazır olmadığını söyleyerek, "Kolombiya ya da Brezilya gibi komşularla yaşanacak bir çatışmada bu silahlar etkili olabilirdi ama ABD için bir tehdit teşkil etmiyor" diye konuştu.

ABD, Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, 10 Ocak'ta yemin ederek üçüncü dönemine başlamıştı.

Altı yıllık görev süresi için yemin ettiği gün, Maduro'nun tutuklanmasını sağlayacak bilgi için 25 milyon dolar ödül koyduğunu açıklamıştı.

Venezuela Devlet Başkanı, ülkesindeki ekonomik çöküşten, gayrimeşru ve emperyalist olarak nitelendirdiği ABD öncülüğündeki yaptırımları sorumlu tutuyor. Karşıtları ise onun yolsuzluk ve ekonominin kötü yönetilmesinden sorumlu olduğunu ileri sürüyor.