Ukrayna lideri Zelenskiy'nin enformasyon savaşı ve her ülke parlamentosunda değişen referansları
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, yaklaşık son 3 haftada İki haftayı aşkın süredir 10 parlamentoda konuşan küresel bir gündem oluşturmak için utanç ve ulusal travmaları kullanıyor.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, ülkesinin ordusu Rusya'yla mücadele ederken, Batı başkentlerinde enformasyon savaşı başlattı.
Son iki haftada 10 parlamentoya hitap eden Zelenskiy, her gittiği yerde ayakta alkışlanarak karşılandı.
Yeşil tişörtü ve birkaç günlük kirli sakalıyla kuşatma altındaki başkent Kiev'den parlamentolara video bağlantısıyla canlı olarak katılan Zelenskiy, genelde sıkılı yumruğuyla selam veriyor. Alkışlar başladığı zaman ortadan kayboluyor. Acelesi olan bir kişi. Ne de olsa varoluşsal sorunları var.
İngiliz savunma ve güvenlik düşünce kuruluşu RUSI'den Jonathan Eyal, "Zelenskiy, ulus ruhunu nasıl somutlaştıracağını biliyor" diyor ve ekliyor:
"Sadece konuşmasıyla değil, aynı zamanda konuştuğu yerde ve arka plandaki görüntüsüyle de..."
Aynı ama farklı
3 Mart'ta İngiltere Parlamentosu'nda başlayan parlamento hitapların tek bir acil amacı var: Uluslararası destek toplamak. Ve Zelenskiy bunu son derece iyi biçimlendirilmiş mesajlarla sürdürüyor.
Zelenskiy konuşmalarında, Berlin Duvarı'nın yıkılmasından 11 Eylül saldırılarına kadar tüm destansı ulusal olaylara ve travmalara değiniyor.
Çarşamba günü Fransa Parlamentosu'na hitabında ülkenin ulusal sloganına atıfla "Özgürlük, eşitlik, kardeşlik" dedi, Fransa Parlamentosu'na hitabında nükleer felakete değindi.
Yaptığı referanslar incelikli değil, olmamaları da gerekiyor zaten. Fakat derinler.
Ve Zelenskiy esas konuya gelmek için zaman kaybetmiyor. Londra'daki konuşması başladıktan birkaç dakika sonra, Ukrayna'nın 13 günlük savaşını İkinci Dünya Savaşı ile karşılaştırıyordu.
Shakespeare'ın "Olmak ya da olmamak" ifadelerini kullanan Zelenskiy, İngiltere'nin İkinci Dünya Savaşı'ndaki lideri Winston Churchill'in 4 Haziran 1940'ta yaptığı ikonik konuşmayı Ukrayna coğrafyasına uyarladı. "Ormanda, tarlalarda, sahillerde, şehirlerde ve köylerde, sokaklarda savaşacağız, tepelerde savaşacağız" dedi.
Fakat Zelenskiy'nin parlamento turu ilerledikçe, konuşması keskinleşti. Yeterli desteği sağlayamadığı için Batı'yı azarlamaktan korkmuyor.
Utancın gücü
Siyasi söylem üzerine çalışan Ottawa Üniversitesi'nde halkla ilişkiler ve uluslararası ilişkiler profesörü Nomi Claire Lazar, Zelenskiy'nin konuşmaları hakkında şunları söylüyor:
"Her konuşmasında, 'Sen nasıl bir insansın? Sen nasıl bir milletsin? Yazıklar olsun sana' diyor".
Zelenskiy ABD Kongresi'nde hitabında Pearl Harbour, Martin Luther King ve Rushmore Dağı'na atıflarda bulundu, dinleyicilerini açıkça diplomatik olmayan bir dille azarladı. "Cevap istiyoruz" diye yalvardı, "Teröre karşılık vermek için. Bu çok mu fazla?" dedi.
Salı günü İtalya Temsilciler Meclisi'ne hitap eden Zelenskiy, Putin'in çevresinin İtalya'da tatil yapmaktan keyif aldığına dikkat çekerek bir kez daha dinleyicilerini utandırdıi milletvekillerini "Katillerin tatil yeri olmayın" diye azarladı.
Prof. Lazar, sebepsizce işgal edilen bir ülkenin devlet başkanı olarak Zelenskiy'nin bu hakka sahip olduğunu söylüyor:
"Kendinizi bir ahlak hakemi ilan etmedikçe yabancı meclislere girip de 'Yazıklar olsun, kendinizden utanın' diyemezsiniz".
Ülkesi işgal edilmiş bir ülkenin lideri olarak Zelenskiy'nin, dinleyicilerinin gönül rahatlığını sağlama ihtiyacı hissetmemesi belki de anlaşılabilir bir durum.
Ayakta alkışlandı
Yardımcısı Dmitro Litvin tarafından ortaklaşa yazılan konuşmalarının her birinde, Zelenskiy'nin dinleyici kitlesi esir oldu. Politikacılar onun alışılmadık, doğrudan söylemleriyle heyecanlandı ve Ukraynalı liderin haklı öfkesi karşısında kalakaldı.
Fakat o aynı zamanda kendi halkı için ve kendi halkına da konuşuyor.
Ukraynaca konuşuyor ve genelde bu tür siyasi gösterilerle ilişkilendirilen kıyafetlerden kaçınıyor. Savaş başlamadan aylar önce güç kaybeden bir politikacı için bu olağanüstü bir dönüşüm.
Zelenskiy'nin komedyen olması savaştan önce ona fazladan bir sorumluluk yüklüyordu. Savaşta ise bu geçmiş bir anda değer kazandı.
Prof. Lazar, komedyenlerin izleyicileriyle çok yakın bir bağ kurarak geçimlerini sağladığını belirtiyor.
"Bize yardım etmek için daha fazlasını yapın" gibi basit ve sade mesajıyla gösterinin son bir izleyici kitlesi var: Batı kamuoyu.
Prof. Lazar, Zelenskiy için "Aşağıdan hükümetlere bir iç baskı yaratmaya çalışıyor, çünkü istediği şey gerçekten pahalı" diyor.
Gündemi belirlemek
Zelenskiy, dünyadaki yasama organlarına yalnızca sempati toplamak için çıkmadı. Ukrayna kendi varlığı için savaşıyor ve bunu ancak müttefiklerinden gelen yoğun ve sürekli askeri yardımla sürdürebilir.
Zelenskiy haftalardır NATO'dan Ukrayna üzerinde uçuşa yasak bölge ilan edilmesini istiyor. İstediğini alamayacağını biliyor. Ama bir sonraki çok istediği şeyi alabilir.
"Sanırım 'uçuşa yasak bölge' konusunda ısrarcılar çünkü eğer cevap 'hayır' ise, karşılığında size başka bir şey verebilirler" diyor Lutsevych ve ekliyor:
"Bence strateji bu."
Salı günü, Zelensky'nin başkanlık idaresi başkanı Andriy Yermak, "uçuşa yasak bölge" isteğine alternatifleri gündeme getirdi:
"Lütfen uçuşa yasak bölge ilan edin veya bize güvenilir hava savunma sistemleri verin".
Ukrayna'nın hava savunmasını iyileştirme çabası devam ediyor ve ABD'nin bölgeye eskiyen ama yine de etkili Sovyet yapımı teçhizat tedarik etmeyi düşündüğü bildiriliyor.
Jonathan Eyal, "Zelenskiy'nin çabaları meyvesini veriyor" diyor.
Batılı liderler, savaşla ilgili yoğun tartışmalarla dolu bir gün geçirmek üzereyken, "Gündem tam olarak Ukrayna'ya bir sonraki ekipmanın ne teslim edilmesi gerektiği olacak".