Türkiye, Moskova-Kiev arasında mekik diplomasisi mi başlatıyor?

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, 26-27 Mayıs'taki Moskova temaslarından hemen sonra 29-30 Mayıs günlerinde Kiev'de olacak.

Dışişleri Bakanlığı kaynaklarının verdiği bilgiye göre, Fidan, Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sibiha'nın daveti üzerine Ukrayna'yı ziyaret ediyor.

Bakan Fidan'ın, Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Başbakan Denis Şimiyal ve Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Andriy Yermak ile görüşmesi öngörülüyor.

Fidan'ın 16 Mayıs'taki İstanbul görüşmelerinde, Ukrayna heyetine başkanlık eden Savunma Bakanı Rüstem Umerov ile de görüşmesi bekleniyor.

Türk Dışişleri Bakanı, Moskova ziyaretinde de, Rus tarafına başkanlık eden Putin'in danışmanlarından Vladimir Medinsky ile görüşmüştü.

Fidan'ın peş peşe Moskova-Kiev ziyaretlerinin, tarafların üç yıl aradan sonra ilk kez İstanbul'da karşılıklı masaya oturmasıyla yakalanan ve ABD Başkanı Donald Trump'ın baskısıyla güçlenen fırsatın somut ve sonuç alıcı müzakerelere dönmesi açısından önemli olduğu kaydediliyor.

Ukrayna'ya ne mesaj verecek?

Bakanlık kaynaklarının verdiği bilgiye göre Fidan, muhataplarıyla yapacağı görüşmelerde ağırlıklı olarak, 2022'den bu yana devam eden savaşın önce ateşkes sonra da kalıcı barış anlaşmasıyla sonlanması konusunu ele alacak.

Türk Dışişleri Bakanı'nın, savaşın giderek ağırlaşan olumsuz etkilerine dikkat çekerek diplomasi yoluyla sonlandırılması gerekliliğini bir kez daha vurgulaması, Türkiye'nin adil ve sürdürülebilir barışın sağlanması için üzerine düşeni yapmaya hazır olduğunu kaydetmesi bekleniyor.

Kaynaklar, Fidan'ın, sonraki görüşmelere yine Türkiye'nin ev sahipliği yapmaya hazır olduğunu da ileteceğini belirtiyorlar.

Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, 27 Mayıs'ta Fidan ile yaptığı görüşmeden sonra düzenlenen basın toplantısında ikinci tur görüşmeler için

Ukrayna lideri Zelenskiy de 15 Mart'ta Putin ile İstanbul'da görüşmeye hazır olduğunu kaydetmiş hatta o gün Ankara'ya gelerek Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmüştü.

Kiev'in isteği liderler düzeyinde görüşme

Ukrayna tarafı, savaşın sonlanması için liderler seviyesinde doğrudan görüşmeler yapılmasından yana ve bunu 16 Mayıs'ta da dile getirdi.

Zelenskiy, bu yöndeki çağrısını 28 Mayıs günü yeniledi ve Putin ile ABD Başkanı Trump'ın da katılımıyla üçlü bir zirve yapılması önerisini dile getirdi.

Kremlin'den bu çağrıya verilen yanıtta, bu toplantıların olabilmesi için Rusya ve Ukrayna heyetlerinin somut bir anlaşmaya varmaları gerektiği vurgulandı.

Dışişleri Bakanı Fidan'ın Moskova'dan sonra Kiev'de yapacağı temaslarda "somut uzlaşıların" sağlanması konusunda ilerleme sağlamayı amaçladığı kaydediliyor.

İstanbul'da yapılan görüşmelerde, Türkiye'nin talebi üzerine her iki taraf, ateşkesin sağlanması ve kalıcı barış görüşmelerine geçilebilmesi için gerekli gördükleri koşulları yazılı hale getirme konusunda uzlaşmışlardı.

Fidan, Lavrov ile düzenlenen basın toplantısında, Rus tarafının bu kağıdı hazırlama sürecinde aşama kaydettiği bilgisini vermişti.

Dışişleri Bakanı'nın Kiev'den de benzer adımın tamamlanması konusunu ele alması bekleniyor.

Tarafların somut konularda uzlaşıya varıp varamayacakları bu temasların sonunda belli olacak.

Ukrayna ve önde gelen Avrupalı ülkeler, müzakerelerin başlaması için silahların susması gerektiği düşüncesinde.

Rusya ise müzakerelerin seyrine göre ateşkes olasılığının gündeme gelebileceğini kaydediyor.

Ankara ise taraflara müzakerelerin başlatılması için "orta yolda" buluşmanın gerektiğini, bunun için de bazı tavizlerin verilmesi gerektiği telkininde bulunuyor.

ABD işe süreç koordine edilecek

Ankara'nın temel amacı, Kiev ile Moskova arasında yeni bir sürecin başlatılması ve bunu Trump yönetimi ile eşgüdüm içerisinde yürütülerek sonuçlandırılması.

16 Mayıs'la başlayan ivmenin azalmadan devam etmesi için çabalarını artıran Ankara, özellikle gelecek ay sonu Hollanda'da yapılacak NATO liderler zirvesine kadar geçecek sürede ilerleme görmek istiyor.

Erdoğan'ın Trump ile ilk yüz yüze görüşme için ABD'ye yapmak istediği ziyaretin de bu dönemde gerçekleşme olasılığı, Kiev-Moskova müzakerelerinin İstanbul'da başlamasının önemini artıran bir unsur olarak görülüyor.

Fidan'ın savaşan iki ülkeye yaptığı ziyaretlerin sonuçlarının ABD ve diğer önde gelen uluslararası aktörlerle paylaşılması da beklentiler arasında.

Fidan'ın ziyareti sırasında son dönemde "stratejik ortaklık" olarak tanımlanan Türkiye-Ukrayna ilişkilerinin de ele alınması, Dışişleri Bakanı'nın Ukrayna'nın bağımsızlık ve toprak bütünlüğüne verdiği önemi de aktarması öngörülüyor.

Kaynakların verdiği bilgiye göre Fidan, savaşın sonlanmasının ardından Ukrayna'nın yeniden inşası konusunda Türkiye'nin aktif rol oynamak istediğini de iletecek. Dışişleri Bakanı, Rus muhataplarıyla yaptığı gibi Ukraynalı yetkililerle de Karadeniz'de seyrüsefer güvenliği konusunu da ele alacak.

Fidan'ın, Ukrayna ziyareti sırasında Kırım Tatarlarının Milli Lideri olan Ukrayna Milletvekili Mustafa Kırımoğlu ve Kırım Tatar Milli Meclisi Başkanı Refat Çubarov başta olmak üzere Kırım Tatarı ve Gagauz Türkü soydaşlarla bir araya gelmesinin öngörüldüğü kaydedildi.