Türkiye "Kısmen Özgür"

Merkezi ABD'nin başkenti Washington'da bulunan insan hakları ve özgürlükleri izleme kuruluşu Freedom House'un "2012'de Dünyada Özgürlükler" raporunda Türkiye bu yıl yine "kısmen özgür ülkeler" kategorisinde yer aldı.

ABD'de 70 yıl önce kurulan kuruluşun yıllık raporunda, ülkeler en özgür olandan en az özgür olana, 1'den 7'ye doğru rakamlarla notlandırıldı. Buna göre, Türkiye'nin notu hem siyasi haklar, hem sivil özgürlükler alanında, geçen yıllardaki gibi 3 oldu. Raporda Türkiye'ye, özgürlüklerin statüsü konusunda

"kısmen özgür" ülkeler kategorisinde yer verildi.

Raporda Türkiye hakkındaki değerlendirmede, "Türkiye'nin bu yılki notunda değişiklik olmamasına rağmen, siyasi tutuklamalar ve basın özgürlüğüne yönelik baskılardan dolayı özellikle kaygı duyulan bir ülke olarak tanımlandığı" belirtildi. Raporda Türkiye'den, "otoriter eğilimlerim yüzeye çıktığı bir ülke" olarak bahsedildi.

"Son döneme kadar Türkiye'nin, Ukrayna, Macaristan ve Güney Afrika ile, demokratik gelişim açısından önemli başarı hikayeleri olarak görüldüğü ancak şimdi giderek artan biçimde, bu her bir ülkenin demokratik referansları hakkında soru işaretleri uyanmaya başladığı" yorumu yapılan raporda, şu ifadelere yer verildi:

"Türkiye'deki gelişmeler, bu ülkenin Müslüman çoğunluklu ülkeler için bir demokrasi modeli olma rolü ve bölgesel liderlik yönündeki arzuları gözününe alındığında, kaygı verici. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan hükümeti iktidara geldiğinden bu yana önemli reformları hayata geçirmiş olsa da Kürt hakları savunucularına yönelik tutuklamaların artması ile suçlama yöneltilmeden uzun süreli gözaltılara neden olan politik açıdan endişe verici ve geniş kapsamlı Ergenekon davasının devam eden süreci kaygı nedenleri oluşturmakta".

Raporda, "ABD Başkanı Barack Obama'nın ülkelerde demokratik reformların savunuculuğunu yapmış olsa da belirli vakalarda Beyaz Saray'ın otoritesini kullanmada başarısız kaldığı ve onun yerine ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton'ın Rusya, Macaristan ve Türkiye'deki insan hakları ihlallerini kamuoyu önünde dillendirdiği" kaydedildi.

Freedom House'un raporunda, siyasi haklar ve sivil özgürlükler bakımından en alt sırada yer alan ve "beterin beteri" olarak ifade edilen ülke ve bölgeler, Eritre, Ekvator Ginesi, Kuzey Kore, Suudi Arabistan, Somali, Sudan, Suriye, Türkmenistan, Özbekistan ve Çin'in Tibet bölgesi olarak sıralandı.

Dünyanın genel anlamda biraz daha otoriter yönetimlere kaydığı tespitine yer verilen raporda, Ortadoğu ve Kuzey Afrika'daki siyasi ayaklanmaların, Sovyet komünizminin çöküşünden bu yana otoriter yönetimlere en büyük zorluğu çıkardığı ve bazı ülkelerde bugüne kadar görülmemiş ilerlemelere neden olduğu belirtildi. Ancak raporda, bu ayaklanmalara yönelik baskınların ise demokrasiye doğru yol alma çabasında aleyhte etki yaptığı ve Çin gibi bazı ülkelerin, kendi içlerindeki muhaliflere daha sert tedbirler almasına yol açtığı gözlemine yer verildi.

Raporda, Tunus'ta eski diktatör Zeynel Abidin Bin Ali'nin devrilmesi ve ardından düzenlenen serbest seçimlerin, Freedom House'ın yıllık raporlarını yayımlamasından bu yana, demokrasiye doğru en büyük atılımlardan birini oluşturduğu belirtildi.

Arap Baharı'nın yaşandığı Ortadoğu ve Kuzey Afrika'da Tunus, Mısır ve Libya'da kazanımlar olduğu, ancak bölgede "en büyük ilerlemelerin yanında, en büyük gerilemelerin de görüldüğünün" ifade edildiği raporda, özgürlükler açısından durumları kötüleşen bölge ülkeleri Bahreyn, İran, Lübnan, Suudi Arabistan, Suriye, Birleşik Arap Emirlikleri ve Yemen olarak gösterildi.

Rapora göre, 26 ülke geçen yıla göre özgürlükler ve hoşgörü ortamı bakımından gerilerken, sadece 12'si ilerleme gösterdi. Kuruluşun son 6 yılki raporlarına bakıldığında, gerileme gösteren ülkelerin sayısının ilerleme gösterenlerin hep üstünde çıktığı belirtildi.

Raporda ABD, "en özgür ülkeler" kategorisinde başı çeken ülkelerden biri olarak gösterildi, ancak bu ülkede "dışa kapalı eğilimlerin yükselişte olduğu" uyarısı yapıldı.

Raporda, Azerbaycan ve Kazakistan dahil olmak üzere enerji zengini Avrasya'da da gerilemelerin olduğu kaydedildi. - WASHINGTON